Muộn

Tháng Mười - kết thúc mùa thu rồi nhưng thu còn nấn ná. Ra chợ, hàng cốm, hàng hồng vẫn còn như không có gì cho dấu hiệu muộn, trừ sự cảm nhận của con người.

Những năm trước đây, cứ trung thu là bưởi hết he, nhưng bây giờ phải đợi hết mùa thu bưởi mới ngon. Cây cho trái chậm, cây chậm cho hoa là muộn.

Mọi năm trước, đây là mùa lá rụng, bây giờ thu qua mà lá vẫn xanh cho đến khi mùa đông tuốt lá. Trước đây, thu về là không còn những cơn dông. Nhưng bây giờ thì chưa chắc.

Bồ kết nâng niu mái tóc người Việt. Mùa này thường các năm trước thì bồ kết đã bày bán đầy chợ, nhưng bây giờ chưa thấy. Phải chăng các loại dầu gội đầu ngoại nhập đã đẩy bồ kết ra ngoài đời sống vì chị em? Bây giờ tóc không cần dài mượt, màu cũng không cần đen mun. Bồ kết không có khả năng đổi màu tóc sang vàng rơm hoặc óng ánh vàng nên không còn sức hấp dẫn nữa, hay chỉ vì bồ kết bây giờ chín muộn?

Mùa của đất trời vẫn thế, nhưng mùa của cỏ cây sao nay đã gắn với chữ muộn. Có phải cỏ cây hoa lá đang trốn chạy mùa thu, hay là mùa thu đi nhanh quá...

Chữ muộn thường gắn với những nỗi buồn. Muộn chồng là chuyện của gái quá thì. Chậm có con là hiếm muộn. Đi làm về trễ giờ, không chồng mong thì con cái ngóng trông, cũng gắn với chữ muộn. Chiều muộn là trời sắp tối. Có chút gì ngao ngán nằm trong đó khi ánh thái dương chìm dần trả cho không gian màu xám ảm đạm. Muộn hay cho người ta cảm giác ngao ngán vì muộn gắn với sự chờ đợi hoặc sự lỡ dở.

Bao nhiêu chữ muộn gắn đều với nhiều tâm thái trên đời này thường là gắn với cái buồn. Con gái ở nông thôn ngoài hai nhăm là muộn, là lỡ thì, thành phố thì không.

Muộn và sớm âu cũng chỉ là tương đối...

Đỗ Đức