Khóm Đồng Dinh, đỉnh cao - vực sâu mong manh gang tấc

Giá giảm mạnh

1.000 đồng/trái dứa cũng không có người mua. Thực tế này đang xảy ra tại nhiều vùng trồng dứa ở huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên. Hơn nửa tháng nay, giá dứa quả liên tục giảm sâu khiến nhiều nông dân trồng dứa ở huyện Phú Hòa lao đao. Hai bên đường vào rẫy, dứa chất đống chờ người mua vẫn không thấy ai đến hỏi.

Một túi dứa 12 quả mùa trước bán từ 80.000 - 90.000 đồng nay chỉ 20.000 đồng cũng không ai mua. Nhiều người trồng dứa đành cắt bỏ hoặc để dứa chín đổ rạp ngoài rẫy.

Giá khóm giảm mạnh khiến nông dân gặp khó khăn. Ảnh: IT.

Ông Đỗ Văn Hạnh, xã Hòa Quang Nam, huyện Phú Hòa, than thở: "Tôi trồng 7 ha. Mỗi năm chi phí các khoản như phân, công lao động, vận chuyển về tốn khoảng 200 triệu đồng. Mà giờ nếu không hái bán 300.000 đồng/xe thì sẽ mất trắng".

Rẫy dứa nhà ông Nguyễn Kim Bến ở thôn Phú Thạnh, xã Hòa Quang Nam, huyện Phú Hòa cũng trong tình trạng tương tự. Năm nay, ông Bến đầu tư gần 200 triệu đồng trồng hơn 2 ha dứa, thu hoạch mới một nửa đã lỗ hơn 100 triệu đồng.

Người nông dân khổ vì giá dứa rẻ như bèo mà bán cũng không ai mua. Từ một loại cây trồng mang thương hiệu “Khóm Đồng Dinh”, giúp nhiều gia đình phát triển kinh tế thì giờ đây đang rơi vào cảnh “bỏ thì thương, vương thì tội”.

Vẫn trồng theo phong trào

Vùng trồng khóm Đồng Dinh rộng gần 500ha trải dài qua 3 xã Hòa Định Tây, Hòa Quang Nam, Hòa Quang Bắc và thị trấn Phú Hòa (huyện Phú Hòa). Trước đây, người dân quanh vùng ở xã Hòa Định Tây và thị trấn Phú Hòa đến Đồng Dinh trồng rẫy bạch đàn, về sau có người trồng dưới chân rẫy bên bờ suối Cái vài chục bụi khóm, ăn thấy ngon nhiều người hỏi mua nên người dân quanh vùng phá rẫy bạch đàn đầu tư trồng khóm. Từ đó vùng khóm Đồng Dinh “tràn qua” hai bên suối Cái, rồi chạy dài qua các xã Hòa Quang Nam, Hòa Quang Bắc. 

Việc tiêu thụ khóm vẫn dựa vào thương lái nên chịu sự lên xuống của thị trường. Ảnh: IT.

Hiện, năng suất khóm Đồng Dinh đạt từ 25 - 30 tấn/ha/năm. Theo nhiều người dân, khóm là cây dễ trồng, chịu hạn tốt, ít xảy ra sâu bệnh, vốn đầu tư ít, lãi cao. Sau khi thu hoạch vụ chính khóm gốc, những cây khóm “sung sức” phát triển tốt, người trồng “tạo điều kiện” cho khóm ra trái mùa, thu hoạch liên tục quanh năm.

Thời kỳ đỉnh cao, khóm Đồng Dinh ngày càng vang xa được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Toàn bộ khóm ở đây đều được thương lái trực tiếp đến mua và vận chuyển bán ra thị trường các tỉnh như Khánh Hòa, Ninh Thuận, Hải Phòng... Khóm Đồng Dinh đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận thương hiệu, huyện cũng khuyến khích người dân sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.

Huyện Phú Hòa cũng xác định khóm Đồng Dinh là một trong những sản phẩm chủ lực của huyện, nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân, chính quyền định hướng phát triển vùng trồng khóm theo hướng sản xuất hàng hóa. Theo đó, UBND huyện sẽ tập trung đầu tư về kỹ thuật trồng trọt, kêu gọi hỗ trợ cho HTX, thị trấn xây dựng thương hiệu, đầu tư kêu gọi xây dựng nhà máy chế biến sơ chế.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường tiêu thụ dứa trên cả nước gặp nhiều khó khăn, không chỉ ở Phú Yên, nhiều nơi nông dân trồng dứa cũng than trời vì ế ẩm. Nguyên nhân một phần do chúng ta phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường, diện tích phát triển quá nóng trong khi chế biến sâu hầu như chưa có.

Ông Lê Ngọc Tính, Chủ tịch UBND huyện Phú Hòa, cho biết, địa phương đang chỉ đạo ngành nông nghiệp rà soát lại diện tích trồng dứa, sắp xếp lại quy hoạch đảm bảo ổn định đầu ra cho nông sản. Bên cạnh đó, việc phát triển chế biến sâu để giảm áp lực mùa vụ cũng cần được tính đến không chỉ cho vùng chuyên canh dứa mà cho cả nhiều loại trái cây khác của Việt Nam.