“Hung tính của trẻ em đang được dung dưỡng”

TS Vũ Thu Hương - chuyên gia tâm lý (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) .

Nguyên nhân do đâu xu hướng sử dụng bạo lực trong học đường, học sinh thành lập băng nhóm  ngày càng diễn ra nhiều, thưa bà?

- Ý thức pháp luật của nhiều  người dân quá kém. Họ không quan tâm đến việc là nếu như hành hung người khác là đang vi phạm pháp luật, mà thích là làm thôi. Họ không có ý định giải quyết mâu thuẫn một cách rõ ràng mà chỉ có ý định trả thù và đòi sự công bằng cho chính mình, khi mà mình bị một ai đó lườm, hoặc một cái gì đó cảm thấy bị xúc phạm thì lập tức thể hiện sức mạnh và cho rằng đó là việc cần thiết để đòi lại công bằng. Ngay kể cả với các phụ huynh khi thấy con có một vết xước nhỏ ở chân, tay, họ cũng nghĩ đến chuyện là đòi công bằng cho con, thay vì nghĩ xem thực ra con có vấn đề gì và cần phải giải quyết như thế nào.

Trường THCS Phù Ủng  - nơi nữ sinh H.Y bị 5 bạn học đánh.  Ảnh: T.L

Chúng ta thử nhìn nhận hai gia đình có 2 bạn bằng tuổi, các bạn cùng xem những thước phim bạo lực. Nhưng một gia đình nói không với bạo lực thì rõ ràng con cái họ cũng sẽ có được cách sống ôn hòa hơn so với gia đình bên kia với những cách nói chuyện bằng nắm đấm.

Để con trẻ có hung tính, rõ ràng môi trường gia đình, nhà trường và xã hội đã có nhiều tác động không hề nhỏ. Một đứa trẻ hung tính mà sống bên cạnh một cặp cha mẹ dịu dàng điềm đạm thì chắc chắn con cũng không thể phát triển đặc tính hung bạo của mình.

Liệu có phải môi trường học đường, môi trường gia đình không phù hợp đang là tác nhân thôi thúc hung tính của những trẻ phát triển?

- Việc học sinh cuối cấp 2, đầu cấp 3 đang ở độ tuổi dậy thì sẽ có những biến đổi tâm sinh lý. Bất kể một người nào cũng sẽ trải qua sự biến đổi tâm sinh lý khi vào lứa tuổi dậy thì. Tuy nhiên, đây chỉ là nguyên nhân để nếu trẻ có phản ứng thì sẽ tăng tính quyết liệt hơn mà thôi.

 Từ cha mẹ đến thầy cô giáo ai cũng chỉ muốn có con ngoan, trò giỏi kiểu ngồi yên trên ghế, tay khoanh lại, mắt nhìn lên bảng như thôi miên, thầy cô hỏi thì trả lời như máy tính cả ngày từ sáng đến tối. Nói thật, chẳng có người bình thường nào mà đáp ứng nổi cái yêu cầu đó của người lớn, huống chi là một đứa trẻ.

Tôi thấy nhiều đứa trẻ về đến nhà còn bị cha mẹ đầu độc bởi điện thoại, máy tính bảng để trẻ càng ít hoạt động càng tốt. Cha mẹ cần rảnh rang nên con cái càng ngày càng bị o ép để phát triển lệch lạc hơn. Chính môi trường như vậy, những cháu hung tính sẽ ngày càng hung tính, những cháu hiếu động sẽ ngày càng hiếu động, và những cháu rối loạn cảm xúc, nhân cách cũng sẽ bị nặng hơn.

Theo TS, phụ huynh, nhà trường cần làm gì để giáo dục và định hướng trẻ cư xử cho phù hợp với quy chuẩn xã hội?

- Để  giảm bạo lực học đường, cha mẹ và thầy cô giáo cần phải làm gương trước. Hiện nay, có không ít các thầy cô không bảo được trẻ thì cấu véo, đánh. Hoặc chỉ cần thấy một vết xước trên người trẻ, nhiều cha mẹ đã vội đến trường gây gổ với thầy cô giáo. Chính người lớn còn không có khả năng kiềm chế, nói gì đến trẻ. Chúng ta cần phải điềm tĩnh và chín chắn hơn trong xử lý vụ việc. Trẻ sẽ học được những điều đó và biết cách xử lý tốt hơn.

Ngoài ra, khi các con gặp mâu thuẫn, cha mẹ nên hướng con đến việc tư vấn về những lỗi ở phía mình. Tiên trách kỷ, hậu trách nhân luôn là phương án giải quyết tốt đẹp nhất mà cha mẹ nên dành để giáo dục trẻ.

Xin cảm ơn TS!