Một bản án, 1.560 xã viên thiệt thòi

Năm 1986, Ban Quản trị HTX Suối Hiệp 2 (Diên Khánh, Khánh Hoà) thỏa thuận mua 2ha đất vườn với giá 270.000 đồng của ông Chế Khắc Thiệu.

Chủ nhiệm và Trưởng ban kiểm soát HTX Suối Hiệp 2 trình bày đơn kêu cứu với NTNN.

Miếng đất này nguyên là của bà Huỳnh Thị Niệm - mẹ ông Thiệu, nhưng ở thời điểm mua bán, bà Niệm đã xuất cảnh trái phép sang Bỉ và giao mảnh vườn lại cho ông Thiệu quản lý. Kể từ đó, HTX quản lý, đóng thuế và thực hiện thủ tục cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất (năm 2005) đối với mảnh vườn này.

10 năm yên ổn trôi qua, đến năm 1996 bà Niệm về nước và kiện đòi lại khu vườn. Phiên toà sơ thẩm đầu tiên tuyên HTX phải trả cho bà Niệm 1/3 giá trị khu đất nói trên. Ông Chế Khắc Thiệu phải trả cho HTX 2/3 giá trị khu đất.

Tuy nhiên cả bà Niệm lẫn HTX đều không đồng ý nên kháng cáo. Kể từ đó, trong suốt 14 năm, đã có 6 phiên tòa, 6 bản án được tuyên nhưng HTX và 1.560 xã viên vẫn không "tâm phục khẩu phục".

Bản án gần đây nhất là của Tòa án nhân dân Tối cao (ngày 19-3-2010). Bản án này tuyên buộc HTX trả lại cho bà Niệm khu đất vườn, buộc ông Thiệu trả lại cho HTX hơn 1,9 tỷ đồng và bà Niệm phải trả cho HTX hơn 121,9 triệu đồng tiền tài sản trên đất.

Xin nói thêm, khu vườn ngày xưa bây giờ là trụ sở của Ban chủ nhiệm HTX, là sân phơi, nhà kho của 1.560 xã viên HTX. Nó có giá trị thị trường khoảng 6 tỷ đồng - đấy là tài sản của cả HTX, trong đó cổ đông là 1.560 xã viên.

Lẽ ra tòa án phải buộc bà Niệm và ông Thiệu cùng liên đới chịu trách nhiệm thi hành án thì bản án mới thấu tình, đạt lý.

Luật sư Phan Bạch Mai, Đoàn Luật sư Khánh Hòa

Bản án này rất khó thi hành án, không phải đối với HTX mà cả các bên liên quan. Vì lúc này ông Thiệu - người được tuyên phải trả cho HTX 1,9 tỷ đồng - đã xuất cảnh qua Bỉ nhiều năm nay, ông không có tài sản gì ở Việt Nam, cũng không có mặt trong phiên tòa.

Theo thông tin chúng tôi có được, không thể yêu cầu nước bạn thi hành án đối với ông Thiệu vì Việt Nam và Bỉ chưa ký kết hiệp định tương trợ tư pháp.

Hiện nay, HTX liên tục bị hối thúc giao trả đất cho bà Niệm, nếu không sẽ bị cưỡng chế thi hành án. Trong khi đó quyền lợi của HTX và 1.560 xã viên trong vụ án này không được đề cập.

Ông Lê Minh Lộc - Chủ nhiệm HTX, bức xúc: "Luật pháp đang bảo vệ quyền lợi cho gia đình bà Niệm nhưng còn quyền lợi của 1.560 xã viên chúng tôi thì sao, chẳng lẽ không đáng để quan tâm?".

Mai Khuê