Ông Trump sẽ chọn ai làm liên danh phó tổng thống?

Cựu Tổng thống Donald Trump và Tổng thống đương nhiệm Joe Biden đã giành chiến thắng áp đảo trong ngày Siêu Thứ Ba (5/3) vừa qua, và gần như chắc suất đề cử tổng thống của mỗi đảng. Còn hơn 4 tháng nữa mới đến Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa, và câu hỏi lớn trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 là cựu tổng thống Donald Trump sẽ chọn ai làm người đồng hành.

Người ta thường không nói rằng các ứng cử viên phó tổng thống giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, nhưng nếu cuộc đua diễn ra ở một số ít bang, chỉ với chênh lệch vài nghìn phiếu bầu giữa hai đảng, họ có thể tạo nên sự khác biệt.

Cho đến lúc này, ông Trump mới đưa ra những ám chỉ trái ngược nhau về người mà ông dự định chọn, và những đồn đoán vẫn tiếp tục lan truyền. Khi được hỏi về việc sẽ chọn ai làm người đồng hành cùng mình, cựu tổng thống tỏ ra né tránh. “Tôi thực sự không thể nói với bạn điều đó. Ý tôi là, tôi biết người đó sẽ là ai”, ông nói tại sự kiện do Fox News tổ chức vào ngày 10/1, trước cuộc họp kín của vòng bầu cử sơ bộ ở bang Iowa.

Khi được mạng lưới truyền hình này hỏi lại sau cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire, ông Trump vẫn mập mờ về nhân vật mình chọn. “Tôi có thể thực sự quyết định điều gì đó hoặc không trong vài tháng tới. Không có gì phải vội vàng về điều đó. Nó sẽ không có bất kỳ tác động nào cả. Người mà tôi thích là người rất tốt, khá chuẩn mực. Tôi nghĩ mọi người sẽ không ngạc nhiên đến thế, nhưng tôi sẽ nói rằng có lẽ có 25% khả năng đó là người đó”, ông nói hôm 24/1.

Chỉ hơn một tuần sau, ngày 4/2, cựu tổng thống lại thừa nhận ông chưa quyết định. “Tôi có rất nhiều ý tưởng hay, nhưng tôi vẫn chưa [quyết định]”, ông nói với Fox News và bổ sung rằng ông đang trao đổi “với tất cả”, bao gồm cả Tim Scott, thượng nghị sĩ Cộng hòa gốc Phi duy nhất.

Trong một cuộc phỏng vấn khác của Fox News, trong chuyến thăm biên giới Mỹ-Mexico, ông Trump đã được hỏi liệu Thống đốc Texas Greg Abbott có nằm trong danh sách rút gọn liên danh phó tổng thống hay không. Ông trả lời: "Chắc chắn rồi. Ông ấy đã làm rất tốt. Chắc chắn ông ấy sẽ là người mà tôi rất cân nhắc”, vị cựu tổng thống trả lời, có lẽ vì lịch sự vì ông Abbott đang ở ngay cạnh.

Năm 2016, ông Trump đã công bố lựa chọn Mike Pence làm người đồng hành chỉ một tuần trước Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa. Vào năm 2020, ông Joe Biden đã làm điều tương tự với bà Kamala Harris, người cũng sẽ là liên danh với ông trong cuộc bầu cử năm nay. Đó là thông lệ tiêu chuẩn và nếu tuân thủ lịch trình đó, ông Trump sẽ không tiết lộ người tranh cử của mình cho đến đầu tháng 7 (đại hội đảng Cộng hòa diễn ra từ ngày 15 đến 19/7).

Tiêu chuẩn ứng cử viên phó tổng thống

Sự nổi tiếng, lợi ích chính trị và mức độ hòa hợp của người đó với ứng cử viên tổng thống là những yếu tố thường ảnh hưởng đến việc ai được chọn liên danh tranh cử. Thường thì họ được chọn để bổ sung cho ứng cử viên tổng thống, bù đắp những thiếu sót của họ. Ví dụ, vào năm 2016, ông Trump đã chọn Mike Pence làm người đồng hành sau khi bị chỉ trích vì những bình luận phân biệt giới tính và tính chính trực. Ông Pence tự nhận mình là một “người theo đạo Cơ đốc, một người bảo thủ và một đảng viên Đảng Cộng hòa - theo đúng thứ tự đó”, và được ông Trump nhận xét là người “quá trung thực”.

Bên cạnh đó, một người cùng tranh cử còn được chọn để giúp tác động đến một bang cụ thể hoặc một khu vực bầu cử quan trọng mà ứng cử viên tổng thống chưa giành được chiến thắng. Điều này làm dấy lên suy đoán rằng ông Trump có thể chọn một phụ nữ, một người Mỹ gốc Phi hoặc một người nào đó tương đối trẻ. Nhưng đối với ông, lòng trung thành cũng là một yếu tố quan trọng khác.

Dựa trên các tiêu chí, có một danh sách “vô tận” các ứng cử viên phó tổng thống. Nhưng trong số những đảng viên Cộng hòa đã đấu với ông Trump ở các cuộc bầu cử sơ bộ, có thể loại trừ Chris Christie, người đã lớn tiếng chỉ trích ông; Ron DeSantis, người hứng chịu thất bại lớn, và bà Nikki Haley, người đã bị ông Trump tấn công ở cấp độ cá nhân.

Có suy đoán rằng cựu tổng thống Mỹ có thể chọn một trong những người phụ nữ ủng hộ trung thành của ông. Nhóm này bao gồm nữ nghị sĩ New York Elise Stefanik và đại diện bang Georgia Marjorie Taylor Greene. Các nhà vận động tranh cử của ông như Kari Lake, cựu người dẫn chương trình truyền hình và cựu ứng cử viên cho chức thống đốc bang Arizona, và Kristi Noem, Thống đốc bang Nam Dakota, cũng được chú ý. Noem nói rằng bà sẽ đồng ý trở thành người đồng hành của ông Trump “trong tích tắc”. Noem đã nổi lên kể từ khi ông Trump tổ chức một cuộc vận động tranh cử cùng với bà vào tháng 9. Một cái tên khác trong cuộc bầu cử là cựu nghị sĩ Hawaii, cựu quân nhân và nhà bình luận chính trị Tulsi Gabbard.

Một người theo "chủ nghĩa Trump" khác, từng là thư ký báo chí Nhà Trắng của cựu tổng thống, cũng được đưa vào danh sách là bà Sarah Huckabee Sanders, thống đốc bang Arkansas. Ở tuổi 41, bà là thống đốc trẻ nhất nước và giống như Noem, 52 tuổi, có thể kết nối với các cử tri nữ ở các khu dân cư, nơi mà sự ủng hộ dành cho ông Trump còn yếu.

Một ứng cử viên khác là Thượng nghị sĩ bang Alabama Katie Britt, người được giao nhiệm vụ phản ứng với bài Thông điệp Liên bang của Tổng thống Biden. Ngoài ra còn có Nancy Mace, người có uy tín trên truyền thông và có thể kết nối với cử tri.

Ngoài Scott, các đảng viên Cộng hòa người Mỹ gốc Phi khác cũng đã được “điểm danh”, gồm: Byron Donalds, 45 tuổi, một ngôi sao đang lên trong Đảng Cộng hòa; Ben Carson, từng là Bộ trưởng Bộ Nhà ở của ông Trump và được các cử tri bảo thủ và theo đạo Tin lành đánh giá rất cao; và Wesley Hunt, cựu phi công trực thăng Apache, nghị sĩ 42 tuổi đại diện Texas.

Các chính trị gia kỳ cựu lâu năm như hai Thượng nghị sĩ Florida Marco Rubio và Rick Scott, Thống đốc bang Texas, Greg Abbott; cựu ngoại trưởng Mike Pompeo của ông Trump và cả người dẫn chương trình truyền hình cực kỳ bảo thủ Tucker Carlson cũng đã được nhắc đến.

Hiện có quá nhiều cái tên, nhưng dù thế nào, ông Trump cũng không tin rằng người đồng tranh cử của mình sẽ có tác động quá lớn đến kết quả của cuộc bầu cử tháng 11. “Chà, chuyện đó chưa bao giờ thực sự có ảnh hưởng lớn đến một cuộc bầu cử”, ông nói.