Kinh tế số tại Việt Nam – mức đóng góp còn thấp

Còn yếu

“Tốc độ phát triển kinh tế số chỉ diễn ra mạnh mẽ ở khối kinh tế tư nhân, cụ thể là một vài doanh nghiệp sản xuất, bán lẻ có tiềm năng về tài chính và công nghệ”, ông Giám chia sẻ.

Máy bán nước trả tiền bằng QR Code, thiết bị IoT của VNG. Ảnh: Đào Hải.

So với bình diện quốc gia khối ASEAN, Việt Nam là quốc gia có “số má” về kinh tế số với những thông số về doanh số của lĩnh vực nội dung số, thương mại điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất, quản lý nhưng xét theo tiến độ phát triển của toàn cầu và yêu cầu nội lực của riêng mình, kinh tế số của Việt Nam còn yếu và thiếu. Ông Lê Hồng Minh, tổng giám đốc VNG cho biết, Việt Nam là quốc gia có tỷ  lệ người dùng internet và smartphone khá cao với hơn 50 triệu chiếc smartphone và 75% mức độ thâm nhập internet, cứ 10 người ở độ tuổi 18 – 24, có 8 người sở hữu smartphone, cũng là những người thường xuyên tiếp xúc với internet với tỷ lệ lên đến 88%. Nhưng theo ông Giám, chỉ mới có 1,7% số người trong độ tuổi lao động trong nước tham gia vào nền kinh tế số với đóng góp khoảng 5%tổng sản phẩm quốc nội.

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu tham gia vào thương mại điện tử (Vuivui.com, Tiki.vn…), các nền tảng thanh toán trung gian bằng công nghệ QR Code, ví (123Pay và ZaloPay của ZION – một thành viên của VNG, Momo, Webmoney, Payoo…), mạng xã hội (Zalo), thiết bị IoT (máy bán nước, máy bán bánh pizza tự động tích hợp giải pháp thanh toán điện tử cho máy bán hàng VPOS, dựa trên QR code của VNG), thanh toán trực tuyến của các ngân hàng… Nhưng nhìn chung, mức độ đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp Việt vào kinh tế số còn quá yếu, nếu so với doanh nghiệp nước ngoài.

Những cam kết

Nói chuyện với các nhà đầu tư tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, Việt Nam là một thị trường lớn nhưng nhiều chỉ số chưa xứng tầm, như doanh số của hoạt động thương mại điện tử chỉ chiếm 3% trong tổng doanh thu ngành bán lẻ (thế giới bình quân là 8%). “Ở Việt Nam hiện nay có hơn 600.000 doanh nghiệp, nhưng số doanh nghiệp làm trong ngành công nghiệp công nghệ thông tin chỉ chiếm 4%”, ông Đam chia sẻ. Theo Phó thủ tướng Đam, dư địa của lĩnh vực công nghệ thông tin và những hoạt động bổ trợ đến lĩnh vực này còn quá rộng, đó là mảnh đất để các nhà đầu tư trong và ngoài nước chú ý nhiều hơn để đầu tư, tạo đòn bẩy cho nhiều ngành nghề khác phát triển. Cũng theo ông Đam, trong hoạt động khởi nghiệp, nhiều doanh nghiệp trẻ đã chú ý đến lĩnh vực nông nghiệp bằng những giải pháp công nghệ cao. “Một trong thách thức lớn nhất của Việt Nam là tăng năng suất lao động quốc gia. Điều cốt tử là phải chuyển dịch lao động, hiện còn 40% lao động còn làm nông nghiệp, vì đất chật người đông nên lao động nông nhàn còn nhiều. Làm sao phải tạo ra công ăn việc làm mới, công cụ sản xuất mới cho nông dân chuyển đổi sản xuất theo hướng hiện đại”, Phó thủ tướng Đam nói.

Trong nhiều cuộc họp với doanh nghiệp công nghệ thông tin, kinh tế số trong và ngoài nước trước đây, Chính phủ luôn khẳng định “đã chỉ đạo các ngành, trong đó đặc biệt là bộ Thông tin và truyền thông rà soát các quy định, để tạo môi trường thông thoáng cho các doanh nghiệp, xã hội cùng chia sẻ, sử dụng tốt hơn về nguồn lực, công nghệ...”. Nhưng trên thực tế, việc ban hành chính sách của các cơ quan chức năng chậm, lạc hậu với yêu cầu xã hội, của cộng đồng thế giới.

Ở hội nghị lần này, ông Đam tiếp tục cam kết sẽ ủng hộ doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào kinh tế số bằng những chính sách thoáng, ưu đãi về thuế cho các doanh nghiệp sử dụng công nghệ sạch, có đầu tư nghiên cứu và triển khai... “Đối với các doanh nghiệp nhỏ, Chính phủ cùng với cộng đồng tạo ra hệ sin h thái về dữ liệu, chính sách, nhân lực...”, ông Đam khẳng định.