Liên tiếp trẻ sơ sinh mắc uốn ván

Từ đầu năm 2023 đến nay, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM đã tiếp nhận 8 trường hợp uốn ván sơ sinh. Riêng chỉ trong tháng 7, bệnh viện tiếp nhận liên tiếp 4 trường hợp, trong đó có 2 trẻ phải thở máy.

TS.BS Phan Tứ Quí, Trưởng khoa Cấp cứu - hồi sức tích cực - chống độc trẻ em cho biết, Việt Nam đã công bố loại trừ uốn ván sơ sinh từ năm 2005. Tuy nhiên đến nay bệnh uốn ván đang có nguy cơ quay trở lại.

Đáng lo ngại, có 2 trường hợp được chuyển đến từ Bình Phước đều do sinh nở tại nhà, cắt cuống rốn cho trẻ sơ sinh bằng dao lam, tre nứa.

Bé gái X.Y.D (sinh ngày 27/6/2023, dân tộc Mông) sau khi sinh được 6 ngày, bé bỏ bú, quấy khóc, xuất hiện tình trạng cứng hàm, không há miệng để bú được. Bé được đưa xuống Bệnh viện Nhi đồng 2, sau đó chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM với chẩn đoán uốn ván sơ sinh.

Bé trai L.A.V (sinh ngày 3/7/2023, dân tộc Mông), sau khi sinh được 10 ngày, bé bỏ bú, quấy khóc, cứng hàm, không bú được. Bé được đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Phước, sau đó chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM trong tình trạng gồng, suy hô hấp. Tại đây, các bác sĩ đặt nội khí quản, cho thở máy hỗ trợ hô hấp, điều trị nội khoa tích cực chống co giật và điều trị uốn ván. Hiện bệnh nhi vẫn đang được điều trị tại khoa Cấp cứu - hồi sức tích cực - chống độc trẻ em.

Theo kết quả giám sát, xác minh ca bệnh của Trung tâm Y tế huyện Đồng Phú, đây là hai hai trường hợp mà cả cha và mẹ đều là người dân tộc thiểu số thuộc các huyện miền núi của tỉnh Nghệ An vào làm thuê ở huyện Đồng Phú.

Trong thời gian mang thai, cả hai thai phụ đều không được khám thai định kỳ và chưa được tiêm vaccine phòng uốn ván, không sinh ở cơ sở y tế mà sinh ngay tại phòng ở, nhờ người không có kiến thức chuyên môn đỡ đẻ, cắt rốn bằng vật dụng sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày, cột bằng chỉ khâu (đều không được vô khuẩn), không băng bó rốn đúng cách, từ đó dẫn đến cả hai trẻ đều bị nhiễm uốn ván.

Một trường hợp khác là bé sơ sinh con bà G.T.H (ngụ tỉnh Bà Rịa, Vũng Tàu) được bệnh viện địa phương chuyển thẳng đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM với chẩn đoán bị uốn ván nặng. Bé cũng được sinh tại nhà và được bà đỡ dùng dao lam để cắt rốn. Khoảng 4 ngày sau sinh, bé bỏ bú, cứng hàm, co gồng toàn thân phải nhập viện cấp cứu.

BS Quí cho hay, 4 bệnh nhi uốn ván sơ sinh liên tiếp nhập viện đều là người đồng bào, sinh sống ở vùng sâu vùng xa của tỉnh Bình Phước và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Theo BS Phan Tứ Quí, một nguyên nhân khác là trong giai đoạn thai kỳ người mẹ không được chích ngừa uốn ván. Thai nhi không có kháng thể bảo vệ nên khi chào đời gặp tác nhân gây bệnh đã bị vi trùng uốn ván tấn công. Vi khuẩn uốn ván sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tấn công vào hệ thần kinh dẫn tới tổn thương thần kinh tủy sống khiến bệnh nhân bị cứng hàm, co giật toàn thân, rối loạn thần kinh thực vật, suy hô hấp, rối loạn nhịp tim… và có nguy cơ tử vong nếu không được can thiệp, điều trị kịp thời.

"Khoảng 10 năm trước, tỷ lệ tử vong do uốn ván sơ sinh chiếm khoảng 80 - 90%. Hiện nay, với sự tiến bộ của các phương pháp điều trị, tỷ lệ tử vong chỉ còn khoảng 10%. Tuy nhiên, những trường hợp may mắn được phát hiện, nhập viện sớm thì thời gian điều trị để phục hồi cũng mất ít nhất 1 tháng với chi phí rất tốn kém", TS.BS Tứ Quí cho hay.