Căng thẳng Nga-Ukraine: Châu Âu đang đối mặt với thời điểm nguy hiểm nhất

Sau hội đàm là một câu chuyện khác

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu Josep Borrell cho biết châu Âu đang trải qua thời khắc nguy hiểm nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh trong bối cảnh lo ngại về một cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

Chia sẻ quan điểm với phóng viên ngày 7/2, ông Borrell cho rằng : "Theo sự hiểu biết của tôi, chúng ta đang sống trong thời điểm nguy hiểm nhất đối với an ninh ở châu Âu sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc".

Bình luận của ông được đưa ra khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói với Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng ông muốn tránh chiến tranh và xây dựng lòng tin trong chuyến thăm tới Moscow.

Chuyến đi đưa Macron trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu của phương Tây đầu tiên đến thăm Moscow kể từ khi Nga bắt đầu tập trung quân đội ở biên giới với Ukraine.

Tổng thống Macron đã tự định vị mình là một nhà hòa giải tiềm năng về vấn đề Ukraine, trong khi Paris bày tỏ sự hoài nghi về những dự đoán của Washington và các thủ đô phương Tây khác rằng một cuộc tấn công của Nga sắp xảy ra.

Ông Macron nói với Tổng thống Nga Putin rằng ông đang tìm kiếm một phản ứng "hữu ích" "tất nhiên cho phép chúng ta tránh chiến tranh và xây dựng những viên gạch của lòng tin, sự ổn định, tầm nhìn". Về phần mình, ông Putin cho biết Nga và Pháp chia sẻ "mối quan tâm chung về những gì đang xảy ra trong lĩnh vực an ninh ở châu Âu".

Ông Putin nói: "Tôi thấy giới lãnh đạo hiện tại của Pháp và cá nhân tổng thống đang áp dụng nhiều nỗ lực như thế nào để giải quyết cuộc khủng hoảng liên quan đến việc cung cấp an ninh bình đẳng ở châu Âu trong một viễn cảnh lịch sử nghiêm túc".

Trước chuyến đi đến Moscow, ông Macron nói với tờ Journal du Dimanche rằng: "Mục tiêu địa chính trị của Nga ngày nay rõ ràng không phải là Ukraine, mà là làm rõ các quy tắc chung sống với NATO và EU".

Khi đến nơi, ông Macron nói với các phóng viên: "Tôi lạc quan một cách hợp lý nhưng tôi không tin vào những điều kỳ diệu tự phát".

Phóng viên Dorsa Jabbari của Al Jazeera, báo cáo từ Moscow, cho biết có cảm giác rằng sự khác biệt vẫn còn sau cuộc gặp. Nhà báo này cũng bình luận rằng lần đầu tiên Putin tỏ ra "náo nhiệt" khi gặp Macron, nhưng sau khi cuộc hội đàm kết thúc, "đó là một câu chuyện hơi khác".

"Không có nhiều sự lạc quan từ Vladimir Putin, ônh ấy rất kiên quyết và rất thực tế. Putin nói rằng nếu Ukraine gia nhập NATO và nếu Ukraine cố gắng lấy lại Crimea, thì sẽ xảy ra chiến tranh ", nhà báo Jabbari nói.

Bình luận trước khi diễn ra cuộc hội đàm Pháp-Nga, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng: "Tình hình quá phức tạp để mong đợi những quyết định đột phá trong quá trình hội đàm".

Tại Washington, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng có cuộc tiếp đón Thủ tướng Đức Olaf Scholz, tại đây ông Biden nói rằng họ đang "làm việc khẩn trương" để giải quyết cuộc khủng hoảng. Ông Biden khẳng định, ngoại giao là cách tốt nhất để tiến tới tất cả các bên trong tình thế khó.

Nga đã triển khai hơn 100.000 quân gần biên giới Ukraine. Moscow phủ nhận việc lên kế hoạch cho một cuộc xâm lược, nhưng nói rằng họ sẵn sàng thực hiện "các biện pháp quân sự-kỹ thuật" không xác định nếu các yêu cầu của họ không được đáp ứng, bao gồm cả lời hứa của NATO không bao giờ thừa nhận Ukraine và rút một số quân khỏi Đông Âu.

"Bảo đảm cho Nga"

Mỹ đã từ chối những yêu cầu về an ninh của Nga nhưng nói rằng họ sẵn sàng nói về các bước kiểm soát vũ khí và xây dựng lòng tin. Tuy nhiên, Nga không coi trọng những lời nói đó của Mỹ đồng thời khẳng định:  "Trong những ngày gần đây, không có gì mới về chủ đề đảm bảo an ninh cho Nga". 

Mỹ và các đồng minh đã loại trừ việc bảo vệ Ukraine bằng lực lượng quân sự nhưng nói rằng họ sẽ đáp trả bất kỳ cuộc xâm lược nào bằng các biện pháp trừng phạt, vận chuyển vũ khí và tăng cường các nước NATO gần đó.

Tuần trước, Biden đã ra lệnh cho gần 3.000 lính Mỹ triển khai ở Ba Lan và Romania để bảo vệ tốt hơn sườn phía đông của NATO. Một tướng Mỹ đã đến Ba Lan vào ngày 5/2 và phần lớn các lực lượng mới sẽ đến đó vào ngày 7/2.

Cũng trong ngày 7/2, Đức tuyên bố sẽ triển khai 350 binh sĩ tới Lithuania để tăng cường một nhóm chiến đấu của NATO ở đó.

Các nhà lãnh đạo phe ly khai do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine cảnh báo một cuộc chiến toàn diện có thể nổ ra ở đó và kêu gọi Moscow cử 30.000 binh sĩ đến tiếp viện cho lực lượng nổi dậy. Kiev cho biết 15.000 người đã thiệt mạng trong các cuộc giao tranh giữa quân chính phủ và phe ly khai ở khu vực ly khai Donetsk kể từ năm 2014. Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine cùng năm đó.

Trong khi đó tại London, phát ngôn viên của Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết những lo ngại của Nga về khả năng gây hấn của NATO là "không có cơ sở vì NATO là một liên minh phòng thủ". Ông cho biết Vương quốc Anh muốn làm việc với Moscow để cung cấp cho họ sự yên tâm về điểm đó.

Nga coi việc NATO bổ sung 14 thành viên Đông Âu mới kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc ba thập kỷ trước là một sự xâm phạm phạm vi ảnh hưởng của khối này và là mối đe dọa đối với an ninh.

Mặc dù Nga luôn không thừa nhận có kế hoạch tấn công Ukraine, nhưng phía Mỹ vẫn không ngừng đưa ra những cáo buộc rằng Nga đã chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc tấn công. Mới đây nhất ngày 7/2, Lầu Năm Góc cho biết, Nga tiếp tục bổ sung lực lượng quân sự dọc biên giới với Ukraine.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby cho biết: "Ngay cả trong cuối tuần qua, chúng tôi đã thấy ông Putin tăng cường khả năng lực lượng của mình dọc theo biên giới với Ukraine và Belarus. Ở phía bắc hiện có 100.000  quân và đang tiếp tục tăng lên".