Ổ dịch Bắc Kinh - phép thử chiến lược Covid-19 Trung Quốc

Bắc Kinh đang tái áp đặt các biện pháp phong tỏa hàng chục khu phố và thực hiện xét nghiệm hàng loạt sau khi một cụm dịch Covid-19 mới bùng phát từ chợ đầu mối nông sản Tân Phát Địa lớn nhất thành phố, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ đại dịch quay trở lại.

Từ 11/6, giới chức y tế Bắc Kinh đã phát hiện 106 ca Covid-19 mới liên quan tới ổ dịch này, nơi vận chuyển thực phẩm tới các chợ, siêu thị, nhà hàng khắp Bắc Kinh, thành phố với 21 triệu dân. Chợ Tân Phát Địa đã bị đóng cửa từ cuối tuần trước. Sau 8 tuần liền không xuất hiện ca nhiễm cộng đồng mới, Bắc Kinh giờ đây trở thành ổ dịch nghiêm trọng nhất của Trung Quốc.

Dịch bệnh cũng đã lan sang tỉnh Liêu Ninh và Hà Bắc, nơi đã ghi nhận ít nhất 5 ca dương tính nCoV có tiếp xúc gần với các bệnh nhân ở Bắc Kinh. Giới chức Tứ Xuyên xác định một ca nhiễm nCoV mới là người bay tới từ Bắc Kinh và tiếp xúc gần với 111 người.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc lâu nay vẫn ca ngợi các "biện pháp hiệu quả" mà nước này áp dụng trong nỗ lực ngăn chặn, kiềm chế dịch bệnh, so sánh thành công họ đạt được với thất bại của chính quyền các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ.

Nhiều người lo ngại việc nCoV đột ngột bùng phát ở Bắc Kinh, nơi từng được coi là một trong những thành phố an toàn nhất đất nước, sẽ một lần nữa khiến toàn bộ Trung Quốc rơi vào trạng thái đóng băng, khiến nền kinh tế tiếp tục bị đình trệ.

Tại một cuộc họp chính phủ hôm 14/6, Phó Thủ tướng Trung Quốc Tôn Xuân Lan cho biết nguy cơ bùng phát đợt dịch thứ hai là "rất cao" do chợ Tân Phát Địa có mật độ người dày đặc và hàng hóa được luân chuyển khắp đất nước.

Quận Phong Đài, nơi có chợ Tân Phát Địa, hôm 13/6 thông báo áp dụng "cơ chế thời chiến" và thành lập một "sở chỉ huy" nhằm kiềm chế virus.

Trên mạng xã hội, Global Times, tờ báo thuộc People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, đăng một video cho thấy cảnh sát vũ trang đeo khẩu trang ráo riết tuần tra khu chợ sau khi nó đóng cửa.

Nhà chức trách áp đặt phong tỏa với 11 khu dân cư gần chợ, nghiêm cấm người vào ra. Người dân được đo thân nhiệt và báo cáo tình hình sức khỏe hàng ngày. Thực phẩm và nhu yếu phẩm được chính phủ cung cấp. Bắc Kinh cũng thiết lập 193 trạm lấy mẫu xét nghiệm nCoV trên toàn thành phố.

Quận Phong Đài đã thu thập mẫu xét nghiệm từ 8.950 người làm việc tại chợ Tân Phát Địa. Đến nay, hơn 6.000 mẫu đã được xét nghiệm và tất cả các kết quả đều âm tính.

Nhà chức trách đồng thời truy dấu vết và lấy mẫu gần 30.000 người từng đến chợ trong 14 ngày trước khi chợ đóng cửa. 12.000 mẫu đã được xét nghiệm đều âm tính.

Chính quyền Bắc Kinh yêu cầu tất cả người dân từng đến chợ và những người tiếp xúc gần với họ không ra khỏi nhà trong vòng hai tuần để tạo điều kiện thuận lợi cho việc giám sát y tế. Thành phố cũng hoãn mở cửa các trường tiểu học.

Một số quan chức địa phương, bao gồm cả phó chủ tịch quận Phong Đài, đã bị cách chức sau khi dịch bùng phát.

Đây không phải lần đầu tiên dịch bệnh xuất hiện trở lại ở Trung Quốc. Hồi tháng 5, một số thành phố vùng đông bắc nhanh chóng bị phong tỏa sau khi vài ca nhiễm bệnh "nhập ngoại" khiến dịch bùng phát trong cộng đồng địa phương.

Trước khi xuất hiện ổ dịch mới, Bắc Kinh mới chỉ ghi nhận 420 ca nhiễm và 9 trường hợp tử vong, so với trên 80.000 ca nhiễm cả nước và hơn 4.600 ca tử vong. Kết quả này đạt được là nhờ chính quyền thành phố áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại nghiêm ngặt ngay từ thời điểm dịch mới bùng phát.

Giống như nhiều nơi khác trên cả nước, cuộc sống tại Bắc Kinh đang trên đà trở lại bình thường khi doanh nghiệp và trường học bắt đầu mở cửa trở lại. Người dân bắt đầu kéo đến trung tâm thương mại, nhà hàng, công viên.

Ổ dịch mới ở Bắc Kinh sẽ là phép thử quan trọng đối với chiến lược kiềm chế Covid-19 của Trung Quốc, giới chuyên gia nhận định.

Hồ Tích Tiến, tổng biên tập Global Times, tuyên bố trên Twitter rằng Bắc Kinh sẽ không trở thành Vũ Hán thứ hai. Vũ Hán là thành phố nơi dịch khởi phát ở Trung Quốc hồi tháng 12 năm ngoái và chính quyền địa phương này được cho là đã chậm trễ trong ứng phó với dịch, khiến hàng triệu người rời đi trước khi lệnh phong tỏa được áp đặt hôm 23/1. Dịch bệnh sau đó lan khắp Trung Quốc và xuất hiện gần như mọi nơi trên toàn cầu.

"Không bao giờ có chuyện Bắc Kinh sẽ thành Vũ Hán 2.0. Thế giới sẽ thấy năng lực tuyệt vời của Bắc Kinh trong việc kiểm soát dịch bệnh, bao gồm khả năng lãnh đạo mạnh mẽ của chính phủ, sự tôn trọng khoa học, tinh thần sẵn sàng hợp tác của người dân và sự phối hợp chặt chẽ các biện pháp kiểm soát trên cả nước. Chúng ta sẽ lại chiến thắng", Hồ Tích Tiến viết hôm 15/6.

Nhà chức trách Bắc Kinh hiện vẫn nỗ lực truy dấu nguồn lây, đồng thời khẳng định sẽ "tiến hành các cuộc điều tra dịch tễ học nghiêm ngặt nhất".

Zhang Yuxi, quản lý chợ Tân Phát Địa, hôm 12/6 nói với Beijing News rằng virus được phát hiện trên một chiếc thớt của cửa hàng bán cá hồi nhập khẩu, gây lo ngại về nguy cơ lây nhiễm rộng hơn. Từ đó đến nay, hàng loạt chuỗi siêu thị đã bỏ cá hồi khỏi kệ bày bán.

Trong khi các cuộc điều tra đang diễn ra, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh Bắc Kinh cho biết dựa trên kết quả giải trình tự gen, virus được phát hiện tại chợ Tân Phát Địa tương tự các chủng virus ở châu Âu.

"Nhưng vẫn chưa rõ virus bắt nguồn từ đâu. Nó có thể đến từ thịt hoặc hải sản hoặc lây truyền thông qua chất bài tiết của những người đã đến chợ", nhà nghiên cứu Yang Peng nói trên kênh truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV hôm 14/6.