HIV tăng nhanh trong nhóm quan hệ đồng giới nam, công nhân khu công nghiệp

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, mới đây Sở Y tế TP.HCM đã tiếp đoàn lãnh đạo cấp cao Chương trình viện trợ khẩn cấp của tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống AIDS cùng với lãnh đạo của CDC Hoa Kỳ và chương trình y tế của USAID tại Việt Nam.

Theo số liệu thống kê của Sở Y tế TP.HCM, HIV/AIDS tại TP gần đây có sự gia tăng số ca nhiễm HIV mới và có sự thay đổi rõ rệt các hành vi nguy cơ liên quan đến tình trạng nhiễm HIV.

Nếu như năm 2012 số ca nhiễm HIV mới được ghi nhận vào khoảng 2.000 người, đến năm 2021 con số này là gần 4.500 người. Thời kỳ đầu của dịch, nhóm tiêm chích ma túy nhiễm HIV là chủ yếu, đến giai đoạn hiện nay, nhóm nam quan hệ tình dục đồng tính (MSM) nhiễm HIV chiếm tỷ lệ lớn, có đến 76% số ca nhiễm HIV mới được ghi nhận trong năm 2021 là quan hệ tình dục đồng giới nam.

Bác sĩ Văn Hùng, Chương trình HIV/AIDS TP.HCM, cho biết TP ước tính có 51.000 - 55.000 người nhiễm HIV, chiếm khoảng 24% số người nhiễm HIV trên cả nước hiện nay.

Đến tháng 5/2022 có hơn 44.200 bệnh nhân HIV đang được điều trị ARV tại hơn 40 cơ sở y tế công, tư trên địa bàn TP, trong đó có 92% bệnh nhân sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trong khám chữa bệnh.

Kết quả xét nghiệm tải lượng virus HIV cho thấy, 99% đang điều trị ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế. Ngoài ra bệnh nhân HIV còn nhận được các dịch vụ y tế khác như điều trị viêm gan C, sàng lọc các bệnh không lây nhiễm, bệnh lao, bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, sức khỏe tâm thần ...

Không chỉ tăng nhanh trong quan hệ đồng giới nam, số bệnh nhân HIV mắc mới là công nhân trong các khu công nghiệp cũng đang có dấu hiệu tăng cao. N.N.T (19 tuổi, ngụ ở Thống Nhất, TP.Biên Hòa, Đồng Nai) xin vào làm công nhân trong một khu công nghiệp và có quan hệ đồng giới với người lớn hơn em mười tuổi.

T. không hề biết mình bị nhiễm HIV, chỉ thấy cơ thể luôn mệt mỏi, không tăng ký nên tìm hiểu, đến xin tư vấn tại một nhóm đồng đẳng và được đưa đến cơ sở y tế để xét nghiệm. "Khi nghe tin mình bị nhiễm HIV, em đã vô cùng hoang mang. Cả tháng trời, em chỉ khóc và hoảng loạn, suy sụp. Em rất lo sợ vì nghe nhiều người bị nhiễm HIV đã chết", T. tâm sự.

ThS.BS Đỗ Hữu Thủy, Phó Trưởng phòng Dự phòng lây nhiễm HIV, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho hay, trước đây, việc lây nhiễm HIV/AIDS chủ yếu là qua đường máu như sử dụng chung bơm, kim tiêm trong nhóm người tiêm chích ma túy. Còn hiện nay, đường lây nhiễm chủ yếu là quan hệ tình dục không an toàn, chiếm tỷ lệ cao hơn và khó kiểm soát. Kết quả theo dõi tình hình dịch HIV/AIDS cho thấy đang có xu hướng lây nhiễm nhanh ở người trẻ tuổi, tập trung ở các khu công nghiệp, công nhân lao động sinh sống gần các khu công nghiệp.

Số liệu giám sát của Bộ Y tế năm 2021 cho thấy, ước tính đến cuối năm 2021, cả nước có khoảng 230.000 người nhiễm HIV/AIDS. Tuy nhiên, căn bệnh này đang có xu hướng gia tăng ở một số địa phương, nhất là những tỉnh, thành có nhiều khu công nghiệp như TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương… Đáng chú ý, nam giới chiếm đến gần 85% số người nhiễm HIV mới được phát hiện năm 2021, chủ yếu ở độ tuổi trẻ (từ 20 - 39), đặc biệt là công nhân ở các khu công nghiệp.

Qua phân tích số liệu, Trung tâm Nâng cao chất lượng cuộc sống (Life) cũng ghi nhận có đến hơn 50% người nhiễm HIV mới trong khu công nghiệp, nhà máy. Do đó, việc cung cấp dịch vụ can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV cho công nhân như tư vấn, cấp test cho công nhân tự xét nghiệm và kết nối người nhiễm vào chương trình điều trị… là rất cần thiết.