Huyện đảo duy nhất của Bình Thuận, giữa biển khơi, chuyển đổi số khiến nông thôn mới đổi đời

"Nông thôn mới đổi đời"-cuộc sống thanh bình trên đảo Phú Quý

Có thể nói, đường thuỷ đi từ TP. Phan Thiết ra đảo Phú Quý xinh đẹp chưa lúc nào thuận tiện như những tháng năm gần đây, bởi ngày càng có nhiều tàu cao tốc khang trang, hiện đại đưa vào phục vụ người dân và du khách.

Du khách tham quan núi Cao Cát thuộc xã Long Hải, cách UBND huyện và cảng Phú Quý khoảng 4km. Phát triển du lịch trên huyện đảo duy nhất của tỉnh Bình Thuận đang áp dụng hiệu quả chuyển đổi số, tạo thuận lợi, tiết kiệm thời gian, công sức của người dân, khách du lịch. Ảnh: Bùi Phụ

Mua vé lên tàu cao tốc và chỉ khoảng hơn 2g lênh đênh trên mặt nước biển, chúng tôi đã đặt chân đến hòn đảo được ví là thiên đường giữa biển đông này. Vừa bước lên đảo, một nhóm du khách đến từ TP. HCM đã được người dân trên đảo tư vấn cài phần mềm Bản đồ số du lịch để tiện tham quan và tìm nơi ăn uống, nghỉ dưỡng...

Ấn tượng với chúng tôi là các tuyến đường giao thông chính trên đảo Phú Quý được làm mới khang trang, 2 bên là những những ngôi nhà nghỉ mới, những homestay mới xây dựng để phục vụ khách du lịch từ đất liền ra tham quan đảo.

Tuy mới xây dựng, nhưng những công trình này vẫn giữ được nét hài hoà khi nằm kế những làng chài truyền thống, mộc mạc, bình dị của người dân xứ đảo.

Buổi chiều cùng dạo bộ với chúng tôi trên tuyến đường giao thông trên đảo Phú Quý, anh Thành Tuyên (du khách ở TP.HCM) cho biết, cảnh quan trên đảo thật đẹp...

"Thật khó nói hết cảm xúc của mình khi đi bộ, rồi tắm dưới dòng nước biển, trong xanh màu ngọc bích, được ăn những món hải sản ngon ở đây. Đặc biệt là làm quen với người dân hiền hoà và mến khách trên đảo đã tạo cho tôi một cảm giác rất thanh bình, nơi rất đáng sống…". anh Thành Tuyên chia sẻ.

Người dân đồng lòng xây dựng nông thôn mới trên đảo Phú Quý

Theo UBND huyện Phú Quý, diện mạo huyện đảo thay đổi mạnh mẽ, từ hạ tầng giao thông cơ sở đến phát triển kinh tế, đời sống của người dân không ngừng được cải thiện là nhờ chương trình Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) và chuyển đổi số.

Lãnh đạo UBND huyện Phú Quý cho biết, trong năm 2024 vừa qua, toàn đảo Phú Quý dồn sức nâng cao các tiêu chí xây dựng NTM. Cơ sở hạ tầng trên đảo được đầu tư khang trang, hệ thống trường học, y tế, giao thông, đường vành đai, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đảo Phú Quý… 

Những công trình này đã góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng nhằm thực hiện nâng chuẩn các tiêu chí nông thôn mới cấp huyện. Toàn huyện đang tập trung nguồn lực để xây dựng NTM và đặc biệt là 2 xã Tam Thanh và Long Hải phấn đấu "về đích" nông thôn mới nâng cao.

Theo UBND huyện Phú Quý, để huy động sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng và giữ chuẩn NTM, từ đầu năm, huyện đã chỉ đạo các phòng ban phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức đa dạng phong phú, nhờ đó người dân trên đảo rất ủng hộ.

Huyện Phú Quý đã tổ chức nhiều hoạt động nổi bật, trong đó, lễ phát động phong trào phòng chống rác thải nhựa thu hút hơn 500 người tham gia tại cảng Phú Quý, cùng với thông điệp "Phú Quý – điểm đến nói không với rác thải nhựa" và được người dân toàn đảo nhiệt tình tham gia.

Theo UBND huyện Phú Quý, với lợi thế bờ biển dài, nguồn lợi hải sản phong phú, ngành khai thác và nuôi trồng thủy sản trên đảo đã có bước phát triển vượt bậc, đảo Phú Quý hiện rất thu hút du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, bãi biển xanh trong, những địa danh độc đáo. Nhờ đó phát triển kinh tế, đời sống người dân trên đảo được nâng cao, thu nhập bình quân đầu người tăng đáng kể, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh.

Ngành du lịch tỉnh Bình Thuận cho biết, trong năm 2024, toàn huyện đảo Phú Quý đón khoảng 150.000 lượt khách đến tham quan du lịch, trong đó có hơn 3.100 lượt khách quốc tế đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, Đức, Anh, Mỹ, Pháp, Hà Lan.

Chuyển đổi số nông thôn tại hòn đảo giữa biển khơi

Theo UBND tỉnh Bình Thuận, trong năm 2024, chương trình chuyển đổi số trên đảo Phú Quý được các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện xây dựng, phát triển hiệu quả.

Cụ thể là công tác chuyển đổi số thông qua các ứng dụng, nền tảng số Quốc gia (ứng dụng Du lịch Việt Nam, bản đồ số du lịch, ứng dụng Thể thao Việt Nam). Nhờ đó đã tạo thuận lợi cho du khách, người dân tiếp cận, sử dụng các nền tảng số để quảng bá, giới thiệu thông tin về các địa danh, dịch vụ du lịch và điểm tham quan đặc trưng của đảo.

Phú Quý đã hoàn thành số hóa toàn bộ 11/11 di tích, điểm tham quan du lịch nổi bật của địa phương trên mục "Khám phá" của Trang vàng Du lịch và ứng dụng Du lịch Việt Nam.

Nhờ những nền tảng số này đã giúp du khách khi đến đảo Phú Quý dễ dàng tìm kiếm, tra cứu các thông tin nhanh chóng, thuận tiện trên bản đồ số du lịch.

Nền tảng số đã thuyết minh tự động về 11 điểm du lịch tiêu biểu của đảo Phú Quý như: tra cứu thông tin về lịch sử, văn hóa và đặc điểm các điểm đến qua mục thông tin, giới thiệu, hình ảnh, audio ngay trên ứng dụng số, điện thoại thông minh.

UBND huyện Phú Quý và ngành du lịch cũng thí điểm đưa 40 điểm đến lên Bản đồ số du lịch, bao gồm nhà hàng, khách sạn, homestay, điểm du lịch nhằm quảng bá, giới thiệu thông tin về các địa danh, dịch vụ du lịch và điểm tham quan đặc trưng của đảo. Song song đó là tạo kênh giao tiếp, trao đổi, tư vấn với du khách thông qua tính năng chat ngay trên ứng dụng.

UBND huyện Phú Quý đã mở tài khoản thanh toán ngân hàng cho các điểm cung cấp dịch vụ (điểm chấp nhận thanh toán), với hơn 100 tài khoản cho các hộ kinh doanh, để phục vụ triển khai thanh toán điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt.

Thí điểm thanh toán điện tử tại 16 điểm cung cấp dịch vụ du lịch, gồm nhà hàng, homestay, quán cafe, tiêu biểu, như: 93 Độ Đông, Villa Giác, Quán Dốc Phượt, Nhà hàng Red Crab…

Nhờ chuyển đổi số mà các cơ quan chức năng trên đảo đã quản lý các loại phí, thông báo phí cho cư dân trên huyện Phú Quý thông qua tính năng ứng dụng thẻ để người dân và du khách kết nối các hệ thống vé điện tử, như: Vé đường sắt Việt Nam, hệ thống vé xe lớn nhất Việt Nam để làm tiền đề khi tích hợp với các nhà cung cấp vé tàu ra huyện Phú Quý để du khách có thể mua và thanh toán trên ứng dụng số…

Trước những kết quả trên, ngày 18/2/2025 vừa UBND huyện Phú Quý đã tổ chức Hội nghị tổng kết đánh giá tiến độ triển khai thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính, chuyển đổi số và Đề án 06 năm 2024 và đề ra phương hướng, giải pháp triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Theo ông Tạ Minh Nhựt, Quyền Chủ tịch UBND huyện Phú Quý, trong năm 2024, huyện kiện toàn Ban Chỉ đạo cải cách hành chính, quan tâm đầu tư cho công nghệ thông tin và chuyển đổi số và tăng cường công tác kiểm tra, tuyên truyền về cải cách hành chính nhằm nâng cao nhận thức của người dân.

Việc giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế "một cửa" và "một cửa liên thông" tiếp tục được đẩy mạnh, có hiệu quả. Từ ngày 1/12/2023 đến ngày 08/11/2024, cấp huyện đã tiếp nhận 3.394 hồ sơ, giải quyết được 3.247 hồ sơ, đúng hạn 99,66%. Cấp xã có tổng cộng 8.888 hồ sơ tiếp nhận và giải quyết được 8.321 hồ sơ, đạt tỷ lệ trung bình 99,42%.

Tại hội nghị, UBND huyện đã công bố quyết định và trao Giấy khen của Chủ tịch UBND huyện cho các tập thể, cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 năm 2024.

Thiên đường du lịch

Đảo Phú Quý (còn gọi là cù lao Thu) có diện tích khoảng 16.5 km² nằm ngoài khơi cách TP. Phan Thiết khoảng 56 hải lý(khoảng hơn 110km). Huyện đảo có 3 xã là Tam Thanh, Ngũ Phụng và Long Hải, dân số đến cuối năm 2023 là khoảng 29 ngàn người.

Đảo Phú Quý có những bãi biển tuyệt đẹp như Vịnh Triều Dương được du khách vi như thiên đường du lịch Maldives.

Xung quanh đảo có các đảo khác như hòn Đá Cao, Hòn Đỏ, Hòn Tranh và Hòn Hải. Tuy là một hòn đảo nằm biệt lập giữa trùng dương nhưng dấu tích phát hiện được cho thấy đảo đã được khai phá tạo nên cuộc sống ở đảo từ rất sớm.

Trải qua những biến thiên của lịch sử, Phú Quý là nơi hội tụ của nhiều luồng dân di cư từ lục địa ra với nhiều thành phần dân tộc khác nhau và người Kinh là đông nhất…

Khi bắt đầu phát triển mạnh kỹ thuật đóng thuyền buồm với những chiếc thuyền ra được khơi xa, cũng là lúc có nhiều người từ lục địa đặt chân lên đảo.

Sự tích công chúa Bàng Tranh chứng tỏ người Chăm đã có mặt ở đảo này rất sớm. Sự tích kể rằng: Bàng Tranh là một công chúa xinh đẹp vì chống lệnh vua cha, bị kết tội phản nghịch nên đã bị đày ra đảo này.

Trong thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh (1627 - 1672), rất nhiều ngư dân thuộc các tỉnh duyên hải miền Trung, đi tìm nguồn cá, thuyền của họ vượt sóng trùng dương đã gặp phải sóng to, gió lớn rồi bất ngờ phát hiện đảo nên lên trú ẩn.

Vào thế kỷ 17, một số người Hoa (Trung Quốc) cũng hoà nhập vào cộng đồng cư dân ở Phú Quý. Từng đoàn thuyền vượt biển tiến về phía Nam, trong số đó có hàng chục thuyền đã quyết định dừng chân lập nghiệp ở Phú Quý. Người Hoa đến đây sống dựa vào các ngành nghề như dệt tơ lụa, buôn bán.