Ngôi làng lưu giữ nét hồn xưa

Thôn Yên Lạc nay thuộc xã Đồng Lạc, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Cách trung tâm Hà Nội khoảng 30km, ngôi làng thu hút nhiều du khách ghé thăm bởi vẻ đẹp bình dị.

Đặc biệt, trong thời kỳ những giá trị truyền thống đang dần bị "đô thị hóa", làng Yên Lạc vẫn giữ vững những giá trị đặc trưng của một làng quê vùng Bắc Bộ với dãy tường đá ong trầm mặc trải dài từng ngõ ngách.

Ông Nguyễn Duy Hoàng, trưởng thôn Yên Lạc chia sẻ: "Làng chúng tôi được xây dựng từ thời chiến tranh loạn lạc. Hiện nay dù đường đã được đổ bê tông nhưng người dân vẫn cố gắng sử dụng những viên gạch đá ong từ thời ông cha để lại. Điều đó không chỉ giúp chúng tôi tiết kiệm chi phí xây nhà, mà còn thể hiện sự trân trọng những giá trị thời xưa".

Cụ Vũ Thị Lạng, ở thôn Yên Lạc nói: "Nhiều đời nay chúng tôi chủ yếu sống bằng nghề nông. Người dân sống tình cảm, đoàn kết. Đến làng, ngoài nét nổi bật là những ngôi nhà, bức tường làm bằng đá ong, du khách còn cảm nhận được nét đẹp giản dị của vùng quê Bắc Bộ".

Nét độc đáo của những viên gạch đá ong đỏ

Đá ong là loại đá hình thành tự nhiên, giàu nhôm và sắt. Hiện nay trên thị trường có hai loại đá màu đỏ và màu xám, tuy nhiên nhiều nhà dân chỉ sử dụng đá ong đỏ giàu oxit sắt bởi những viên gạch này đều là do ông cha để lại.

"Để có được những viên đá ong, chúng tôi phải lấy đá từ lòng đất, phơi khô 3 tháng đợi mặt đá se lại, rồi sau đó mới bắt đầu tạo hình vuông vắn", ông Nguyễn Văn Đạo, người dân trong thôn chia sẻ.

Nhiều người dân trong thôn sử dụng đá ong để xây nhà, tường bao.

Theo ông Đạo, đá ong được người dân ưa chuộng, là xu hướng mới những năm trở lại đây. Tính thẩm mĩ của những căn nhà dựng từ gạch đá ong cũng được thể hiện rõ qua từng đường nét của kiến trúc. Ngoài ra, gạch đá ong được chọn lựa kỹ càng không chỉ về chất lượng mà còn về sự đồng nhất trong màu sắc, tạo ra một bức tranh hài hòa, đẹp mắt. Hơn nữa, bề mặt rỗ của đá ong cũng được coi như một nét chạm khắc đặc biệt trên từng viên gạch. 

Ông Nguyễn Phượng Đằng (người dân thôn Yên Lạc) cho biết thêm, với đặc tính hấp thụ nhiệt kém, tỏa nhiệt nhanh, những công trình sử dụng đá ong thường mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.

"Đó cũng là một trong những lý do gia đình tôi quyết định vẫn sử dụng đá ong cho bề mặt bên ngoài căn nhà. Trời mùa hè, nắng nóng 40 độ C nhưng trong nhà cảm nhận rất thoáng và dễ chịu. Ngày nay để mua được đá ong rất dễ dàng, tuy nhiên tìm được đá ong tự nhiên với giá thành rẻ thì lại khá khó. Những viên gạch ấy phải là đá tự nhiên thì chất lượng mới đảm bảo", ông Đằng bộc bạch.

Đá ong trải khắp các ngõ ngách trong thôn Yên Lạc.

Không chỉ trong kiến trúc, đá ong còn được người dân sử dụng vào việc trồng cây, lọc nước. Ông Đằng cũng như nhiều hộ dân khác trong thôn rất am hiểu về ưu điểm của đá ong trong nuôi dưỡng cây trồng: "Khi trồng hoa lan Hồ Điệp hay hoa hồng đỏ tôi thường trộn lẫn đá ong vào đất bởi nó có khả năng giữ ấm và thông thoáng khá cao. Cũng nhờ vậy mà cây phát triển rất thuận lợi mà người trồng cũng không mất quá nhiều công sức chăm sóc".