Nhà báo Lưu Quang Định: Nhiều tác phẩm báo chí đã góp phần tạo ra năng lượng tích cực cho người nông dân

Giải báo chí toàn quốc viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam đã đi đến chặng đường cuối cùng để tìm ra những tác phẩm xuất sắc nhất. Là Trưởng ban Tổ chức giải, ông nhận định như thế nào về giải báo chí viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn lần đầu tiên được tổ chức?

- Đến thời điểm này, công tác chấm điểm, đánh giá các bài dự thi gần như đã hoàn tất sau một thời gian Hội đồng giám khảo, gồm những nhà văn, nhà báo, chuyên gia uy tín trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn tích cực thẩm định, đánh giá từng tác phẩm với những tiêu chí chấm điểm rất cụ thể trên ba tiêu chí: Nội dung; hình thức trình bày; có văn phong, bút pháp thể hiện tốt và một số tiêu chí khác do các Thành viên Hội đồng Chung khảo xem xét dưới góc nhìn cá nhân. 

Chúng tôi rất mừng vì theo thông tin từ Hội đồng giám khảo, chất lượng các bài dự thi đều rất tốt, đề cập đến những vấn đề đang rất thời sự của lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện nay.

Có thể nói, điểm khác biệt lớn nhất của Giải báo chí viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn là giải được tổ chức lần đầu tiên, mang tính bao quát, toàn diện về cả 3 mảng quan trọng, trong đó nông nghiệp được coi như trụ đỡ của nền kinh tế. 

Vì thế, hầu hết các tác giải chuyên và không chuyên đã nhiệt tình, tích cực gửi bài tham dự để đăng tải trên Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt và các cơ quan báo chí trong nước đã tích cực, nhiệt tình tham gia hưởng ứng gửi bài tham dự Giải. Giải báo chí toàn quốc viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam cũng vinh dự nhận được sự tham gia đóng góp của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay.

Qua tổng hợp của Ban thư ký giải cho thấy, chỉ sau hơn 7 tháng phát động, đã có 2.769 tác phẩm, trong đó có 1.521 tác phẩm gửi về để đăng tải trên Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt và 1.248 tác phẩm do các cơ quan báo chí gửi tham dự. 

Sau khi sàng lọc và đối chiếu với thể lệ, Ban Thư ký đã lựa chọn ra được hơn 2.500 tác phẩm đủ điều kiện xem xét chấm giải. Đáng chú ý, trong số hơn 100 cơ quan báo chí gửi bài, tác phẩm tham dự, cuộc thi đơn vị Liên Chi hội Hội Nhà báo Báo Nhân dân có số lượng tác phẩm gửi tham dự lớn nhất (20 tác phẩm).

Sau một thời gian làm việc nghiêm túc, Ban Thư ký lựa chọn ra được 150 tác phẩm tốt nhất, đáp ứng các tiêu chí, điều lệ của giải. Trên cơ sở đó, Ban Sơ khảo đã họp, chấm và chọn ra được 50 tác phẩm, bài tốt nhất lọt vào vòng Chung khảo để Hội đồng chung khảo xem xét, lựa chọn ra những tác phẩm xuất sắc, xứng đáng nhất để trao 26 giải khác nhau.

Ông có thể đưa ra những đánh giá khái quát về chất lượng các bài dự thi Giải báo chí viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn lần đầu tiên được tổ chức?

- Phải khẳng định, từ trước đến nay, trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông đã có những giải báo chí khác nhau viết về: Chương trình xây dựng nông thôn mới; phòng chống thiên tai. Trước đây, Báo NTNN đã từng tổ chức Giải báo chí toàn quốc Tự hào Nông dân Việt Nam; song đây là lần đầu tiên mới có một giải báo chí toàn diện về cả 3 lĩnh vực trọng tâm này.

Thông qua các bài báo gửi đến Giải báo chí toàn quốc viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam, chúng ta thấy được bức tranh toàn diện của nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện nay, với các mô hình sản xuất, kinh doanh tiêu biểu trong nông nghiệp, các mô hình làm nông nghiệp gắn với chuỗi liên kết đa giá trị, mô hình nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng công nghệ hiện đại, áp dụng chuyển đổi số trong các khâu từ sản xuất đến sơ chế, chế biến; các mô hình nông nghiệp xanh, sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp thông minh mang lại hiệu quả thực tế cao trong sản xuất.

Những bài báo viết về các tấm gương nông dân, các địa phương có những hướng đi mới trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp; các hợp tác xã, các doanh nghiệp có cách làm hay, sáng tạo; những nông dân chủ động, đi đầu trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, công nghệ 4.0, gắn với chuyển đổi số; áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế cao; những nông dân có những sáng chế, cải tiến về máy móc thiết bị, quy trình canh tác nhằm làm giảm chi phí sản xuất, giảm công lao động, qua đó nâng cao năng suất, tăng thu nhập  cũng chiếm số lượng rất lớn trong tổng số các bài dự thi gửi về.

Tôi đặc biệt ấn tượng với những loạt bài viết về những nông dân xuất sắc, nổi bật trong việc hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, tích cực trong hợp tác quốc tế, giao lưu, học hỏi với nông dân quốc tế, có thành tích xuất khẩu; những mô hình liên kết làm ăn giữa nông dân với nông dân, giữa nông dân với doanh nghiệp; phong trào, cách tổ chức thực hiện trong xây dựng nông thôn hiện đại, văn minh được thể hiện qua các tác phẩm báo chí.

Giải báo chí viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn cũng nhận được những bài viết mang tính phản biện, phản ánh những vấn đề còn bất cập trong quá trình phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn để từ đó ngành chức năng, các địa phương có những điều chỉnh kịp thời, giúp phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn bền vững. 

Chất lượng bài, các tác phẩm tham dự giải nhìn chung phong phú về số lượng, đa dạng về thể loại, sáng tạo về phong cách trình bày. Nhiều bài viết có tính thực tiễn cao, mang hơi thở từ cuộc sống hiện tại, phát hiện ra những nhân tố điển hình, những gương chân dung Nông dân Việt Nam xuất sắc. Một số bài viết thấm đẫm tình người, về nghị lực vươn lên của những nông dân thời kỳ mới. 

Nhiều bài viết thể hiện tính lý luận, chuyên sâu cao để giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện nay. Nhiều bài viết là các chuyên đề, chủ đề nóng bỏng hiện nay của ngành nông nghiệp như về nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy chuỗi liên kết, phát triển kinh tế tập thể.

Thông qua các bài viết, tác phẩm, loạt chuyên đề đã góp phần làm thay đổi nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong việc triển khai xây dựng nông nghiệp, nông dân, nông thôn; đồng thời thay đổi tư duy của người nông dân trong thời kỳ mới chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, tích hợp đa giá trị.

Ông có kỳ vọng gì ở Giải báo chí viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn lần này và kế hoạch triển khai giải báo chí rất ý nghĩa với tam nông này như thế nào, thưa ông?

- Tôi có đọc một bài viết của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Minh Hoan nói về việc viết báo dành cho bà con nông dân và lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Trong đó, Bộ trưởng có nhắc đến việc làm nông nghiệp hiện nay bị tác động bởi biến đổi khí hậu, mưa giông, ngập úng, hạn hán…, còn thị trường thì biến động không ngừng, lúc mở lúc đóng, rồi cả trăm tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm buộc phải tuân thủ. 

Do vậy, các nhà báo không chỉ là người mô tả hiện thực khách quan mà chúng ta phải làm sao để người nông dân thấy rằng có một con đường khác để đi nếu như bản thân người nông dân thay đổi. Muốn thay đổi nền nông nghiệp phải giúp cho người nông dân thay đổi trước, bởi người nông dân là lực lượng đông đảo nhất trong lĩnh vực nông nghiệp. Tất cả những tác phẩm báo chí của chúng ta phải hướng tới, tạo ra năng lượng dồi dào cho người nông dân, truyền cho người nông dân năng lượng tích cực. 

Tôi cũng kỳ vọng, tất cả những bài báo tham gia Giải báo chí viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn lần này cũng là những tác phẩm truyền được những năng lực tích cực cho nông dân, để họ vươn lên, làm nông nghiệp với tư duy sản xuất mới, tạo ra diện mạo một nền nông nghiệp mới, xanh và bền vững.

Tôi hy vọng, ở những lần tổ chức tiếp theo, Giải báo chí toàn quốc viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam tiếp tục nhận được những bài viết thực sự chất lượng, góc nhìn đa chiều về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, tiếp tục là một kênh thông tin, đóng góp thêm tiếng nói để đưa Nghị quyết 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đi vào cuộc sống.

Xin trân trọng cảm ơn ông!