Hai ngôi làng ở Hà Nội, Vĩnh Phúc, hang rắn có ở khắp nơi, người dân "ăn, ngủ" với rắn hổ mang mà không sợ

800 hộ dân ở Vĩnh Phúc rủ nhau nuôi rắn độc

Theo Cổng Thông tin du lịch tỉnh Vĩnh Phúc, nằm cách trung tâm Thủ đô Hà Nội khoảng 50km về phía Tây Bắc, làng nghề rắn Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Tường) được tỉnh Vĩnh Phúc xây dựng thành "Làng nghề nuôi rắn – du lịch – dịch vụ" đầu tiên của tỉnh.

Xã Vĩnh Sơn nằm ở trung tâm huyện Vĩnh Tường, cách Quốc lộ 2 khoảng 4km về phía Nam. Người dân nơi đây sống chủ yếu nhờ nông nghiệp và nuôi rắn. 

Nghề nuôi rắn tại địa phương là nghề truyền thống  lâu đời, xuất hiện cách đây khoảng hơn 50 năm, ban đầu là do một số người dân địa phương đi săn và bắt rắn hoang về nuôi, sau khi thấy giá trị kinh tế mà rắn mang lại, những hộ này mạnh dạn mở rộng quy mô nuôi rắn tại gia đình, đồng thời tuyên truyền và hỗ trợ kinh nghiệm nuôi rắn cho các hộ khác.

Hiện, làng nghề nuôi rắn Vĩnh Sơn có tới hơn 800 hộ nuôi rắn độc (chiếm gần 60% số hộ trong xã). Ngoài các sản phẩm là rắn hổ mang thương phẩm và rắn hổ mang sinh sản, các thương lái còn về làng thu mua rắn hổ mang về chế biến rượu rắn, cao rắn, xác rắn lột làm thuốc chữa bệnh.

Cổng Thông tin du lịch tỉnh Vĩnh Phúc giới thiệu về làng nghề độc đáo của địa phương như sau: Về thăm xã Vĩnh Sơn, bạn sẽ quen dần với hình ảnh hàng trăm, hàng nghìn con rắn được bày bán trên các khu chợ nhỏ, bìa đường hay ngay tại các gia đình. 

Người dân nơi đây tỏ ra khá "thân thiện" với rắn khi mà việc ôm, mang vác các bao tải rắn là những việc hết sức bình thường.

Bước chân vào nhà của người dân nơi đây bạn sẽ cảm nhận được ngay cái mùi nồng nồng của rắn khắp nơi, từ ngoài vườn vào sân cho đến ngay trong nhà, gần giường ngủ đều là các hang rắn. Số lượng các hang nhiều đến nỗi bạn sẽ cảm thấy đâu đâu cũng có sự hiện diện của rắn. 

Chu kỳ nuôi rắn thịt ở Vĩnh Sơn phải mất trên 2 năm rắn mới đạt trọng lượng từ 2 kg trở lên với giá bán từ 200.000-300.000 đồng/kg. 

Hiện nay, du khách đến với làng nghề rắn Vĩnh Sơn sẽ được thụ hưởng nhiều dịch vụ như: tham quan khu chăn nuôi, trực tiếp quan sát loài động vật đang dần hiếm gặp trong môi trường tự nhiên, cảm nhận những khó khăn của nghề chăn nuôi rắn; thưởng thức món ăn ngon, lạ chế biến từ rắn.

Làng nghề nuôi rắn giữa lòng Hà Nội

Bên cạnh làng nuôi rẵn Vĩnh Sơn của tỉnh Vĩnh Phúc, ngay giữa Thủ đô Hà Nội cũng có một làng nghề nuôi rắn rất nổi tiếng, đó là làng Lệ Mật.

Lệ Mật là ngôi làng thuộc phường Việt Hưng, quận Long Biên, TP. Hà Nội. Làng được hình thành từ những năm thế kỷ 9, ngày xưa có tên khác là Trù Mật. Lệ Mật được biết đến với nghề nuôi rắn, từng xuất hiện trên trang báo nổi tiếng Reuters năm 2007 và trên CNN năm 2019.

Năm 2011, Lệ Mật đã được TP. Hà Nội công nhận danh hiệu "làng nghề truyền thống". Tháng 12/2023, nơi đây chính thức được công nhận là Điểm du lịch làng Lệ Mật.

Hiện nay, ở làng Lệ Mật có khoảng 35 hộ gia đình đang nuôi rắn. Ngôi làng được đánh giá là trung tâm buôn rắn lớn nổi tiếng của toàn miền Bắc. Một kilôgam thịt rắn tại làng nghề Lệ Mật có giá thành khoảng 800.000 đồng.

Theo các cụ trong làng nghề Lệ Mật, vào thời vua Lý Thái Tông, có công chúa đang bơi thuyền du ngoạn trên sông Thiên Đức (tức sông Đuống ngày nay) nhưng không may bị đắm thuyền chết đuối, không tìm thấy xác. Vua cha liền trao thưởng cho những ai tìm thấy xác cô nhưng vẫn không người nào tìm ra được.

Một ngày, một chàng thanh niên tên Lệ Mật, họ Hoàng có võ nghệ cao cường, cùng tài bơi lội đã dũng cảm chiến đấu với thủy quái và đưa được ngọc thể của công chúa lên bờ. Vua Lý ban thưởng cho anh chàng nhiều vàng bạc, châu báu, gấm vóc nhưng anh từ chối, chỉ xin vua cho dân nghèo trong làng được sang khai khẩn vùng đất phía Tây kinh thành để làm trang trại.

Vua liền ưng thuận, từ đó, dân làng vượt sông Nhị Hà (sông Hồng ngày nay) sang khai hoang vùng đất mới. Nơi này dần trở nên trù phú, mở rộng trại ấp. Sau khi lập được 13 trại, chàng thanh niên Lệ Mật trờ về ngôi làng cũ.

Theo gương chàng trai tài ba, ngoài việc làm đồng áng, dân chúng làng Lệ Mật ngoài việc còn phát triển thêm cả nghề chăn nuôi, bắt rắn. Đời sống người dân dần khấm khá hơn, tên làng Trù Mật xuất phát từ đó.

Sau khi chàng Lệ Mật mất, để tưởng nhớ chàng, dân làng suy tôn làm Thành Hoàng và lập đình để thờ cúng. Sang đến thế kỷ 17, vì kỵ húy với chúa Trịnh Chù (Trịnh Cương, 1686 - 1729) nên làng được đổi tên thành Lệ Mật. Cái tên làng nghề Lệ Mật theo đến tận ngày nay.

Làng rắn Lệ Mật Hà Nội chủ yếu nuôi rắn hổ ngựa, hổ mang chúa và rắn ráo. Rất nhiều blog du lịch quốc tế đặt nơi này trong "Top điểm đến độc lạ nhất Việt Nam", nhờ đó mà làng nổi tiếng trên cộng đồng du lịch thế giới. 

Khoảng 20 – 30 năm trở về đây, làng rắn Lệ Mật bắt đầu sử dụng rắn để chế biến món ăn và thu hút nhiều du khách ghé thăm hơn nữa. Các món ăn từ rắn đều ngon và bổ dưỡng như thịt rắn xào lăn tươi, da rắn chiên giòn... Thực khách tới các nhà hàng sẽ được chứng kiến công đoạn bắt rắn cực ly kỳ, hấp dẫn.