Mất nhà, đất... vì trót vay nặng lãi

“Alo là có tiền”

Bà H.N Niê (buôn Trấp, xã Ea H’đinh, huyện Cư M’gar, Đăk Lăk), kể: Tháng 6.2018, vợ chồng bà được một người tên Loan (ở buôn Kor Sier, phường Tân Lập, TP.Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) giới thiệu vay 100 triệu đồng của nhóm người lạ với lãi suất 10.000 đồng/triệu đồng vay/ngày.

Sau 20 ngày của tháng đầu tiên, bà phải trả 20 triệu đồng tiền lãi. Đến tháng thứ 2, do không có cách nào để xoay ra tiền nên bà chỉ trả được 8 triệu đồng lãi. Sang tháng thứ 3, số tiền nợ lãi lại tiếp tục sinh lãi khiến gia đình bà không còn khả năng để trả. Ngay sau đó, một nhóm niên đi ôtô đến bắt đi của bà một con lợn và thu giữ một xe máy hiệu AirBlade của con rể bà, đồng thời  bắt ký vào một tờ giấy. "Vợ chồng tôi không biết chữ nên khi ký vào giấy cũng không biết mình ký gì"- bà H.N Niê nói.

Bà H.N Niê (phải) kể lại việc vay tiền với phóng viên.  ảnh H.D.H   

Gia đình bà H.B Knul (buôn Knul, xã Ea Bông, huyện Krông Ana, Đăk Lăk) cũng là nạn nhân của tình trạng vay nặng lãi. Bà H.B cho biết: “Tháng 9.2018 tôi tình cờ nhặt được một tờ rơi “cho vay trả góp lãi suất thấp”. Do gia đình đang cần gấp tiền mà không vay được ở đâu, nên tôi đã gọi vào số điện thoại trên tờ rơi. Khoảng 30 phút sau, có 2 nam thanh niên đến tận nhà tôi. Sau khi đưa cho họ chứng minh nhân dân và hộ khẩu, tôi đã vay được ngay 30 triệu đồng, trả góp trong vòng 50 ngày, mỗi ngày trả 750.000 đồng. Tuy nhiên, sau đó, do số tiền trả góp hàng ngày quá lớn, nên gia đình không thể xoay sở được. Những hôm không có tiền để trả lãi là lập tức có một số đối tượng đến đe dọa, đòi đánh đập...”.

Để kiểm chứng thực hư chuyện vay tiền “nhanh như chớp” chỉ sau một cuộc điện thoại, chúng tôi đã gọi vào số điện thoại trên tờ rơi có dòng chữ “Alo là có tiền” dán trên cột điện tại buôn Sút M'grư, xã Cư Suê, huyện Cư M'gar. Ngay lập tức một người đàn ông nhận điện thoại và đồng ý cho chúng tôi vay 30 triệu đồng. Người này cũng hướng dẫn chuẩn bị một số giấy tờ như chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu và hẹn sẽ có người mang tiền đến tận nơi trong vòng 3 giờ tới...

Càng nghèo càng dễ sập bẫy

Trưởng buôn Sút M’grư - ông Y Đức Êban cho hay, đã có không ít gia đình trong buôn "dính" vào những đối tượng 

cho vay nặng lãi này. Họ đều là những người có hoàn cảnh rất khó khăn, trình độ nhận thức còn thấp,  nên khi cần tiền gấp để đầu tư sản xuất hay lo cho con cái ăn học, người dân đã tìm đến các đối tượng này.

Còn ông Đặng Văn Hoan - Chủ tịch xã Cư Suê cho biết, nạn tín dụng đen đã len lỏi vào tận các thôn, buôn. Đã có nhiều gia đình trong xã vì không hiểu được rủi ro của việc vay này đã phải thế chấp nhà cửa, sổ đỏ, bị xã hội đen o ép, xiết nợ. Song do sợ bị trả thù mà người dân không dám trình báo với chính quyền và cơ quan chức năng.

Ông Nguyễn Hữu Nhất Chủ tịch UBND xã Ea H’đinh cũng cho hay, thời gian gần đây việc các băng nhóm xã hội đen đến các thôn, buôn cho vay tiền rồi sau đó siết nợ khiến người dân vô cùng lo lắng, gây mất an ninh trật tự ở địa phương, UBND xã Ea H’đinh đã báo cáo lên Công an huyện Cư M’gar, tỉnh Đăk Lăk điều tra, làm rõ các vụ việc, nhóm đối tượng. Ngoài trường hợp của gia đình bà H.N Niê, UBND xã Ea H’đinh cũng vừa nhận được thông báo của công ty đòi nợ thuê có trụ sở ở TP.Buôn Ma Thuột sẽ đến đòi nợ đối với 5 hộ trong xã vay tiền lãi cao với tổng số tiền khoảng 1 tỷ đồng. Các gia đình này hầu hết đều là những hộ khó khăn của xã.

Đại tá Phạm Minh Thắng - Phó Giám đốc Công an tỉnh Đăk Lăk cho biết, các nhóm đối tượng quảng cáo cho vay tiền với lời mời gọi rất hấp dẫn như chỉ cần có chứng minh nhân dân hoặc sổ hộ khẩu, sổ đỏ, lãi suất thấp chỉ từ 3.000-5.000 đồng/triệu đồng/ngày... Thực tế, người dân vay số tiền lớn nên chỉ sau một thời gian, tiền lãi tăng nhanh và được cộng dồn vào tiền gốc, khoản nợ cứ thế phình ra, nhiều hộ dân đã phải bán đất, nhà để trả nợ hoặc bị đối tượng cho vay “siết” nhà, đất, tài sản. Trước tình trạng này, Công an tỉnh Đăk Lăk đã chỉ đạo Công an các huyện, thị xã lập các chuyên án, tăng cường đấu tranh với hoạt động cho vay lãi nặng lãi, cưỡng đoạt tài sản, tín dụng đen trên địa bàn.

Thông tin từ Công an tỉnh Đăk Lăk, hiện toàn tỉnh có khoảng 20 nhóm với hàng trăm đối tượng có tiền án, tiền sự tham gia, hoạt động tín dụng đen. Các nhóm này không chỉ hoạt động ở thành phố mà len lỏi xuống tận các thôn, buôn vùng sâu, vùng xa. Phương thức hoạt động của các nhóm này là tạo vỏ bọc bên ngoài dưới dạng các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ cầm đồ, cho thuê xe tự lái, công ty vệ sĩ, tư vấn tài chính. Hàng ngày, các đối tượng in hàng trăm tờ quảng cáo rồi chia nhau đi phát cho người dân hoặc dán trên các bức tường, cột điện. Người dân muốn tiếp cận vay vốn chỉ cần gọi đến số điện thoại có sẵn trên tờ rơi, kèm theo hộ khẩu, chứng minh thư nhân dân, hộ nào vay số tiền lớn hơn 50 triệu đồng thì chúng còn buộc phải cầm lại giấy tờ nhà, đất.

Qua điều tra, bước đầu các lực lượng thuộc Công an tỉnh Đăk Lăk đã phát hiện bắt giữ 1 nhóm 10 đối tượng hoạt động tín dụng đen. Chỉ trong 2 năm, đã có 269 hộ dân vay tiền của nhóm người này, trong đó có 40 hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở các thôn, buôn. Kiểm tra nơi ở các đối tượng, Công an phát hiện nhiều thiết bị, máy móc, vật chứng cùng các giấy tờ liên quan việc cho vay nặng lãi, xiết nợ cưỡng đoạt tài sản khi người dân không đủ khả năng trả với số tiền lên đến 2,6 tỷ đồng, lãi suất 30%/tháng. Công an tỉnh Đăk Lăk đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 tháng đối với 4/10 đối tượng.