Lần thứ hai trường ĐH Bách Khoa TP.HCM có giảng viên đoạt giải thưởng Tạ Quang Bửu

Sáng 18/5, PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu - giảng viên Khoa Công nghệ Vật liệu, Trường ĐH Bách Khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) được Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022.

Đây là giải thưởng của Bộ Khoa học và Công nghệ được tổ chức hàng năm nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, góp phần thúc đẩy khoa học công nghệ Việt Nam hội nhập và phát triển. Trong năm nay, cô Nguyễn Thị Lệ Thu là một trong hai nhà khoa học trên cả nước được nhận giải thưởng này.

PGS.TS Nguyễn Thị Lệ Thu là tác giả chính của đề tài "Tailoring the Hard−Soft Interface with Dynamic Diels−Alder Linkages in Polyurethanes: Toward Superior Mechanical Properties and Healability at Mild Temperature".

Cô Thu cho biết, nội dung công trình nghiên cứu chế tạo một hệ vật liệu polyuretan có cơ tính cao, đồng thời kết hợp được tính năng "tự lành" vết rạn nứt và vết cắt, nhờ vào cấu trúc phân tử chứa liên kết thuận nghịch Diels-Alder không nằm ngẫu nhiên mà được thiết kế đặc biệt sắp xếp tại vị trí bề mặt phân pha.

Đối với các công trình nghiên cứu trước đây trên thế giới, vật liệu polyuretan trên cơ sở liên kết thuận nghịch Diels-Alder đều có cơ tính thấp hoặc chỉ có thể "tự lành" ở nhiệt độ cao (110-180 độ C). Hệ vật liệu nghiên cứu trong công trình này là vật liệu polyuretan trên cơ sở liên kết Diels-Alder được công bố đầu tiên trên thế giới cho thấy có tính năng "tự lành" tốt ở nhiệt độ dịu nhẹ (60-70 độ C) mà vẫn đảm bảo có cơ tính cao.

Chia sẻ về giải thưởng Tạ Quang Bửu, cô Thu cho biết đây là nguồn động viên tinh thần rất lớn đối với các nhà khoa học. Đặc biệt, với điều kiện nghiên cứu khoa học còn nhiều hạn chế, các nhà khoa học trẻ, trong đó có các nhà khoa học nữ sẽ được khích lệ để theo đuổi đam mê trong nghiên cứu khoa học.

Tại buổi lễ, TS Nguyễn Thanh Sơn - Viện Nghiên cứu Công nghệ quốc gia, Kushiro College, Kushiro, Nhật Bản cho biết, công trình của PGS. TS Nguyễn Thị Lệ Thu triển khai theo một hướng rất hay là phát triển tính năng tự lành (self healing) và nâng cấp cơ tính của PU composite theo cơ chế D-A. Vật liệu PU khá bền và rẻ, có thể tổng hợp từ nhiều nguồn nguyên liệu đã qua sử dụng như dầu cọ, dầu ăn… nên tốt cho môi trường.

"Có thể nói, đây là bài tiên phong trong xu hướng vật liệu PU composites tự lành, một hướng rất có tiềm năng ở Việt Nam. Có lẽ công trình làm từ trong nước nên chưa được quan tâm đúng mức nhưng tôi nghĩ, lượng trích dẫn sắp tới sẽ còn tăng nhiều" - ông Sơn nói.

Được biết, đây cũng là lần thứ hai nhà khoa học của Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM được nhận giải thưởng danh giá này. Trước đó, GS Phan Thanh Sơn Nam cũng được nhận giải này vào năm 2017.

Cũng trong sáng nay, GS. TSKH Ngô Việt Trung (69 tuổi), Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam được vinh danh với công trình "Depth functions of symbolic powers of homogeneous ideals" (Các hàm độ sâu của lũy thừa hình thức của idean thuần nhất), xuất bản trên Tạp chí Inventiones Mathematicae năm 2019.