Hộp đen MH17 có thể bị can thiệp hay không?

Văn Biên (theo Dailymail) Thứ năm, ngày 24/07/2014 10:33 AM (GMT+7)

Sau khi kiểm tra sơ bộ hộp đen MH17 một số chuyên gia nghi vấn dữ liệu hộp đen đã bị hack trước khi ban giao để điều tra. Tuy nhiên việc thay đổi dữ liệu trong hộp đen không phải là chuyện dễ dàng.

Nghi vấn dữ liệu hộp đen MH17 bị hack

Bất kỳ dữ liệu nào có trong bộ phận ghi âm của hộp đen MH17 đều “hoàn toàn vô dụng”, các chuyên gia cho biết trên tờ MailOnline ngày 22.7.

Các hộp đen của Boeing 777 mã hiệu MH17 đã được bàn giao lại bởi quân nổi dậy ở Donetsk, Ukraine vào 12 giờ đêm ngày 21.7 (giờ địa phương), tức sau 4 ngày chiếc máy bay này bị rơi từ trên không phía Đông Ukraine.

Sau khi hộp đen được bàn giao, phía các nhà điều tra Malaysia cũng bắt đầu nghiên cứu các dữ liệu và xác định xem những gì đã xảy ra với MH17 trước và sau khi nó được cho là đã bị tên lửa bắn rơi. Phía bàn giao là ông Alexander Borodai, đại diện cho Cộng hòa Nhân dân tự phong Donetsk của phe ly khai Ukraine đổ trách nhiệm vụ MH17 cho chính phủ Kiev.

Thế nhưng, sự chậm trễ bàn giao hộp đen không khỏi làm dấy lên nghi vấn rằng, các dữ liệu của hộp đen MH17 có thể đã bị khai thác và sửa đổi. “Có thông tin các hộp ghi âm ở trong tay họ (quân nổi dậy) trong những ngày qua và chắc chắn họ đã làm điều gì đó đối với các hộp đen”, ông Volodymyr Groysman, Phó Thủ tướng Ukraine, phát biểu trong cuộc họp báo. Mặc dù vậy ông Groysman không tiết lộ thêm nguồn tin này đến từ đâu.

Đại diện phía quân nổi dậy ở Đông Ukraine bàn giao hộp đen MH17.

Trong khi đó, phía ngoại trưởng các nước Liên minh châu Âu (EU) đã tập trung thảo luận các biện pháp trừng phạt nga sau vụ MH17. Còn Thủ tướng Anh David Cameron thông báo trên trang mạng xã hội trước đó rằng, các nhà điều tra vụ tai nạn MH17 ở Farnborough, Hamshire sẽ khôi phục lại các dữ liệu từ hộp đen sau một yêu cầu được đưa ra từ Hà Lan.

Theo ông Stewart John, cựu chủ tịch Hiệp hội Hàng không Hoàng gia Anh, cho biết, “hầu hết mọi người chỉ biết có một vụ nổ, và không có bất cứ điều gì để đưa ra những bằng chứng chứng minh hữu ích. Những gì xảy ra không phải là một vụ va chạm điển hình. Nếu chúng có những vấn đề kỹ thuật và va chạm rơi xuống đất thì sẽ có những chi tiết tham số, nhưng trong trường hợp này tất cả mọi thứ bị ngưng hoạt động”.

Chuyên gia John cũng nghi vấn rằng, có ai đó đã muốn che đậy hoặc đã xóa dữ liệu hộp đen MH17 và tất cả những gì mà mọi người nghe được từ hộp ghi âm chỉ là dữ liệu bình thường của máy bay. Đồng quan điểm, ông Richard Taylor thuộc Cơ quan Hàng không Dân dụng cho biết thêm, thậm chí nếu các hộp đen bị làm giả dữ liệu nó cũng khó có thể bị phát hiện.

Hack dữ liệu hộp đen không phải dễ

Tuy nhiên, chuyên gia John lưu ý rằng, các dữ liệu của hộp đen có thể nghe được bằng cách sử dụng phần mềm trích xuất dữ liệu. Về mặt lý thuyết, phần mềm này hoạt động như một máy tính xách tay. Ông John cho rằng, những người ở vùng xảy ra tai nạn MH17 có thể nghe được các dữ liệu nếu họ có phần mềm tương tự như vậy. Còn chuyên gia Taylor nhấn mạnh thêm, thậm chí việc nghe dữ liệu này cũng đòi hỏi phải được thực hiện bằng các thiết bị chuyên dụng của các nhà phân tích đã được đào tạo nghiệp vụ.

Để hack và thay đổi dữ liệu của hộp đen máy bay không phải chuyện dễ dàng.

Việc nghe dữ liệu đã không đơn giản, nhưng việc tiếp cận và can thiệp vào dữ liệu còn khó khăn hơn nhiều. “Các chuyên gia thường sử dụng để xử lý loại dữ liệu này và bạn sẽ cần những kiến thức chuyên môn cực kỳ cao để có thể làm xáo trộn dữ liệu đó”, ông John nói.

"Sự thật là nếu có người có thể đột nhập và làm xáo trộn bất cứ điều gì của hộp đen trong những ngày qua thì họ phải cần có sự trợ giúp của các chuyên gia có trình độ cao hoặc là các nhà khoa học để can thiệp vào các thiết bị ghi âm và lưu trữ”, ông John tiết lộ thêm.

Ngoài ra theo ông John, các dữ liệu không thể bị xóa từ bên ngoài dù sử dụng bất kỳ thiết bị từ tính nào hay các thiết bị tương tự. Kể cả vụ nổ có thể khiến hộp đen ngừng hoạt động, nhưng dữ liệu sẽ không bị xóa, nó vẫn sẽ còn được lưu trữ ở bên trong hộp.

Để hack (xâm nhập, thay đổi) hộp đen, người đó cần phải thay thế dữ liệu hiện có của hộp đen bằng một câu chuyện sai sự thật để giải thích sai lệch về những gì đã xảy ra với chiếc máy bay trong khoảng thời gian đó. Trong khi đó một hộp đen ghi được hơn 80 kênh dữ liệu, vì vậy bất cứ nỗ lực nào để hack hộp đen sẽ cần phải thay đổi tất cả dữ liệu có liên quan trong hộp đen.

Chẳng hạn như để chứng minh động cơ của máy bay ngừng hoạt động, người thực hiện hack cần phải thay đổi các dữ liệu đọc về các điều tiết của máy bay và vận tốc vòng tua máy (RPM) của động cơ. Song bất kỳ nỗ lực hack hộp đen nào cũng sẽ gặp phải các vấn đề khi cố gắng thực hiện kết nối tương quan giữa dữ liệu này với các nguồn dữ liệu khác.

Tất cả máy bay đều sử dụng cái gọi là hệ thống thông tin liên lạc và báo cáo hoạt động của máy bay (Acars), trong đó bao gồm việc truyền dữ liệu cơ bản từ máy bay tới các trạm điều khiển ở dưới mặt đất. Đối với MH17, hãng hàng không Malaysia Airlines cũng đã khẳng định rằng, ACars của máy bay được truyền bình thường.

Căn cứ vào đó có thể suy đoán rằng, nếu hộp đen của của MH17 bị giả mạo, thì nó cũng không thể nào thay đổi được các dữ liệu Acars. Điều đó có nghĩa rằng bất kỳ sự khác biệt nào giữa dữ liệu trong hộp đen và Acars được truyền tới các trạm mặt đất cũng sẽ được lưu ý trong quá trình điều tra.

Các nhà nghiên cứu từ Đại học California, Mỹ gần đây cũng đã chứng minh hầu như không thể xóa những dữ liệu từ một ổ đĩa ở trạng thái rắn. Họ cũng đã thử nghiệm lặp đi lặp lại dữ liệu trên một ổ USB hoặc ổ SSD, bằng nhiều kỹ thuật xóa dữ liệu khác nhau nhưng đều không thể hoàn toàn xóa hết các dữ liệu trên ổ đĩa. Vì thế, kể cả trường hợp nếu MH17 bị một nhóm người nào đó cố tình xóa dữ liệu thì các dấu vết của dữ liệu vẫn còn tồn tại.

Thông tin mới nhất từ các nhà điều tra Hà Lan

Theo hãng tin AFP (24.7) cho hay, Ủy ban An toàn Hà Lan (OVV) vừa tuyên bố trong một thông báo khẳng định dữ liệu hộp đen của máy bay MH17 vẫn còn nguyên vẹn và sẽ được phân tích vào ngày hôm nay.

Nhiều giả thuyết cho rằng chính tên lửa đất đối không Buk đã bắn hạ MH17.

Sau đó OVV sẽ giao cho các chuyên gia Cơ quan điều tra tai nạn hàng không (AAIB) nhiệm vụ lấy thông tin từ thiết bị ghi âm buồng lái, như giờ các cuộc thoại của phi công cũng như nội dung dữ liệu của chuyến bay. Công việc này ước tính sẽ mất khoảng 24 tiếng cho mỗi hộp đen và có thể kéo dài hơn đối với hộp đen có thiết bị ghi âm bị hư hại.

Dự kiến toàn bộ công việc này có thể mất tới vài tuần. Ngoài ra, OVV cũng phối hợp với nhiều nhà điều tra của nhiều nước khác nhau cũng tiến hành thu thập thông tin từ các nguồn khác. Nếu các cuộc điều tra phát hiện thấy có những dấu hiệu phạm tội trong vụ MH17 thì thông tin sẽ được chuyển cho các cơ quan có liên quan.