Nhà máy Rạng Đông cháy lớn sau 2 lần Hà Nội “lắc đầu” chuyển đổi đất

Năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định về biện pháp, lộ trình di dời và việc sử dụng quỹ đất sau khi di dời cơ sở sản xuất công nghiệp, bệnh viện, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ quan, đơn vị trong các quận nội thành Hà Nội.

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, UBND TP.Hà Nội cũng định hướng quỹ đất của các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm sau khi di dời đều được xem xét chỉ đạo ưu tiên phục vụ đầu tư xây dựng bổ sung các công trình trường học, cây xanh, công trình công cộng, đơn vị ở… Phần diện tích còn lại xem xét, đầu tư xây dựng các công trình dịch vụ, thương mại, nhà ở, trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu, xem xét sự phù hợp với quy hoạch đảm bảo theo quy định hiện hành.

Dù vậy, trong lộ trình di dời các cơ sở sản xuất khỏi nội thành đến năm 2020, thì Công ty CP bóng đèn phích nước Rạng Đông (gọi tắt là Công ty Rạng Đông) không nằm trong diện di dời. Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Nội đã báo cáo UBND TP.Hà Nội thực hiện lập danh mục, xác định tiêu chí lộ trình và biện pháp di dời các cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm môi trường và không phù hợp với quy hoạch ra khỏi khu vực các quận nội thành.

Trong đó, khu đất tại 87 - 89 Hạ Đình do nhà máy Rạng Đông quản lý, sử dụng không nằm trong danh mục di dời các cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm môi trường hay không phù hợp quy hoạch để di dời ra khỏi khu vực quận nội thành.

Khu đất tại 87 - 89 Hạ Đình rộng 5,7 ha đang do nhà máy Rạng Đông quản lý . 

Theo tìm hiểu, Công ty Rạng Đông vốn là doanh nghiệp nhà nước, được cổ phần hóa theo quyết định của Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương) vào năm 2004. Năm 2015, Công ty Rạng Đông trở thành doanh nghiệp vốn tư nhân theo quyết định của Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC).

Trong giá trị được cổ phần hóa, Công ty Rạng Đông có khu đất số 15 Hạ Đình, nay là số 87 - 89 Hạ Đình (thuộc phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, TP.Hà Nội) rộng hơn 5,7 ha. Theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND TP.Hà Nội cấp vào năm 2007, khu đất trên có mục đích sử dụng làm văn phòng làm việc, cơ sở sản xuất bóng đèn phích nước và sản phẩm phục vụ chiếu sáng (đất cơ sở sản xuất, kinh doanh).

Trong số hơn 5,7 ha này, có một phần đất thuê với thời hạn 30 năm, kể từ 1/9/2004, một phần là đất thuê hàng năm.

Tháng 5/2017, Công ty Rạng Đông có văn bản đề nghị UBND TP.Hà Nội cho phép lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 khu đất 87 - 89 Hạ Đình. Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội được UBND TP.Hà Nội giao nhiệm vụ hướng dẫn Công ty Rạng Đông triển khai các thủ tục.

Đến tháng 11/2017, trên cơ sở ý kiến của các sở, ngành liên quan, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội đã có văn bản trả lời Công ty Rạng Đông nêu rõ việc di dời, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, lập quy hoạch chi tiết 1/500 theo Quy hoạch phân khu đô thị H2-3, tỉ lệ 1/2000 được duyệt là chưa có cơ sở để xem xét, hướng dẫn của cấp có thẩm quyền đối với việc sử dụng đất của các doanh nghiệp cổ phần hóa.

Tháng 3/2018, Công ty Rạng Đông lại có văn bản đề nghị tiếp tục thẩm định, trình UBND TP.Hà Nội phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết 1/500. Nhưng cũng chỉ nhận được cái “lắc đầu” từ cơ quan chức năng của TP.Hà Nội. Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội phản hồi rằng, việc nhà máy Rạng Đông di dời cơ sở sản xuất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tổ chức lập quy hoạch chi tiết khu đất rộng hơn 5,7 ha ở 87 - 89 Hạ Đình là không có cơ sở, cần chờ hướng dẫn của cấp có thẩm quyền. 

Nhà xưởng sản xuất của Công ty Rạng Đông cháy vào chiều tối 28/8. 

Ngày 10/9 vừa qua, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã ký ban hành Văn bản hỏa tốc số 3898/UBND-ĐT về việc tiếp tục thực hiện một số giải pháp khắc phục hậu quả vụ cháy tại Công ty Rạng Đông. Ông Chung giao Công an thành phố, sau khi hoàn thành việc lấy mẫu để phục vụ công tác điều tra, khẩn trương bàn giao hiện trường vụ cháy cho Công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông để tiến hành ngay việc thu gom, xử lý toàn bộ chất thải do vụ cháy để lại theo đúng quy trình, quy định hiện hành; sau đó, tổ chức tẩy độc toàn bộ khu vực; đồng thời khẩn trương di dời nhà máy đến cơ sở sản xuất mới theo quy định tại Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23-1-2015 của Thủ tướng Chính phủ…

Trước đó, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu chủ tịch UBND TP.Hà Nội khẩn trương chủ trì, phối hợp với các cơ quan làm rõ phạm vi, giới hạn khu vực ô nhiễm môi trường, mức độ ô nhiễm vụ cháy Công ty Rạng Đông.

Phó thủ tướng Trương Hòa Bình giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp UBND TP.Hà Nội đánh giá phạm vi, mức độ ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, đồng thời xây dựng chương trình theo dõi, khám sức khỏe thường xuyên, định kỳ cho người dân khu vực bị ảnh hưởng.

Chủ tịch UBND TP.Hà Nội cũng được giao trách nhiệm chủ trì trong việc làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm liên quan, các biện pháp khắc phục hậu quả sau vụ cháy, theo dõi, quan trắc diễn biến chất lượng môi trường, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị khẩn trương triển khai các giải pháp kịp thời ứng phó sự cố.