Hỗ trợ phát triển chăn nuôi bò sữa bền vững

Xác định đúng thời điểm bò động dục sẽ quyết định chất lượng phối giống.

Bí quyết nâng cao khả năng sinh sản cho bò sữa

Chu kỳ động dục – giao phối - sinh con là giai đoạn bò giúp ích cho đời vì sản xuất ra nhiều sữa và sinh ra nhiều bê con xinh xắn. Trách nhiệm “sinh con và cho sữa” là nhiệm vụ cực kỳ cao quý nên con người phải huy động tất cả hiểu biết, tình cảm… để giúp cho bò cái thực hiện được nhiệm vụ này một cách tốt nhất.

Xác định đúng thời điểm gieo tinh

Lần động dục đầu tiên, đánh dấu thời gian hết tuổi “teen” nên bò còn nhiều bỡ ngỡ. Nói chính xác, cơ thể của chị bò chưa phát triển toàn diện nên chưa sẵn sàng cho một thời kỳ... đẻ chửa! Kỳ động dục tiếp theo là thời điểm “vàng” để bò cái mang thai đứa con đầu lòng, giai đoạn có nhiều thử thách.

Trước tiên, làm thế nào để xác định “chị bò” đã bắt đầu động dục và lúc nào là lúc có thể gieo tinh. Xác định đúng thời điểm bò động dục sẽ quyết định đến thời điểm phối giống. Theo các nhà chuyên môn, thời kỳ động dục của bò được chia làm 3 giai đoạn: Giai đoạn tiền động dục: Kéo dài khoảng 3 - 8 giờ; giai đoạn động dục: Kéo dài khoảng 6 – 18 giờ; giai đoạn sau động dục: Kéo dài khoảng 12 giờ.

Trong mỗi giai đoạn bò cái sẽ có những biểu hiện đặc trưng khác nhau mà người chăn nuôi dễ dàng quan sát thấy. Ở giai đoạn đầu tiên, âm hộ bò sẽ sưng lên, ửng đỏ, nước nhờn bắt đầu chảy ra, ban đầu thì ít nhưng sau đó nhiều hơn và trong suốt. Bò nhảy chồm lên lưng bò khác nhưng chưa chịu cho bò khác chồm lên lưng mình.

Ở giai đoạn tiếp theo, cô bò sẽ chịu đứng yên khi bò khác chồm lên lưng. Ngoài ra, cô ấy còn có biểu hiện khác như bồn chồn, hiếu động, kêu rống… Nói chung, trong tất cả các biểu hiện trên, triệu chứng bò cái chịu… đứng yên khi có bò khác chồm lên lưng là biểu hiện quan trọng nhất. Khi thấy bò bắt đầu có dấu hiệu này, chúng ta nên phối giống trong khoảng thời gian từ 8 - 10 giờ sau đó.

Và cách chăm sóc đúng đắn

Thời gian mang nặng đẻ đau của bò cũng kéo dài 9 tháng 10 ngày. Trong giai đoạn này, bò phải được chăm sóc tốt, thức ăn đầy đủ dinh dưỡng, để có thể cho sữa nhiều và sinh ra bê con khỏe mạnh. Khi bò sinh bê con đầu tiên cũng là lúc bò có thể cho sữa và sữa được sản xuất ra liên tục trong vòng 10 tháng sau đó. Tuy nhiên từ lứa thứ hai trở đi, trước khi sinh khoảng 2 tháng, chúng ta cần ngưng vắt sữa bò để bò tập trung dinh dưỡng giúp cho sự phát triển của bào thai và sức khỏe của bò mẹ.

Sau khi sinh, bò lại bắt đầu động dục trở lại khi bộ máy đã hồi phục hoàn toàn và mỗi chu kỳ động dục cách nhau 21 ngày. Hay nói một cách khác, nếu phối giống cho bò bị thất bại ở mỗi chu kỳ động dục là chúng ta mất 21 ngày nuôi “tốn cơm” mà chẳng được gì. Cần lưu ý, khi bò động dục lại lần đầu sau khi sinh, chúng ta nên… “cho qua tua”, vì khả năng đậu thai của bò thấp do các cơ quan… đẻ chửa của bò chưa hoàn toàn hồi phục.

(Theo tài liệu tập huấn chăn nuôi bò sữa của FrieslandCampina VN).