Khởi nghĩa Lam Sơn

Đêm đó, trời tối và đang vần vũ chuyển mưa, khi ông Nguyễn Hội (ông nội Nguyễn Xí) lầm lũi vào nơi đặt đó thì con hổ nằm canh chừng ở đó phát hiện ra. Tưởng có kẻ gian đang ăn trộm cá của chủ mình, con hổ liền lao thẳng vào vồ khiến ông Hội chết ngay tại chỗ.

Năm 1464, Nguyễn Xí bệnh nặng, vua Lê Thánh Tông sai sứ mang một đạo dụ đến nhà riêng thăm hỏi và biếu một ngàn quan tiền để thuốc thang. Trong đạo dụ có đoạn: "Công của khanh, trẫm chưa báo đền mà bệnh của khanh sao đã trầm trọng. Nghĩ đến nước, cơm cháo khanh phải cố ăn. Lo cho trẫm, thuốc thang khanh phải cố chữa".

Lê Khôi là một danh tướng thời Hậu Lê. Tục truyền, Lê Khôi là con ông Lê Trừ - anh thứ hai của Lê Lợi. Cha mẹ mất sớm, Lê Khôi ở với chú ruột là Lê Lợi, tham gia nghĩa quân, có tên trong Hội thề Lũng Nhai gồm 35 công thần tụ nghĩa.

Nhà thờ họ Đỗ Tiên Công thôn Lưu Khuê vùng đảo Hà Nam (TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh) đã được Bộ VHTT cấp Bằng di tích Lịch sử Văn hoá Quốc gia. Trước đây, thời vua Minh Mệnh và vua Khải Định triều Nguyễn cũng đã cấp sắc phong cho họ Đỗ, họ Đào, và sức cho dân Lương Quy (nay là thôn Lưu Khê) tôn thờ cung phụng.

Trại Vải tức Lệ Chi Viên ở thôn Đại Lại nay thuộc xã Tân Lập, huyện Gia Bình (tỉnh Bắc Ninh). Vua Lê Thái Tông lên cơn sốt nặng và mất ngay đêm đó, tại nơi ấy có mặt cả bà Nguyễn Thị Lộ cùng các phi tần, cung nữ...

Giặc hèn hạ trả thù bằng cách khai quật mồ mả và lấy hài cốt của tổ tiên Lê Lợi, đặt trên thuyền và neo thuyền ở giữa sông, hòng buộc Lê Lợi phải ra hàng. Rất may, Trịnh Khả và Bùi Bị đã dùng mưu giành lại bộ hài cốt ấy.

Xã Xuân Bái (huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) là vùng đất cổ nằm bên hữu ngạn sông Chu, cách Khu Di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh khoảng 3 km. Tự bao đời, phù sa màu mỡ của dòng Chu giang đã bồi đắp nên xóm, làng trù phú.

Trong lịch sử nhà Hậu Lê, ngay từ buổi đầu dựng nước đã xuất hiện những phụ nữ hoàng triều uy nghi lẫm liệt, có công đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh và xây dựng đất nước. Đó là Cung từ Hoàng Thái hậu Phạm Thị Ngọc Trần, Thần phi Trịnh Thị Ngọc Lữ, Quang thục Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao...

Theo sách “Đại Việt thông sử”, Trịnh Khả sinh năm 1403 người xã Sóc Sơn, huyện Vĩnh Ninh, tỉnh Thanh Hoa (nay là tỉnh Thanh Hóa). Tổ tiên ông làm quan nhà Trần, đánh quân Nguyên có công. Trịnh Khả là một trong 18 người có mặt tại hội thề Lũng Nhai và trở thành một trong những vị tướng tài của Lê Lợi (Lê Thái Tổ)...

Sau ngày thắng giặc Minh, Bạch Ngọc Hoàng Hậu Trần Thị Ngọc Hào xin vua nhà Lê cho lập ngôi chùa ở Am Sơn (phát tích của chùa Am, xã Hòa Lạc, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh hiện nay) và xuất gia tu hành tại đây. Về sau, công chúa Huy Chân cũng xin về tu hành cùng bà tại đây.