Phân tích: Cách Ukraine rút khỏi chiến trường 'mà vẫn thắng'

Thủ tướng Winston Churchill – nhà lãnh đạo vĩ đại của nước Anh từng nói: "chiến thắng không sinh ra từ những cuộc rút lui vinh quang". Mặc dù "phép màu của sự giải cứu", như ông nói, có nghĩa là nước Anh có thể tiếp tục chiến đấu, nhưng không quân đội nào muốn thụt lùi trước sự xâm lược của kẻ thù.

Có lẽ điều này giải thích cho lý do tại sao Tổng thống Ukraine Zelensky đã thề không chỉ tiếp tục chiến đấu vì những gì còn sót lại của thành phố phía đông mang tên Bakhmut, mà sẽ củng cố nỗ lực bằng những đội quân mới.

Các chỉ huy Ukraine rất giỏi trong việc chọn thời điểm để rút khỏi các thành phố Severodonetsk và Lysychansk lân cận, cách đó 40 km về phía đông bắc, vì vậy chúng tôi biết rằng họ sẵn sàng đánh đổi nếu cần thiết, thay vì ngoan cố chiến đấu vì lợi ích của nó.

Thực tế quân sự khắc nghiệt là khi hai bên gần như cố định trong một trận chiến tiêu hao nặng nề, các chỉ huy phải đưa ra những quyết định khủng khiếp nhất. Những quyết định đó tập trung vào việc họ sẵn sàng mất bao nhiêu sinh mạng trong bao nhiêu thời gian và bao nhiêu mặt bằng. Lý do duy nhất khiến họ có thể đưa ra những lựa chọn như vậy là vì họ đang nghĩ về những điều tốt đẹp hơn, mặc dù ngay cả sau bất kỳ chiến thắng nào trong tương lai, những quyết định đó đều khiến họ bị ám ảnh.

Có một thực tế cơ bản trong quân đội là các chỉ huy tuyệt đối không gây rắc rối không cần thiết cho người dân trong thời bình và không bán rẻ mạng sống của họ trong thời chiến. Lính chuyên nghiệp biết điều này. Họ biết khi nào là lúc phải chiến đấu, và họ biết khi nào là lúc phải mạo hiểm cái chết gần như chắc chắn. Kiến thức này thường được miêu tả trong một nụ cười gượng gạo khi mệnh lệnh được đọc ra. Tuy nhiên, quân đội sẽ chỉ tuân theo những mệnh lệnh đó, một khi họ đã giành được sự tin tưởng của những người được trao quyền để đưa ra những quyết định như vậy.

Cái này được gọi là thành phần đạo đức của sức mạnh chiến đấu, và nó có thể biến một thất bại nhất định thành một chiến thắng khó có thể xảy ra.

Napoléon khi nói đến tinh thần chiến đấu đã nói rằng, "tinh thần đối với thể chất cũng như ba đối với một". Ukraine đang có điều đó. Nga thì không, như một điều hiển nhiên trong khung cảnh tan hoang của Bakhmut.

Vì vậy, các chỉ huy Ukraine sẽ tính toán chính xác bao nhiêu binh sĩ thiệt mạng mà họ sẵn sàng nhận để tiếp tục gây đau đớn cho quân đội Nga. Và họ chắc chắn đang gây đau đớn.

Một quan chức phương Tây ước tính Nga có thể phải chịu 30.000 thương vong khi chiến đấu ở Bakhmut, trong khi cái giá phải trả của Ukraine "thấp hơn đáng kể". Quan chức này cho biết Bakhmut không có ý nghĩa chiến lược đối với cả hai bên nhưng cuộc giao tranh đã mang lại cho Ukraine "cơ hội duy nhất để khiến nhiều người Nga thiệt mạng".

Napoléon cũng nói "đừng bao giờ ngắt lời kẻ thù của bạn khi họ mắc sai lầm".

Do đó, đây có thể là lý do tại sao Ukraine vẫn đang chiến đấu để giành lấy góc khuất của Donbass, ảnh hưởng đến sức mạnh tương đối của quân đội hai nước.

Nhóm lính đánh thuê Wagner chịu trách nhiệm cho hầu hết các cuộc giao tranh của Nga ở Bakhmut, một phần để thúc đẩy tham vọng chính trị của ông chủ Yevgeny Prigozhin. Tham vọng đó có vẻ dễ bị tổn thương và có nguy cơ bị sa lầy khi số binh lính Wagner tử trận ngày càng nhiều.

Wagner được cho là có tỷ lệ tử vong trên thương binh cao hơn nhiều so với các lực lượng khác của Nga, một phần là do họ đang bị tấn công một cách liều lĩnh về phía trước, với sự hỗ trợ của pháo binh ngày càng giảm từ quân đội chính quy của Nga.

Tất nhiên, quân đội Ukraine vẫn có thể phải rút lui nếu vị trí của họ trở nên không thể bảo vệ được hoặc chi phí quá cao. Các chỉ huy và sĩ quan tham mưu quân sự Ukraine đã dành hàng giờ để lên kế hoạch cho một tình huống như vậy, vì một lý do rất chính đáng: một "đường chuyền về phía sau" để đưa quá trình rút quân trở lại trật tự đúng với danh nghĩa quân sự của nó, là một trong những điều quan trọng nhất. 

Thực hiện đúng cách, như trong Trận Dunkirk năm 1940, phần lớn quân đội có thể được bảo lưu nguyên vẹn, sẵn sàng chiến đấu trở lại sau một khoảng thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

Tuy nhiên, nếu thực hiện không tốt, cuộc rút lui có trật tự sẽ nhanh chóng trở thành một cuộc tháo chạy, khi quân đội hoảng loạn bỏ chạy trong nỗi kinh hoàng, không đưa ra bất kỳ hình thức kháng cự nào để giúp đỡ các đơn vị bên trái và bên phải của họ.

Ukraine thực tế đang biết họ phải làm gì ở Bakhmut.