Nơi có hạt muối ngon, cùng với cá cơm làm nên nước mắm Phú Quốc

Hạt muối mặn mòi

Với diện tích 371ha đất ruộng muối, nghề làm muối được xem là nghề truyền thống ở xã An Ngãi, huyện Long Điền. Mới đây, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có quyết định công nhận nghề truyền thống sản xuất muối xã An Ngãi. Đây là niềm vui với chính quyền và nhân dân địa phương, là động lực để các diêm dân tiếp tục bám nghề.

Diêm dân xã An Ngãi, huyện Long Điền (Bà Rịa - Vũng Tàu) phấn khởi với thu nhập từ công việc sản xuất muối áp dụng công nghệ tiên tiến. Ảnh: H.Y

Xã An Ngãi do được thiên nhiên ưu đãi về đất đai, khí hậu, nguồn nước, đến nay nghề muối của xã An Ngãi đã có trên 150 năm hình thành và phát triển. Nghề muối chủ yếu sản xuất theo phương thức thủ công, được lưu truyền qua nhiều thế hệ diêm dân. Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, nghề làm muối của xã An Ngãi trong những những năm qua đã có nhiều chuyển biến rõ nét.

Bà con diêm dân ở An Ngãi từ việc canh tác thủ công, sử dụng sức lao động và kinh nghiệm là chính, nay nhiều hộ đã áp dụng cơ - điện khí hóa vào sản xuất. Đưa nước vào ô phơi bằng sa quạt và máy bơm; sử dụng con lăn làm nền đất; cào muối bằng máy và vận chuyển muối bằng xe đẩy; dùng bạt nhựa làm nền kết tinh muối sạch, vừa giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí nhân công nhưng tăng thêm lợi nhuận.

Trong những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ của Sở NNPTNT tỉnh cùng với các cấp, ngành, nhiều diêm dân của xã An Ngãi, huyện Long Điền đã được hướng dẫn phương thức sản xuất tiên tiến, chuyển giao công nghệ làm muối sạch (muối trải bạt).

Hội ND huyện Long Điền đã phối hợp tổ chức các hoạt động chuyển giao công nghệ, tập huấn kỹ thuật. Sau chuyển giao công nghệ, tập huấn kỹ thuật Hội thẩm định cho vay vốn đối với nhiều hộ diêm dân từ nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân. Thông qua hoạt động của HTX muối Chợ Bến, xã An Ngãi đã cung cấp muối cho thị trường trong tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và các tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM, đặc biệt là huyện Phú Quốc tỉnh Kiên Giang để làm nguyên liệu chế biến nước mắm có hương vị đậm đà thơm ngon nổi tiếng trong và ngoài nước.

Diêm dân ổn định với nghề

Qua đánh giá nhận xét, việc sản xuất muối theo phương pháp nghề truyền thống ở An Ngãi trung bình 1ha cho sản lượng từ 60-65 tấn, giá bán khoảng 900.000 đồng/tấn. Sau khi áp dụng công nghệ tiên tiến để sản xuất, muối An Ngãi cho sản lượng 1ha đạt trung bình từ 110 - 120 tấn, giá bán từ 1.200.000 - 1.300.000 đồng/tấn. Vì vậy việc sản xuất muối trải bạt công nghệ tiên tiến tính theo doanh thu sẽ cao hơn muối truyền thống khoảng 70 triệu đồng/ha.

Để tạo điều kiện cho bà con diêm dân ổn định sản xuất, nhân rộng có hiệu quả mô hình sản xuất muối trải bạt, đầu năm 2019, Hội ND xã An Ngãi đã lập dự án để vay vốn từ nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân huyện Long Điền với số tiền 750 triệu đồng. Số vốn này giải ngân cho 15 hộ diêm dân vay để đầu tư mở rộng mô hình sản xuất muối trải bạt trong thời gian 2 năm. Dự án hướng tới mục tiêu cải tạo thêm 20ha diện tích sản xuất muối trải bạt trong vụ muối 2019 - 2020; giải quyết việc làm mới cho 405 công lao động; góp phần xây dựng tổ chức Hội, nguồn lực của Hội.

Theo báo cáo của Hội ND xã An Ngãi, mô hình muối trải bạt ban đầu có 12 hộ thực hiện, đến nay đã có 32 hộ tham gia với tổng diện tích 40ha. Hội ND xã đã tuyên truyền vận động hội viên, nông dân và chi hội diêm nghiệp nhân rộng mô hình này. Nhiều hộ bước đầu đã khá, giàu nhờ nghề làm muối trải bạt như hộ ông Nguyễn Văn Gia, Huỳnh Văn Thuyết, Lê Minh Sơn, Nguyễn Văn Hùng…

Tuy nhiên, chuyển đổi toàn bộ diện tích ruộng muối truyền thống ở An Ngãi sang làm muối sạch là rất khó vì hầu hết đời sống của diêm dân còn khó khăn, trong khi chi phí để đầu tư để sản xuất muối trải bạt còn cao. Hội ND xã An Ngãi kiến nghị, để mô hình sản xuất muối sạch được tiếp tục nhân rộng, ngoài những nỗ lực của diêm dân cần sự hỗ trợ nhiều hơn của ngành muối và của các ban ngành chức năng tỉnh, huyện.