Hùng Cửu Long "ném đá" doanh nhân Việt

"Bản chất con người rất tham lam và mỗi người tham một kiểu. Lòng tham sẽ không giết chết mình nếu luôn ý thức và kiểm soát được nó. Nhưng mấy ai kiểm soát được lòng tham, nhất là giới doanh nhân"...

Lê Đình Hùng - Hùng Cửu Long và cuốn sách "Mr Thất Bại"

Đó là nội dung xuyên suốt được chuyển tải trong cuốn sách của tác giả Hùng Cửu Long với tựa đề "Mr.Thất Bại" vừa phát hành sáng 16.1 và thu hút ngay sự chú ý của giới doanh nhân lẫn cộng đồng mạng.

Điểm mặt "Mr.Thất Bại" năm 2012

"Doanh nhân Việt không có nhân TÀI. Chúng ta chỉ có những người giỏi và gần sờ được chữ TÀI. Con người ai cũng có nhân THAM. Thất bại của doanh nhân Việt đều bắt nguồn vì quá THAM", doanh nhân Hùng Cửu Long đã "ném đá" như vậy ngay chương đầu trong tác phẩm đầu tay của mình.

2012 là một năm vô cùng khốn khó của doanh nghiệp Việt Nam khi có tới 54.000 Công ty phải đóng cửa, tăng từ con số 53.000 của năm 2011, theo Chuyên gia Kinh tế Phạm Chi Lan. Theo "Mr.Thất Bại" của Hùng Cửu Long, sóng thần khủng hoảng kinh tế tràn đến không tha bất cứ ai, những con cá mập ăn nhiều nhất, tham lam nhất, nặng bụng nhất không biết trốn đi đâu nên chết đầu tiên.

"Mr.Thất Bại" tức Hùng Cửu Long tưởng tượng như mình đã ngồi sẵn trên đài phong thần, uống trà đá chém gió với Khương Tử Nha và nhìn thấy các bạn đồng nghiệp lũ lượt bay lên như Mr.Bầu, Mr.Taxi, Mrs.Mỹ phẩm, Mrs.Tiên cá, Mr.Phở…

Mở đầu bảng phong thần của Hùng Cửu Long là Mr.Phở được tác giả ví như "Người ăn trứng non". Theo đó, muốn tiến lên, cộng đồng doanh nghiệp Việt phải từ bỏ tư duy kinh doanh làng xã để dần tiến ra biển lớn. Mr.Phở chính là một trong số rất hiếm hoi thương hiệu Việt đã có cơ hội đi ra thế giới. "Chính anh đã chạm vào kho báu dân tộc và đọc được câu thần chú: Phở ơi mở ra!", Hùng Cửu Long nói.

Tiếc thay, theo tác giả của "Mr.Thất Bại", anh đã bán thương hiệu của mình cho nước ngoài với cái giá hàng chục triệu USD. Nếu bỏ qua phạm trù làm giàu cá nhân và nhìn nhận ở góc độ văn hóa, câu chuyện Mr.Phở cho thấy chúng ta lại nhường phần ngon cho người nước ngoài khai thác giá trị mà chính mình đã tạo ra.

"Cái đau lòng hơn mà người ta không để ý đến rằng Phở không phải tài sản cá nhân anh. Một giá trị của ẩm thực, văn hóa dân tộc mà anh dùng để làm giàu cho đến ngày nay mà anh không có trách nhiệm với nó. Vài chục triệu USD to thật đấy nhưng có đáng để dâng hồn cốt dân tộc cho ngoại bang khai thác, kiếm lời không?", tác giả bức xúc như vậy. Thậm chí, tác giả còn ví von: "Trên đài phong thần này, tôi xin phép nêu tên anh đầu tiên vì với tôi, đó là một thất bại đau lòng dù anh vẫn đang sống rất khỏe, rất giàu".

Tiếp theo là trường hợp Mr.Bầu mà Hùng Cửu Long so sánh như một doanh nhân chơi ngông và thích làm vua không ngai. Ông nổi đình nổi đám là người 5 đầu 9 tay trong lĩnh vực ngân hàng. Ông còn được thiên hạ mệnh danh là siêu liều khi dám làm cách mạng ở giải bóng đá quốc gia. Những phát ngôn siêu phàm, những màn kịch tinh vi đã từng bước đưa ông lên mây xanh, các đối tác nhìn ông hết hồn và khiếp nể.

Nhưng một ngày đẹp trời, bà con té ngửa, hốt hoảng đổ xô đi rút tiền ở các ngân hàng, các chỉ số trên mọi sàn giao dịch cổ phiếu, vàng đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Người ta chợt nhận ra giá trị huy hoàng và tầm quan trọng xáo rỗng của Mr.Bầu. Sau khi Mr.Bầu bị bắt, người ta mới dần nhận ra làn sóng khủng hoảng đang chạm đến họ. Hàng trăm Công ty lớn nhỏ phải cắt giảm biên chế, giảm lương cộng với giá cả trở nên đắt đỏ hơn khiến nhiều gia đình phải lao đao.

Tác giả cho rằng, nhiều người sẽ tự hỏi, tại sao giàu đến thế rồi mà Mr. Bầu vẫn thấy chưa đủ. Tại sao ông không dừng lại và hưởng thụ mớ tài sản kếch sù của mình? "Khi có quá nhiều tiền, người ta vẫn muốn kiếm thêm và điều quan trọng hơn đối với một người đàn ông nhiều tiền là ông ta cần thêm thật nhiều tiền và cả quyền lực. Quyền lực được chi phối người khác là khoái cảm của đàn ông tự coi mình là con thú mạnh", tác giả nêu rõ.

Con người không thể chơi một cuộc chơi vượt quá sức của mình. Mr.Bầu sụp đổ vì lòng tham vô hạn của mình. Nếu ông vẫn là ông lớn của đúng lãnh địa của mình, chăm chút cho sự nghiệp phát triển ở nơi ông thành danh, chắc hẳn ông đã không có kết cục này. "Vì vậy, quyền lực và lòng tham là con dao nhiều lưỡi, nó sẽ nhanh chóng giết chết người ta ngay lúc người đó tưởng mình đang nắm đằng chuôi", Hùng Cửu Long phân tích.

Doanh nhân tiếp theo bị "Mr.Thất Bại" điểm mặt là Mr.Taxi. Theo đó, scandal nợ nần của hãng này rò rỉ ra cùng với cơn bão truyền thông ngay lập tức bủa vây khiến Mr.Taxi lâm vào cảnh khó khăn nhất trong lịch sử 20 năm phát triển của mình. Tuy nhiên, việc hãng này lâm vào cảnh nợ nần bắt nguồn chủ yếu từ những lỗi tham cá nhân "chết người".

Theo tác giả, ưu điểm cũng là nhược điểm của Mr.Taxi là quá cồng kềnh về tổ chức, hàng chục nghìn lao động và vài chục công ty con trải dài trong cả nước. Hãng này đã huy động nhiều tỉ đồng nhàn rỗi của nhiều cá nhân để thực hiện kế hoạch "Bỏ Tải thành Bất động".

Trong kinh doanh không ai lường trước được chữ ngờ, khi biến cố xảy ra ở thị trường dài hạn thì khoản vay ngắn hạn quay lại xiết cổ Mr.Taxi. Mặc dù doanh nghiệp này có giải thích là không đầu tư bất động sản đơn thuần, mà đầu tư vào nhà xưởng, trụ sở văn phòng phục vụ cho hoạt động vận tải nhưng kết quả chung cuộc mới là điều mọi người quan tâm. Nợ trên vốn sở hữu cao, xăng dầu tăng giá liên miên khiến nguồn thu chính từ vận tải không thể đẻ trứng vàng cho hãng này. Chưa kể khoản chi trả lương cho vài chục ngàn nhân viên và chi phí duy trì bộ máy cồng kềnh của mình.

"Mr.Thất Bại" của Hùng Cửu Long còn đề cập đến các trường hợp sa sút trong kinh doanh như câu chuyện "Mrs.Mỹ Phẩm và truyện ngụ ngôn Cõng rắn cắn gà nhà". Chuyện nói về một nữ kiệt đương thời, nam chinh bắc chiến, mở rộng hệ thống bán lẻ độc quyền mặt hàng mỹ phẩm tại Việt Nam khiến kẻ khác thèm thuồng và chính thân chủ của nàng là gã Samurai đã hất cẳng nàng để nhanh chóng thu hồi thị trường tươi ngon, béo bở đã vào mùa bội thu.

Hay câu chuyện "Mr.Voucher: Gom hết và bội thực" nói về tâm lý ham rẻ và cơn bão mạng xã hội lây lan đến hang cùng ngõ hẻm của đời sống thành thị. Mr.Voucher phất cờ tiên phong nhảy vào chơi trò cũ người mới ta là mô hình Groupon mua hàng theo nhóm với giảm giá đến 50% mọi thứ trên đời. Một ngày đẹp trời, Mr.Voucher lâm khủng hoảng nội bộ làm mọi người đang sở hữu voucher giảm giá phát hoảng. Hiện doanh nghiệp này tuy đã tạm thời ổn định bộ máy hoạt động, nhưng uy tín thương trường cũng bị sứt mẻ khá nhiều.

Chiêm nghiệm từ thất bại

Tâm điểm của "Mr.Thất Bại" là phần tự trải lòng của Hùng Cửu Long về chặng đường hơn 20 năm của nghiệp kinh doanh từ thân phận làm phu đào đá sapphire ở Di Linh, sau đó đi học nghề rồi làm thợ bạc gia công hàng chợ ở Vĩnh Long. Rồi tới thời điểm anh đặt chân vào Sài Gòn, dần trở thành một tên tuổi lớn của ngành kim hoàn và tiếp tục gặp thất bại với chuỗi bán lẻ 30 cửa hàng, rồi lại gượng dậy cho đến ngày nay.

Theo đó, là một doanh nhân, trải qua nhiều thăng trầm của sự nghiệp, anh luôn có quan niệm thất bại hôm nay chính là cơ sở của thành công trong tương lai. "Người thành công chỉ khác người thua cuộc ở chỗ họ luôn học được điều gì đó sau thất bại, dám đứng dậy và bước đi khôn ngoan hơn", tác giả khẳng định.

Về mặt khác, Hùng Cửu Long còn cho rằng, thất bại đôi khi chỉ là phép thử của số phận để xem bạn có thực sự xứng đáng có được hạnh phúc hay không. Thất bại phân loại triệt để mỗi con người lớn hơn, vững mạnh hơn hoặc mãi mãi chấp nhận số phận nhỏ bé của mình.

Sau khi tự bạch về phạm trù thất bại từ chính kinh nghiệm của bản thân, Hùng Cửu Long đã liệt kê "99 điều tự bạch về Doanh nhân Việt Nam" để mọi người có thể cùng soi vào và nhìn lại bản thân mình. "Tôi không bôi nhọ hay phỉ báng ai mà chỉ muốn chúng ta cùng sửa chữa sai lầm từ 99 điều này để hướng đến một tương lai tươi sáng, đàng hoàng hơn", tác giả bộc bạch.

"99 điều tự bạch về Doanh nhân Việt Nam" được phân theo nhóm gồm các nội dung như Thất bại về trí thức, Thất bại về tính cách, Lỗ hổng về quan niệm kinh doanh và Lỗ hổng về quan hệ cộng đồng và xã hội.

Hùng Cửu Long dự kiến tổ chức họp báo chính thức ra mắt "Mr.Thất Bại" vào sáng 18.1.2013 tới đây tại TP.HCM.