Lần đầu tiên bệnh nhân ung thư xương được hồi sinh nhờ ghép xương nhân tạo

Tháng 3/2019, bệnh nhân Huỳnh Văn K. (33 tuổi, quê Quảng Ngãi) đến bệnh viện khám vì khối u đầu trên xương chày trái to dần, gây hạn chế vận động khớp gối. Bệnh nhân được xác định ung thư xương và cho hóa trị 6 đợt tại Khoa Ung bướu của bệnh viện từ tháng 3 đến tháng 7/2019.

Sau đó, bệnh nhân được phẫu thuật cắt bướu, tuy nhiên có di chứng là bệnh nhân bị mất một đoạn xương chày khoảng 11cm. Các bác sĩ đã đặt một loại xi măng kháng sinh và khung cố định tạm thời để chờ ghép xương theo phương pháp mới.

Để thực hiện phương pháp mới, các bác sĩ đã phối hợp với Viện nghiên cứu CSIRO (Úc) làm mảnh ghép in 3D bằng hợp kim titanium dạng tổ ong, được thiết kế vừa khít với chân bệnh nhân. Do dịch Covid-19 kéo dài nên quá trình đưa mảnh ghép xương nhân tạo về Việt Nam mất nhiều thời gian hơn dự định. Tuần trước, bệnh nhân đã được phẫu thuật ghép xương.

Sau 4 ngày hậu phẫu, bệnh nhân đã tập đi lại được. Hiện tại, bệnh nhân vẫn còn dùng nạng hỗ trợ nhưng dự kiến có thể đi lại bình thường, tuy nhiên do khớp gối cũng bị cắt nên bệnh nhân sẽ không phục hồi được vận động khớp gối.

BS Lê Anh Tuấn, Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ, đây là lần đầu tiên mảnh ghép titan 3D dạng tổ ong được ứng dụng ở chuyên khoa chấn thương chỉnh hình.

Ý tưởng mảnh ghép titan 3D điều trị các khuyết hổng lớn xương tứ chi được bệnh viện triển khai thực nghiệm trên thỏ từ tháng 5/2018, chuẩn bị ứng dụng trên người từ tháng 8/2019. Anh K. là bệnh nhân đầu tiên tình nguyện thực hiện ứng dụng này.

Theo BS Tuấn, mảnh ghép 3D được tạo ra vừa vặn với vùng xương mất. Các bác sĩ lấy một phần xương sườn để ghép vào các mảnh tổ ong, sau một thời gian, các tế bào xương nảy nở sẽ bao trùm lên mảnh ghép, trở thành khung xương vững chắc cho bệnh nhân, không bị đào thải.

BS Đỗ Phước Hùng, Phó Khoa Chấn thương chỉnh hình, Trưởng bộ môn Chấn thương chỉnh hình ĐH Y dược TP.HCM cho biết, với phương pháp mổ truyền thống, bệnh nhân sẽ được cắt một phần xương đùi để nối xuống hoặc ghép bằng một đoạn kim loại. Phẫu thuật này khiến bệnh nhân đi lại khó khăn, vết mổ rộng, nguy cơ chảy máu khó cầm cũng như nguy cơ nhiễm trùng cao và khó thực hiện hóa xạ trị. Bên cạnh đó, nếu chỉ dùng vật liệu kim loại đơn thuần, sau thời gian dùng bệnh nhân sẽ mỏi vì không có kim loại nào bền vững.

Hiện Bệnh viện Chợ Rẫy đã ký kết hợp tác với Viện nghiên cứu CSIRO (Úc) để tiếp tục nghiên cứu và mong muốn có hành lang pháp lý để ứng dụng rộng rãi trong tương lai.