Nhớ “Biệt động Sài Gòn”

Nghệ sĩ Thanh Loan trong vai ni cô Huyền Trang.

Một lần làm ni cô...

Vai diễn Huyền Trang ngày nào của nghệ sĩ Thanh Loan đến giờ vẫn được mọi người yêu mến và ghi nhớ. Nhưng sau vai diễn ấy, khán giả không còn thấy chị trên màn ảnh với vai trò diễn viên. Chị không hối tiếc về điều ấy, bởi đối với chị không thể có vai diễn nào hay hơn vai ni cô Huyền Trang.

Thanh Loan đến với phim cũng khá tình cờ, đoàn làm phim đã triển khai quay gần xong tập 1 nhưng vai Huyền Trang vẫn chưa tìm được diễn viên. Lúc ấy chị đang làm phát thanh viên kiêm phóng viên của truyền hình an ninh đi công tác phía Nam. Tình cờ, hoạ sĩ Trịnh Thái của đoàn phim đã gặp Thanh Loan tại TP.HCM và ngỏ ý mời chị tham gia.

3 năm biệt phái theo đoàn làm phim thực sự là một quãng thời gian khó khăn. Để đóng vai Huyền Trang, chị đã vào chùa một tuần học cách khấn, tụng kinh, cách ăn mặc của nhà chùa, hay cách đi khất thực bàn chân phải bước ra sao...

Trường đoạn khó diễn nhất mà đến giờ Thanh Loan vẫn nhớ là đoạn sau 10 năm gặp lại người yêu cũ - Tư Chung trong một hoàn cảnh đầy bất ngờ. Đoạn diễn mang rất nhiều tâm trạng: Hồi hộp, giận hờn, vui mừng, tủi thân... Đó là khi tổ chức báo đến cơ sở nhận nhiệm vụ và gặp một đồng chí cán bộ mới vào Thành, trong ánh nến mờ ảo, Huyền Trang dù thấy quen quen nhưng không nhận ra ai.

Và khi người đàn ông lên tiếng, thì cô sững người ra. Đưa cây nến lên soi thì nhận ra đó là người yêu, chồng chưa cưới mà cách đây 10 năm cô đã tiễn đi tập kết.

Cô nữ biệt động năm xưa trên màn ảnh giờ đang hạnh phúc nơi tổ ấm với hai con, một trai, một gái và đã lên “chức” bà ngoại. Chồng chị là một nhà khoa học bận bịu với công tác nghiên cứu nhưng rất yêu nghệ thuật. Thanh Loan dù không còn đóng phim nhưng vẫn yêu nghệ thuật và công việc hiện tại vẫn liên quan mật thiết đến điện ảnh (chị đang là Phó Giám đốc Điện ảnh Công an nhân dân).

Nghệ sĩ Quang Thái

Mắc oan vì đóng phim

Nghệ sĩ Quang Thái- người vào vai Tư Chung nhớ lại, đạo diễn Long Vân tìm đến nhà anh ở phố Hàng Ngang nói về bộ phim và muốn mời anh tham gia vai chính. Quang Thái đã rất ngạc nhiên. Trước đó, vai Tư Chung dự định dành cho nghệ sĩ Chánh Tín nhưng vì Chánh Tín đã quá nổi với "Ván bài lật ngửa" nên đạo diễn Long Vân muốn tìm một gương mặt mới.

Giờ thì tuổi tác, bệnh tật đã làm cho trí nhớ của “ông trùm tình báo” đẹp trai thủa nào không còn mạch lạc nữa, nhưng những phút giây xúc động và hào hùng của 3 năm làm phim thì vẫn còn nguyên.

Ông nhớ lại cảnh xúc động nhất là lúc Tư Chung bế xác của ni cô Huyền Trang trên tay: "Lúc đó tôi như chìm đắm vào nhân vật, tự nhiên nước mắt trào ra, thương vô cùng. Cảnh đó chủ yếu diễn bằng mắt là chính. Đôi mắt không gào khóc được, vừa căm hờn, vừa tiếc thương vừa phải ánh lên sự tin tưởng vào ngày mai chiến thắng để xương máu của những người đồng đội mình không uổng phí".

Nghệ sĩ Quang Thái kể: "Đóng phim này, tôi bị mang tiếng oan là "có gì" với diễn viên Thanh Loan. Thực ra giữa chúng tôi không hề có chuyện gì cả mặc dù khi ấy tôi đang góa vợ, còn chồng Thanh Loan thì đang đi học ở nước ngoài. Lúc nào tôi cũng chỉ coi cô ấy như một người bạn diễn".

Nghệ sĩ ưu tú Hà Xuyên.

Người đẹp đất lúa

Hà Xuyên- người thể hiện vai Ngọc Mai- cô gái tư sản đài các bên Tư Chung, bén duyên nghệ thuật từ rất sớm. Năm 1971, khi mới 15 tuổi, chị trúng tuyển và trở thành diễn viên múa chuyên nghiệp của Đoàn Ca múa Thái Bình. Học múa, nhưng Hà Xuyên đến với điện ảnh như một định mệnh.

Tính đến thời điểm hiện tại, Hà Xuyên không thể nhớ nổi mình đã góp mặt trong bao nhiêu bộ phim. Chỉ biết rằng, điện ảnh như một người bạn tốt, đền đáp cho chị nhiều thứ: giải "Diễn viên xuất sắc" ngay ở vai diễn đầu tiên (Hà trong "Xa và Gần") của Hội Điện ảnh VN tại Liên hoan phim lần VIII tại Đà Nẵng.

Có duyên với những vai vợ trên phim, nhưng cuộc sống hôn nhân của chị lại gặp nhiều trắc trở. NSƯT Hà Xuyên kết hôn năm 20 tuổi. Một năm sau, chị sinh con gái đầu lòng và sinh thêm con trai năm 1990. Nhưng số phận trớ trêu, tưởng chừng sự nghiệp công danh, gia đình đang tròn trịa, viên mãn nhất, thì vợ chồng chị ly hôn.

Hiện tại, NSƯT Hà Xuyên đã nghỉ hưu, sau 13 năm công tác tại Trung tâm Nghiên cứu nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh. Chị sống bình an cùng hai con đã khôn lớn. Ngoài công việc đóng phim, NSƯT Hà Xuyên thường tham gia công tác từ thiện với nhóm bạn bè.

Nói về vai diễn tiếp theo trong "Những đứa con của Biệt động Sài Gòn", chị cho biết: "Trước hết, đó là trách nhiệm, tự hào và sau đó là sự lo lắng. Sau khi Huyền Trang chết, Tư Chung và Ngọc Mai lấy nhau, có con và con của họ cũng đi theo con đường mà bố mẹ đã đi, sẽ có nhiều biến cố trong cuộc đời chúng.

Vai của tôi khá nặng trong phần 2 và 3 của “Biệt động Sài Gòn II”. Vì kịch bản đang được xây dựng nên tôi chưa được biết vai của tôi sẽ đi về đâu nhưng dù gì thì tôi cũng sẽ làm hết sức mình và cố gắng làm tốt nhất có thể.

Nghệ sĩ Thúy An.

Thuý An trở lại

Trong số những người đẹp từng tham gia phim "Biệt động Sài Gòn", nữ diễn viên Thuý An có lẽ là người truân chuyên nhất. Sau khi chồng - đạo diễn Hồng Sến qua đời năm 1993, Thuý An chuyển sang học nghề kim hoàn. Ban đầu thì bỏ mối, gia công cho các tiểu thương bên Lào, sau thấy làm ăn được nên chị qua đó mở tiệm luôn.

Tình cờ chị gặp một khách hàng là anh Nguyễn Hồng Thanh, quê Bạc Liêu nhưng sống ở Đức, đi tìm địa điểm mở chi nhánh ở Lào cho công ty dệt len nơi anh công tác. Tình yêu nảy nở, rồi chị theo anh sang Đức cho đến giờ...

Thuý An ra đi khá lặng lẽ, ngay cả Hà Xuyên chơi thân là thế cũng không biết chuyện chị đi. Chị làm đám cưới tại Đức và cũng không hề thông tin gì về nhà vì muốn có một cuộc sống yên ổn. Thời gian đầu, Thuý An cũng gặp nhiều khó khăn để làm quen với môi trường mới, mất khá nhiều thời gian để học tiếng Đức, nghề nữ trang thì không còn đất sử dụng nên về sau chị vào làm trợ lý cho công ty của ông xã.

Bộ phim "Cánh đồng hoang" được Đức mua bản quyền phát sóng trên truyền hình, Đài truyền hình Đức nhiều lần đề nghị phỏng vấn nhưng Thuý An từ chối vì muốn có một cuộc sống bình yên hơn.

Nhưng giờ đây, khi đạo diễn Long Vân bắt đầu làm tiếp phim, "máu" điện ảnh trong chị dường như lại đang sục sôi trở lại. Chị nói: "Thời gian qua, xem đồng nghiệp của mình trên phim hay qua báo chí, tôi thấy nhớ điện ảnh lắm. Bây giờ có điều kiện hơn rồi, nếu có vai gì phù hợp, có thể cống hiến được cho điện ảnh thì tôi sẵn sàng nhận lời. Tôi cũng đã được đề nghị đóng tiếp vai Ngọc Lan trong phần 2 nhưng đây là một dự án dài hơi nên cũng cần sắp xếp thời gian mới nhận lời được".

Đạo diễn Long Vân.

Nhắc những tháng ngày làm phim 25 năm trước, đạo diễn Long Vân vẫn giữ nguyên sự xúc động: "Hồi ấy chúng tôi làm phim nghiêm chỉnh lắm, như một đơn vị quân đội, mà hạnh phúc nhất là được bao nhiêu người, bao nhiêu cơ quan đơn vị yêu thương đùm bọc. Có lẽ sẽ không bao giờ những người làm điện ảnh có được tình yêu thương vô giá như thời ấy nữa".

Đức Hải- Kiều Chinh