"Kẻ thù" của ngựa đua là gì?

Trao đổi với chúng tôi về kinh nghiệm chăm sóc ngựa đua trong thời gian trước khi bước vào giải đấu, nài ngựa Vàng Văn Quân (32 tuổi, dân tộc Tày, xã Na Hối, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai; người đã làm quen với lưng ngựa từ năm 10 tuổi và có ngựa tham dự Hội đua ngựa Báo NTNN-Phú Sơn Bắc Ninh 2015) cho hay: “Thức ăn chính của ngựa là cỏ tươi (cỏ voi thì càng tốt), cám ngô xay. Ngựa cần được uống nước đầy đủ, đặc biệt là sau khi tập luyện, thi đấu. Trước khi bước vào cuộc đua thì không nên cho ngựa ăn no. Trong thời gian chuẩn bị, cũng có thể pha thuốc B1 vào nước cho ngựa uống để có trạng thái sung mãn nhất khi vào cuộc đua”.

Khi được hỏi nếu như trâu chọi thường được uống bia thoải mái để tăng trọng lượng, độ hưng phấn, thì ngựa có thể cho uống… rượu như một “liều doping” khi vào đường đua hay không, anh Quân lắc đầu: “Làm thế thì… chết ngựa. Ngựa mà uống rượu vào dễ mắc các bệnh về đường tiêu hóa, chướng bụng. Thực tế, nhiều con ngựa khó tính còn không chịu ăn cỏ ở nơi khác mà chỉ chịu ăn cỏ bản địa mà thôi, chứ đừng nói tới chuyện uống chất có cồn. Ngựa cũng cần có thời gian vài ngày làm quen sân thi đấu mới, chứ nếu không khi vào trường đua nó sẽ không chịu chạy đâu”.

Chia sẻ về kinh nghiệm chọn ngựa đua, nài ngựa Vàng Văn Huỳnh (30 tuổi, dân tộc Tày, xã Na Hối; người từng vô địch Giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà 3 năm liền từ 2011-2013) nói: “Những nhận định ban đầu có thể cho thấy một con ngựa đua tốt như cằm và ngực rộng, cổ dài, bờm và đuôi thẳng, chân dài, cổ chân nhỏ, móng dày. Khi đua, ngựa càng sung mãn thì đuôi ngựa càng dựng cong lên. Ngựa tốt chỉ chịu cho chủ của mình cưỡi, nghe lệnh của chủ, chứ người khác đụng tới nó không chịu chạy, thậm chí còn thể hiện thái độ giận dữ, nài ngựa nào không ngồi vững có khi còn bị hất tung xuống đất. Ngựa của tôi có khi không cần cầm dây cương giục, nó vẫn chạy băng băng”.

Vàng Văn Huỳnh chăm sóc chú ngựa năm nay đã 13 tuổi của mình. Ảnh: Xuân Lực

Theo anh Huỳnh, việc chọn được ngựa đua tốt chỉ là một chuyện, điều quan trọng là phải huấn luyện ngựa thật tốt.

Anh Huỳnh cho biết thêm: “Ngựa của tôi ngày thường thồ khoảng 3-4 chuyến hàng nặng khoảng 1 tạ/chuyến. Quãng đường gần thì khoảng 1km, xa thì có thể từ 2-3km. Trong lao động hằng ngày, ngựa cũng đã tập luyện rồi. Trước khi thi đấu khoảng 1 tháng thì bắt đầu cho ra sân tập phi nước đại. Nói thì dễ chứ người chưa từng cưỡi ngựa, ngồi lên lưng ngựa cưỡi khoảng 1 vòng sân (400m) là sáng hôm sau không đi lại được do tê cứng hai đùi. Trong thi đấu, ngựa hay thì tốt rồi, người cưỡi cũng phải thi gan với nhau, dám cầm cương giục ngựa đạt tới tốc độ cao nhất. Nài ngựa nào không gan lì, chạy vài vòng đã đầu váng, mắt hoa, kìm ngựa lại thì rất khó giành chiến thắng”.