Nới rộng hạn điền mới hết lo

GS Đặng Hùng Võ , nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường nói vậy khi trao đổi với phóng viên NTNN về quy định hạn mức, hạn điền được nêu trong Dự thảo Luật Đất đai.

Nông dân trồng rau và hoa tại xã Liên Mạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội.

Giáo sư Đặng Hùng Võ thẳng thắn chia sẻ: Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) dù sao cũng tạo ra bước nhất định đi về phía trước. Tuy nhiên, nhìn tổng thể tôi thấy dự thảo này chưa thẳng thắn nhìn vào bản chất những vướng mắc hiện nay nên chưa thể bảo đảm giải quyết được hết các bức xúc hiện tại về vấn đề đất đai.

Tôi muốn nói đến một số vướng mắc:

Một là, chuyện đất đai nông nghiệp cho người nông dân, dù cả thời hạn sử dụng và hạn mức diện tích sử dụng đã được nới rộng hơn nhưng chưa làm cho người nông dân thực sự yên tâm về sự ổn định trong sử dụng đất để quyết định đầu tư "làm ăn lớn".

Hai là, tham nhũng trong quản lý đất đai luôn đứng đầu bảng, vậy nhưng ngay trong mục tiêu sửa đổi Luật Đất đai cũng không đặt ra vấn đề phòng chống. Ba là, tình trạng khiếu kiện của dân về đất đai ngày nhiều hơn và kịch liệt hơn nhưng Dự thảo Luật vẫn chưa có giải pháp thực để làm giảm nguyên nhân gây khiếu kiện.

Giáo sư đánh giá thế nào về quy định hạn mức, hạn điền trong Dự thảo Luật Đất đai lần này?

- Về thời hạn, thời hạn sử dụng đất nông nghiệp trồng cây hàng năm từ 20 năm đã mở lên 50 năm. Hạn điền cũng đặt ra giới hạn là không vượt quá 10 lần hạn mức Nhà nước giao đất và giao cho Chính phủ quy định cụ thể cho phù hợp với từng địa phương, từng thời kỳ. Người nông dân đang cần tới sự ổn định, lâu dài trong sử dụng đất mà Hiến pháp đã đặt ra. Nếu pháp luật hạn chế lại thời gian và diện tích thì người nông dân cần biết thật rõ ràng rằng hết thời hạn thì Nhà nước làm gì và vượt quá hạn mức diện tích thì Nhà nước làm gì?

Nhiều ý kiến cho rằng cần kéo dài thời hạn sử dụng đất hơn nữa, nếu để thời hạn như trong Luật Đất đai sửa đổi, nông dân chưa thể yên tâm về sự ổn định trong sử dụng đất, chưa yên tâm đầu tư chiều sâu, lâu dài. Ý kiến của giáo sư về vấn đề này?

- Với nội dung Luật Đất đai sửa đổi như hiện nay, tôi khẳng định người nông dân có thể tăng mức ổn định lên một chút, nhưng chưa làm cho người nông dân yên tâm đầu tư chiều sâu. Chưa tạo được một cách thức tiếp cận ổn định về đất đai để người nông dân có thể tư duy lâu dài trên mảnh đất của mình. Theo tôi, hạn mức tối thiểu phải là 99 năm để nông dân dồn tâm trí, dồn tiền bạc, dồn sức lực để tạo nên khu vực nông nghiệp có năng suất và sản lượng tối ưu. Đầu tư cho nông nghiệp có khi phải kéo dài cả hàng chục năm mới thu được lợi nhuận, nông dân cần có đất đai rộng lớn để làm trang trại, gia trại để đưa cơ khí hoá, đưa tiến bộ KHCN vào sản xuất.

Ngoài hạn mức và hạn điền, nông dân chú ý đến những nội dung quan trọng nào khác đối với đất nông nghiệp, thưa giáo sư?

- Nông dân quan tâm đến thời hạn và hạn mức diện tích chỉ là một vế của sự ổn định cần có. Họ mong muốn một điều lớn hơn, quy hoạch sử dụng đất phải chỉ ra được vùng nào là nơi được sử dụng đất nông nghiệp ổn định lâu dài, không bị thu hồi để giao cho các dự án làm phi nông nghiệp.

Nông dân rất lo ngại tình trạng tập trung đầu tư dài hạn để thu lợi ích nhiều hơn, nhưng rồi không biết đến một lúc nào có một quyết định thu hồi đất của Nhà nước làm tan vỡ kế hoạch làm giàu ấy. Bỗng chốc, mọi kế hoạch, hoài bão, mơ ước trước kia cùng tiền và mồ hôi đã đổ ra đều tan biến.

Như vậy, quy hoạch sử dụng đất chỉ tập trung vào vùng công nghiệp, đô thị, hạ tầng mới chỉ là một vế, cần phải chỉ ra những vùng nông nghiệp không bao giờ bị chuyển đổi sang phi nông nghiệp.

Xin cảm ơn giáo sư!

Đình Thắng (thực hiện)