Những công thức trồng màu xen lúa cho thu nhập trăm triệu ngon ơ

Hiệu quả thấy rõ

Từ nhiều năm qua bằng nhiều mô hình khác nhau các tỉnh thành vùng duyên hải Nam Trung Bộ (DHNTB) và Tây Nguyên đã thực hiện chuyển đổi hàng loạt diện tích đất lúa kém hiệu quả sang cây màu và đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo đó nếu năm 2013 thực hiện khoảng 12.240ha thì đến năm 2016, số diện tích đất chuyển đổi đã trên 24.800ha.

Những tỉnh thực hiện tốt như Lâm Đồng, Bình Định, Quảng Nam... Loại cây được trồng trên đất chuyển đổi tại các khu vực chủ yếu là các loại rau, đậu, bắp, khoai lang, vừng... với kết quả đã cho thu nhập cao hơn gấp nhiều lần so với trồng lúa trước đó.

Một số nông sản thu được trên đất chuyển đổi từ đất lúa sang trồng màu trưng bày tại diễn đàn. Ảnh: C.X

Ở tỉnh Bình Định có những mô hình chuyển đổi hiệu quả tại huyện Phù Cát, gồm: Đậu phộng và 2 vụ hành/năm tại xã Cát Hải cho thu nhập 150-180 triệu đồng/ha/năm; đậu phộng xen ớt - ngô lai/mè - rau xanh với giá trị thu nhập 120 - 150 triệu đồng/ha/năm tại xã Cát Tài. Ở huyện Tây Sơn có mô hình đậu phộng - dưa leo - khổ qua giá trị thu nhập trên 200-300 triệu đồng/ha/năm tại xã Tây Giang...

Tại tỉnh Đăk Lăk có mô hình trồng bí đỏ cho doanh thu 60 triệu đồng/ha; khoai lang Nhật đạt 45,5 – 48,3 triệu đồng/ha...

Còn riêng tại Quảng Ngãi, diện tích chuyển đổi cũng tăng dần từ năm 2013 đến năm 2016 là 3.265ha. Ở tỉnh này có mô hình chuyển trồng ngô và rau các loại tại xã Đức Thắng, Đức Nhuận của huyện Mộ Đức và huyện Bình Sơn... đạt giá trị thu hoạch trên 60-80 triệu đồng/ha. Qua tính toán của địa phương này cho thấy lợi nhuận mang lại so với cây lúa (trên cùng chân đất không chủ động nước) như cây ngô tăng 1,7 lần, cây đậu các loại tăng 2,6 lần và cây lạc tăng 2,8 lần. Tỷ suất lợi nhuận thu được trên chi phí đầu tư cho 1ha: cây lúa 37,5%, cây ngô 76,8%, cây lạc 69,6% và cây đậu các loại 116,4%...

Chọn vùng, mùa thích hợp

Từ kết quả trên khẳng định việc chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây rau màu đã tăng hiệu quả kinh tế và thu nhập cho nông dân, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu, hạn hán xảy ra tại các tỉnh vùng DHNTB và Tây Nguyên; khai thác và sử dụng hiệu quả nước ngọt và khắc phục một phần áp lực hạn hán thiếu nước xảy ra, góp phần đa dạng hóa được sản phẩm đáp ứng được nhu cầu thị trường nông sản nội địa và xuất khẩu.

Việc chuyển đổi cũng góp phần cải tạo đất, hạn chế sâu bệnh hại... Từng bước thay đổi tập quán, tư duy sản xuất của nông dân, góp phần tăng cường sự liên kết trong sản xuất, tiêu thụ hàng hóa giữa nông dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, tại diễn đàn, các đại biểu cũng kiến nghị: “Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng phải tính toán đồng bộ. Trước tiên phải quy hoạch lựa chọn vùng, mùa vụ trồng thích hợp, chọn cơ cấu cây trồng và xác định công thức luân canh phù hợp và có hiệu quả với từng loại đất, theo tập quán từng vùng, địa phương để phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương, gắn với yêu cầu của thị trường, hiệu quả sản xuất mang lại được người nông dân chấp nhận. Nông dân tự quyết định và làm theo mô hình chuyển đổi có như vậy việc chuyển đổi mới thành công bền vững...