Nước mắm

Đối với người dân miền Tây, những món ăn được chế biến từ con lươn luôn hấp dẫn và có sức thu hút lạ lùng. Khi đã chán chê những món đặc biệt, cách làm cầu kỳ như lươn um lá cách, lươn um rau ngổ, canh chua lươn… thì họ tìm đến một món đơn giản mà ngon, thích hợp ăn vào những ngày mưa: lươn kho sả ớt.

Người dân vùng đồng bằng thường thích ăn cá chạch là vì cá thiên nhiên rất ngon, thịt cá vừa ngọt lại vừa dai, khi nấu chín hương vị trở nên đậm đà khó quên.

Khi những cơn mưa đầu mùa trút xuống làm cho không khí mát dịu, mặt đất tơi xốp (khoảng tháng Năm âm lịch) thì những “lũ măng nhí” nơi bờ vườn lại “xé toạc” đất ngoi lên hít thở khí trời. Đây cũng là thời điểm rất sẵn các thực phẩm để chế biến món canh măng giò heo nấm mối.

Bò cuốn lá lốt, cơm tấm sườn nướng, bò kho, bột chiên, bánh khọt... là những món ăn đặc trưng của Sài Gòn khiến nhiều du khách nước ngoài ăn một lần là nhớ mãi.

Bánh mì, bún chả, bánh tằm bì, hủ tiếu Nam Vang, bún bò... là những món ăn khiến du khách nước ngoài tấm tắc khen ngon.

Khoảng trên một tháng (tùy theo thời tiết nắng, mưa) sau khi chao cá, mắm có mùi thơm. Người có kinh nghiệm chỉ cần ngửi hoặc nhìn nước muối phía trên là biết chính xác độ tới của mắm. Mắm dỡ ra thịt mềm, dai, xương tan đi hết.

Trong ẩm thực Việt, món canh chua hoặc lẩu với nhiều kiểu cách chế biến khác nhau, nhưng món nào cũng hấp dẫn và mang tính đặc trưng của mỗi vùng miền. Phổ biến nhất là canh chua cá ba sa, cá hú, cá bông lau, cá cóc, cá rô, cá lóc…

Nhớ khi còn thơ bé, cứ đến ngày mùng 5 tháng Năm âm lịch hằng năm là ông tôi - một nhà nho có tiếng ở làng lại sắm đồ về nhà để lễ. Ông tôi kể, theo sách xưa ghi thì Tết Đoan Ngọ còn gọi là Tết Đoan Dương. Đoan (mở đầu), Ngọ (giữa trưa), còn Dương (mặt trời) là khí dương. Tức là bắt đầu từ giữa trưa, lúc khí dương đang thịnh (mùng  5 tháng Năm âm lịch).

Như sự xếp đặt kỳ diệu của thiên nhiên, hằng năm cứ vào ngày mùng 5 tháng Năm âm lịch - ngày Tết Đoan ngọ thì mùa ốc gạo ở miền Tây lại về.

Cách nay khá lâu, hàng năm cứ đến ngày mùng 5 tháng Năm (Tết Đoan Ngọ) là bà con ở dọc theo các con sông lớn, sông cái đều chuẩn bi ngâm gạo, xay bột đổ bánh xèo ăn mừng ngày mùng 5 tháng Năm.