Mặt trái khốc liệt ở nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới

Sunil Kumar luôn hiểu rõ để đạt được ước mơ, anh phải làm việc thật chăm chỉ.

Chàng trai 28 tuổi đến từ bang Haryana (Ấn Độ) đã có bằng cử nhân, thạc sĩ và đang theo đuổi tấm bằng thứ ba với hy vọng tìm được công việc lương cao tại một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.

Hiện tại, Kumar có việc làm nhưng không đúng chuyên ngành và chắc chắn không phải công việc anh mơ ước.

Suốt 5 năm qua, Kumar quét dọn một trường học trong làng và dạy kèm học sinh để kiếm thêm thu nhập. Mỗi tháng anh kiếm được khoảng 85 USD.

Số tiền đó không nhiều, Kumar thừa nhận, đặc biệt là khi anh phải hỗ trợ cha mẹ già và em gái. Song đó là tất cả những gì anh có.

“Tôi phải lao động chân tay chỉ để nuôi sống bản thân”, anh chia sẻ.

Hoàn cảnh của Kumar không phải trường hợp duy nhất. Hàng triệu thanh niên Ấn Độ khác cũng đang đối mặt với khó khăn tương tự. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp ở nước này tăng mạnh, có nguy cơ làm suy yếu “điểm nóng” mới của nền kinh tế thế giới vào đúng thời điểm nó được cho là sẽ thực sự cất cánh.

Vị thế mới của Ấn Độ với tư cách quốc gia đông dân nhất thế giới đã thúc đẩy kỳ vọng về động cơ mới cho nền kinh tế toàn cầu. Dân số trong độ tuổi lao động ở Ấn Độ đang gia tăng và được dự đoán sẽ đạt một tỷ người trong thập kỷ tới.

Một số quan chức Mỹ đã gọi nguồn lực này là “phép màu kinh tế”.

Tuy nhiên, đối với những thanh niên Ấn Độ như Kumar, phép màu này có một mặt trái: Quá ít việc làm và quá nhiều cạnh tranh.

Từ “kỳ tích” đến vỡ mộng

Các nhà kinh tế lo ngại Ấn Độ không có đủ việc làm để đáp ứng số lượng nhân công ngày càng tăng.

Số người dưới 25 tuổi chiếm hơn 40% dân số nước này, nhưng gần một nửa số đó (45,8%) đã rơi vào tình trạng thất nghiệp tính đến tháng 12/2022, tờ Time dẫn số liệu từ Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ (CMIE).

Trao đổi với CNN, một số nhà phân tích gọi tình trạng này như một "quả bom hẹn giờ", đồng thời cảnh báo khả năng bất ổn xã hội trừ khi Ấn Độ tạo ra nhiều việc làm hơn.

Tương tự nhiều người khác, Kumar biết rất rõ sự thất vọng xuất phát từ tình trạng khan hiếm việc làm.

“Tôi rất tức giận vì mình không có một công việc thành công dù có trình độ và học vấn (tốt). Tôi đổ lỗi cho chính phủ về vấn đề này. (Chính phủ) lẽ ra nên tạo việc làm cho người dân”, anh nói.

Kaushik Basu, giáo sư kinh tế tại Đại học Cornell và là cựu cố vấn kinh tế trưởng của chính phủ Ấn Độ, cũng đánh giá tỷ lệ thanh niên thất nghiệp ở nước này “cao một cách đáng kinh ngạc”.

“(Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp) tăng chậm trong một thời gian dài, khoảng 15 năm, nhưng trong 7-8 năm qua, (con số này) gia tăng mạnh mẽ”, ông nói.

“Nếu nhóm người (thất nghiệp) không tìm được việc làm, sự gia tăng lợi tức nhân khẩu học - vốn được xem là cơ hội - có thể trở thành thách thức và vấn đề lớn đối với Ấn Độ”, vị giáo sư cảnh báo.

“Cạnh tranh ở khắp nơi”

Các nhà kinh tế cho biết Ấn Độ có nhiều lựa chọn khác nhau để giải quyết vấn đề nhân khẩu học, chẳng hạn phát triển một ngành sản xuất thâm dụng lao động và có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Song những giải pháp ở cấp độ vĩ mô không thể giúp ích nhiều cho những người đang gặp khó khăn, đặc biệt là những học sinh như Megha Kumar - nữ sinh trung học đang vật lộn với sự cạnh tranh khốc liệt trong các kỳ thi.

Kumari (17 tuổi) rời quê hương Dumka, bang Jharkhand, để theo học tại Học viện Vibrant ở thành phố Kota cách nhà hơn 1.300 km.

Học viện Vibrant là một trong số những trung tâm nổi tiếng cung cấp các chương trình luyện thi và dạy kèm giúp học sinh vào các trường đại học hàng đầu tại Ấn Độ.

Kumari coi đây là cơ hội tốt nhất để thực hiện ước mơ trở thành giáo sư, song cô phải trả giá đắt cả về tài chính và cuộc sống cá nhân.

Học phí tại học viện dao động trong khoảng 145-1.872 USD/năm. Để so sánh, mức lương trung bình cho công việc toàn thời gian tại Ấn Độ là khoảng 225 USD/tháng.

“Môi trường thực sự rất cạnh tranh”, Kumari nói. “Sống một mình, xa gia đình và trải qua tất cả căng thẳng đó là điều khó khăn với một học sinh”.

Sarang Agrawal (28 tuổi), đang chuẩn bị cho kỳ thi tuyển công chức Ấn Độ, cũng cho biết: “Từ khi còn nhỏ, chúng tôi đã đối mặt với sự cạnh tranh này. Ở Ấn Độ, kỳ thi nào cũng rất khốc liệt. Sự cạnh tranh ở khắp nơi”.

Không còn lựa chọn

Tương tự Kumar và Kumari, Agrawal cũng hiểu rõ sự cạnh tranh trong môi trường giáo dục và việc làm tại Ấn Độ. Anh nằm trong số hơn một triệu người nộp đơn ứng tuyển công chức mỗi năm.

Đây là một trong những công việc được săn đón nhiều nhất tại nước này và với chưa đến 1% số người nộp đơn được chọn. Cả một ngành công nghiệp đã phát triển với các dịch vụ hỗ trợ mọi người chạm tay vào thứ được coi là tấm vé vàng.

“Khi dân số tăng lên, sự cạnh tranh cũng tăng lên, vì vậy cơ hội cho mọi người giảm đi”, Madhusudan, giám đốc nội dung và chiến lược tại Study IQ - trung tâm hỗ trợ thi tuyển công chức, cho biết.

Ông Madhusudan nói giới trẻ Ấn Độ đang cảm thấy rất áp lực.

“Có thể thấy mức độ căng thẳng rất cao ở các sinh viên hiện nay. Họ đến gặp tôi và nói 'thưa thầy, em không ngủ được'”, ông kể lại.

Giới trẻ Ấn Độ hiện có rất ít thời gian để xoa dịu căng thẳng. “Không có đời sống xã hội hay đời sống tình cảm, nhưng ít nhất chúng tôi có một mục tiêu”, Agrawal nói.

Tuy nhiên, trong thị trường cạnh tranh này, ngay cả những người năng động nhất cũng bị đẩy đến giới hạn.

Agrawal đã thất bại sau 4 lần thi công chức. Việc tiếp tục theo đuổi ước mơ khiến gia đình anh phải trả giá đắt, khoảng 3.000 USD/năm bao gồm cả học phí, thức ăn và nhà ở.

“Họ có thể mua 3-4 chiếc ôtô với số tiền họ chi cho tôi. (Nhưng) tôi không còn kế hoạch B”, Agrawal nói, cảm thấy mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục cố gắng.

Hải Linh