Người lao động có bắt buộc phải đi trực Tết?

Lao động trực Tết đi làm thêm ngày Tết Nguyên đán năm 2024 sẽ được tăng lương 

Điều 115 Bộ Luật Lao động hiện nay nêu rõ, người lao động được nghỉ làm, hưởng nguyên lương trong ngày Tết Âm lịch. Nếu ngày này trùng với ngày nghỉ hàng tuần thì người lao động được nghỉ bù vào ngày kế tiếp.

Còn tại điểm b khoản 1 Điều 112 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động được nghỉ làm và hưởng nguyên lương 5 ngày vào dịp Tết Âm lịch. Tuy nhiên, nếu đi làm vào ngày Tết người lao động sẽ được trả lương làm thêm giờ cao gấp nhiều lần so với lương của ngày bình thường.

Cụ thể, Điều 98 Bộ luật Lao động quy định, người lao động làm thêm giờ dịp Tết Nguyên đán năm 2024 được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:

Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%; vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%; vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.

Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.

Người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc trả lương theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này có nghĩa, người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hàng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, tết.

Căn cứ quy định trên, nếu tính cả lương khi nghỉ, người lao động đi làm vào 5 ngày Tết Nguyên đán sẽ được trả lương như sau:

Làm việc vào ban ngày, nhận ít nhất 400% lương của ngày làm việc bình thường.

Làm việc vào ban đêm, nhận ít nhất 490% lương của ngày làm việc bình thường.

Nếu lao động đã đi trực Tết, hoặc làm thêm Tết và được tính tiền lương như trên thì sẽ không được hưởng chế độ nghỉ bù sau Tết.

Trước đây, khoản 3 Điều 4 Nghị định 45 hướng dẫn về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi có quy định về trường hợp người lao động được nghỉ bù sau mỗi đợt làm thêm tối đa 7 ngày liên tục trong tháng. Khi đó, doanh nghiệp sẽ phải bố trí để người lao động nghỉ bù số thời gian đã không được nghỉ.

Tuy nhiên văn bản này đã hết hiệu lực và cũng không có quy định nào thay thế. Hiện nay Bộ luật Lao động năm 2019 và các văn bản hướng dẫn chỉ ghi nhận trường hợp duy nhất được nghỉ bù dịp Tết là khi trùng ngày nghỉ lễ hàng tuần.

Doanh nghiệp có bị xử lý nếu ép lao động trực Tết?

Việc đi làm vào ngày Tết hoặc trực Tết được xác định là làm thêm giờ nên theo điểm a khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động, khi doanh nghiệp sử dụng người lao động làm thêm giờ thì bắt buộc phải có sự đồng ý của người đó.

Trường hợp gây sức ép, buộc người lao động phải đi làm dịp Tết, người sử dụng lao động sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo khoản 3 Điều 18 Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động.

Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

Thực hiện thời giờ làm việc bình thường quá số giờ làm việc theo quy định của pháp luật; huy động người lao động làm thêm giờ mà không được sự đồng ý của người lao động, trừ trường hợp theo quy định tại Điều 108 của Bộ luật Lao động.

Như vậy, người sử dụng lao động là cá nhân vi phạm sẽ bị phạt từ 20 - 25 triệu đồng. Trong khi đó, người vi phạm là tổ chức sẽ bị phạt gấp đôi từ 40 - 50 triệu đồng (khoản 2 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).