Hiểu lầm về kháng sinh trong đại dịch: Nguy cơ khiến bệnh Covid-19 nghiêm trọng hơn

Bộ Y tế cảnh báo Covid-19 do virus gây ra nên thuốc kháng sinh không có tác dụng điều trị trừ khi bị nhiễm trùng, lạm dụng hoặc sử dụng không hợp lý sẽ dẫn đến kháng thuốc.

Tiến sĩ Cao Hưng Thái, Phó Cục trưởng Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, tình trạng kháng kháng sinh xảy ra khi vi sinh vật như vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng thay đổi theo hướng làm vô hiệu hóa hoặc giảm hiệu quả thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng. Điều này dẫn đến các bệnh nhiễm trùng thông thường khó điều trị hơn và làm tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong.

Theo ông Thái, tình trạng kháng thuốc có xu hướng tiếp tục tăng do việc sử dụng không hợp lý thuốc kháng sinh trong đại dịch Covid-19 cũng đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo. Lạm dụng kháng sinh sẽ dẫn đến kháng thuốc, làm nặng thêm tình trạng bệnh lý của bệnh nhân và tăng chi phí điều trị.

GS.TS Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm VN giải thích, Covid-19 do SARS-CoV-2 gây ra. Để điều trị, bệnh nhân được chỉ định thuốc kháng virus để giảm tải lượng virus, ngăn chặn chúng nhân lên, tấn công cơ thể và làm lây nhiễm. Nên điều trị sớm trong 5 ngày đầu, kể từ khi có kết quả dương tính SARS-CoV-2. Với các trường hợp bị virus tấn công, hệ miễn dịch suy giảm khiến các vi khuẩn bội nhiễm, khi đó, người bệnh sẽ được chỉ định kháng sinh phù hợp.

PGS.TS Phạm Thị Ngọc Thảo – Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ: "Hiện nay, các tổ chức trên thế giới đều báo động về tỷ lệ đề kháng kháng sinh. Sử dụng kháng sinh hợp lý là trách nhiệm của mỗi người, của mỗi ban ngành, đặc biệt là ngành y tế. Chúng ta phải chung tay kiểm soát và bảo vệ nguồn kháng sinh quý, bởi hiện nay tốc độ điều chế ra các loại kháng sinh mới chậm hơn rất nhiều so với tốc độ đề kháng. Nếu không cùng nhau sử dụng kháng sinh có trách nhiệm, đến một lúc nào đó chúng ta sẽ bắt gặp trường hợp bản thân mình hay người thân của mình bị bệnh mà không còn thuốc để sử dụng, hoặc chữa trị mà bị kháng thuốc".

Tình trạng kháng thuốc xảy ra khi sử dụng cho các bệnh do virus như cảm lạnh, cúm, hoặc dùng theo đơn thuốc được kê cho người khác, tự mua, thuốc kém chất lượng, kê đơn chưa hợp lý... Bên cạnh đó, công tác phòng, chống nhiễm khuẩn chưa hiệu quả có thể dẫn đến sự phát triển và lan rộng kháng thuốc. Do đó, Bộ Y tế kêu gọi người dân sử dụng kháng sinh theo phương châm "5 đúng": Đúng người bệnh, đúng thuốc, đúng liều, đúng đường dùng và đúng thời gian.

WHO đã đưa Việt Nam vào nhóm các nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao trên thế giới. Trong khi nhiều quốc gia phát triển sử dụng kháng sinh thế hệ một vẫn hiệu quả thì Việt Nam đã phải dùng tới thế hệ 3 và 4. Nhiều loại vi khuẩn đã kháng kháng sinh, trong đó tỷ lệ vi khuẩn E.coli gây bệnh đường ruột và tiêu chảy tăng 40% trong 10 năm qua.