Kon Tum: Lỗ hổng thuế - Nghịch lý "ôm" đất giá cao rồi bán thấp hơn... 4 lần

Dân khó tham gia vì đấu giá trọn gói 

Giai đoạn 2016-2019, tại Kon Tum có hàng trăm lô đất được giao thông qua đấu giá. Trong việc đấu giá quyền sử dụng đất (QSDĐ) tại hàng loạt dự án ở nhiều huyện và TP.Kon Tum, cơ quan chức năng đã để xảy ra hàng loạt vi phạm về Luật Đất đai, Luật Đấu giá...

Cụ thể như: Tổ chức đấu giá đất khi chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng, chưa đầu tư cơ sở hạ tầng; đấu giá đất không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; người mua chậm nộp tiền trúng đấu giá nhưng cơ quan chức năng không hủy kết quả đấu giá, không thu tiền đặt cọc; dùng chứng thư hết thời hạn để xác định giá khởi điểm tổ chức đấu giá, chậm ra thông báo nộp tiền.

Tùy tiện điều chỉnh vị trí, diện tích một số lô đất; không tổ chức lựa chọn đơn vị bán đấu giá tài sản... Đặc biệt là tổ chức đấu giá trọn gói khu đất với phương thức nộp tiền một lần, tiền đặt cọc lớn đã hạn chế người dân có nhu cầu sử dụng đất tham gia đấu giá. 

Đơn cử, Dự án Khu đô thị phía Nam cầu Đăk Bla, TP. Kon Tum (Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh tổ chức đấu giá) là một trong những dự án có nhiều sai phạm. Mặc dù thời điểm đấu giá kéo dài 4 năm (từ 2014-2017) nhưng cơ quan chức năng sử dụng 1 chứng thư thẩm định giá từ năm 2013 (hết thời hạn) và Quyết định phê duyệt giá khởi điểm năm 2014 để tổ chức đấu giá.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc này có nguy cơ làm thất thu ngân sách với số tiền lớn do giá khởi điểm thấp, không sát giá thị trường. Không chỉ thế, đây còn là điều kiện tốt cho việc đầu cơ đất đai của một số cá nhân, tổ chức.

Cũng tại dự án này, Thanh tra Chính phủ còn phát hiện có gần 400 hồ sơ đấu giá QSDĐ được cho phép nộp tiền nhiều lần (từ 3- 8 đợt), tạo cơ hội để người trúng đấu giá chậm nộp tiền, không phát huy được hiệu quả kinh tế của đấu giá đất.

Cá biệt có một số trường hợp chậm nộp từ 1- 3 năm (tập trung tại hồ sơ đấu giá của Công ty TNHH Tuấn Dũng, Công ty CP Trường Long, Công ty TNHH ĐTXD Tiến Dũng...). Theo quy định, cơ quan chức năng phải hủy kết quả đấu giá và thu hồi tiền đặt cọc nhưng Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh không tham mưu xử lý theo quy định...

"Ôm" đất giá cao rồi bán thấp... hơn 4 lần

Thanh tra Chính phủ cũng khẳng định, tại hầu hết các dự án đấu giá QSDĐ trên địa bàn tỉnh Kon Tum, có hiện tượng một số người trúng đấu giá từ hàng chục đến hàng trăm lô đất để chờ thời cơ bán kiếm lời. Tình trạng này dẫn đến đất trúng đấu giá bị để hoang hóa, hạ tầng cơ sở xuống cấp, lãng phí nguồn tài nguyên đất và mất mỹ quan.

Điển hình là 464 lô đất tập trung tại 10 dự án, khu đất (trong đó tại TP.Kon Tum có 5 dự án với hơn 250 lô, số còn lại thuộc các huyện Ngọc Hồi, Kon P'lông, Đăk Hà, Sa Thầy) trúng đấu giá, sau đó chuyển nhượng cho người có nhu cầu.

Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ phát hiện quá trình chuyển nhượng, hàng trăm lô đất nói trên đã bị hạ giá xuống từ 2-4 lần so với giá trúng đấu giá.

Tuy nhiên, cơ quan thuế vẫn căn cứ vào giá mua bán tại hợp đồng để tính thuế TNCN và lệ phí trước bạ. Việc này "thể hiện sự thiếu trách nhiệm, vi phạm điểm c khoản 3 Điều 18 Nghị định 65/2013/NĐ-CP ngày 27/6/2013 quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân"- Thanh tra Chính phủ nhận định.

Mặt khác, hành vi kê khai giá trị chuyển nhượng thấp hơn giá trúng đấu giá có dấu hiệu trốn thuế, nhưng các cơ quan chuyên môn, cơ quan thuế không kịp thời tham mưu, xử lý theo thẩm quyền, có nguy cơ làm thất thu ngân sách nhà nước về tiền thuế, phí.