Mỹ: Đặc sắc lễ hội “Bear Dance” với các kỵ sĩ đa thê của bộ lạc Ute

"Bear Dance" (Vũ điệu Gấu) - lễ hội lãng mạn được chờ đợi nhất trong năm của bộ lạc Ute

Ute là bộ lạc thổ dân từng sống hơn 2.000 năm tại miền đất tổ tiên là vùng núi và sa mạc trên phần lớn cao nguyên Colorado ở phía đông bang Utah, kéo dải tới phía tây bang Colorado, phía bắc bang Arizona và vùng tây bắc New Mexico ngày nay của nước Mỹ.

Bộ lạc Ute có 12 nhánh nhưng họ thường hoạt động theo nhóm gia đình khi săn bắn, hái lượm. Các cộng đồng chỉ tập hợp lại với nhau khi cùng thực hiện các nghi lễ và buôn bán.

Cả đàn ông và phụ nữ Ute đều để tóc dài hoặc tết bím, mặc quần áo may bằng da và khoác áo choàng da thỏ. Hôn nhân tuy cũng có sự hỗ trợ của cha mẹ, nhưng các cặp đôi của bộ lạc Ute được quyền tự quyết định sẽ cưới ai.

Đàn ông Ute có thể cưới nhiều vợ (đa thê) với các nghi thức hôn lễ khá dễ dàng. Dịp chủ yếu kiến tạo nên các cuộc gặp gỡ, tìm hiểu rồi tiến tới hôn nhân là vào lễ hội mùa Xuân "Bear Dance" (Vũ điệu Gấu) với chủ yếu là các cặp đôi nhảy cùng nhau.

Nghề chính của cư dân bộ lạc Ute là săn bắn và hái lượm. Họ thường di chuyển theo mùa vụ đển những nơi mới có bãi săn và khu hái lượm dồi dào sản vật hơn. Đàn ông dùng cung tên và giáo săn hươu, nai sừng tấm, linh dương, trâu, thỏ, các loài chim… Phụ nữ hái lượm rau củ quả, đào rễ cây… và chế biến thịt khô dành cho mùa Đông.

"Điểm đến Thế giới dành cho du lịch trong thế kỷ 21" của bộ lạc Ute

Thời nay bộ lạc Ute chủ yếu sống theo nhóm đại gia đình khoảng từ 20-100 người tại 3 khu bảo tồn. Địa điểm cuốn hút khách du lịch nhất của bộ lạc Ute là Công viên Bộ lạc núi Ute - nơi có hàng trăm địa điểm nhà "treo" trên vách đá, tranh khắc trên đá … nội dung nói về nguồn gốc tổ tiên của bộ lạc Ute.

Bộ lạc Ute có đức tin vào sự bất tử của linh hồn và tôn vinh Thần tạo hóa Senawahv ở vị trí tối thượng. Tôn giáo của bộ lạc Ute mang tính cá nhân cao trong việc ứng dụng các nghi thức, nên nghi lễ tập thể không phổ biến ngoài 2 lễ hội lớn nhất trong năm gồm:

Lễ hội mùa Xuân Bear Dance (Vũ điệu Gấu) diễn ra vào mùa Xuân, trùng với thời điểm loài gấu thức dậy sau giấc ngủ Đông dài. Lễ hội thường kéo dài khoảng 10 ngày, nhằm đánh thức gấu để mùa săn bội thu, đồng thời cũng khuyến khích các cặp đôi tăng cường "chuyện gối chăn".

Sun Dance (Vũ điệu Mặt trời) là dịp các nhánh của bộ lạc Ute tập hợp lại, để cùng khẳng định đức tin cơ bản của họ về vũ trụ và các hiện tượng siêu nhiên như "linh ảnh" được họ tin rằng có thể chữa khỏi bệnh tật, thông qua nghi thức hiến tế. Vũ điệu Mặt trời thường được thực hiện theo cách từng cá nhân nhảy riêng lẻ.

Sun Dance (Vũ điệu Mặt trời) được tổ chức vào tháng 7 đầu mùa Hè và kéo dài 4 ngày, trùng với thời điểm các đàn trâu rừng tập hợp lại sau mùa Đông kéo dài ở vùng đồng bằng. Số trâu các kỵ sĩ bộ lạc Ute săn được là nguồn thực phẩm dồi dào cung cấp cho hàng trăm người tham dự lễ hội.