Hy vọng vào người thực tài

Kể từ đợt công nhận đầu tiên năm 1980 đến nay, VN có gần 9.000 giáo sư, phó giáo sư. Đây là lực lượng trụ cột cho việc thúc đẩy phát triển giáo dục đại học, đào tạo trình độ cao và nghiên cứu khoa học đỉnh cao. Trong đó có những người có tài năng, có tư cách và bản lĩnh của một trí thức lớn. Họ không chỉ thực hiện các công trình khoa học có giá trị, đào tạo nhiều thế hệ trí thức, mà còn tham gia phản biện xã hội, đóng góp ý kiến cho những chính sách lớn của nước nhà.

Ngoài ra, còn có những con người làm việc thầm lặng, chuyên sâu nghiên cứu để có những công trình hữu ích, nỗ lực để VN khỏi tụt hậu quá xa so với mặt bằng tri thức và học thuật của các nước tiên tiến. Thật khó có thể ghi nhận hết công lao của những con người như vậy.

Nhưng bên cạnh những nhân cách và tài năng khoa học thực sự, cũng không ít những chân dung “ngụy khoa học”. Thử hỏi, trong 9.000 giáo sư, phó giáo sư hiện nay, có bao nhiêu người thực hiện những công trình khoa học có giá trị? Nếu trả lời một cách công bằng, dựa trên các sản phẩm thực tế thì có lẽ là rất thấp.

Chưa nói, có những người “lo liệu” học hàm để trang trí hoặc phục vụ cho một mục đích ngoài khoa học. Từ khi có chức danh giáo sư, phó giáo sư cho đến hết đời, họ không làm bất cứ việc gì liên quan đến công tác nghiên cứu, không làm được bất cứ việc gì có đóng góp cho khoa học.

Ngắm nhìn nước mình một cách bình tĩnh, nghiêm túc như một người tĩnh tâm sám hối, sẽ nhận ra được những hạn chế có căn nguyên từ một nền học thuật còn yếu. Kinh tế VN phát triển chưa mạnh, nhập siêu cao là vì phải nhập khẩu quá nhiều máy móc, thiết bị, công nghệ, nguyên do là trong nước không thể sản xuất được. Ngành cơ khí, công nghiệp của VN không sản xuất được gì có giá trị, ngay cả nhiều loại máy nông nghiệp cũng nhập từ Trung Quốc.

Nền sản xuất dựa vào nhân công giá rẻ và làm thợ lắp ráp cho các nước, chưa có sáng tạo, chế tạo ra những sản phẩm có hàm lượng chất xám cao, cạnh tranh được với sản phẩm các nước. Sau khi nhìn nhận những điều vừa nêu trên sẽ phần nào thấy chất lượng thực sự của đội ngũ khoa học. Hãy luôn hiểu rằng, cuộc sống, xã hội chỉ cần người có thực tài và làm được việc.

Chân Tâm