Phương Tây sẽ không thích động thái tiếp theo của Nga ở Ukraine

Các quan chức NATO và các phương tiện truyền thông phương Tây đã không giấu giếm sự vui mừng của họ rằng cuộc phản công của Ukraine đã buộc quân đội Nga phải rút quân nhanh chóng khỏi một phần lãnh thổ khá lớn gần thành phố Kharkov phía đông. Ted Galen Carpenter, một thành viên cấp cao tại Viện Cato đã có bài viết đăng trên tạp chí Mỹ Nationalinterest.

Theo tác giả, cuộc tấn công dường như đã khiến Điện Kremlin bất ngờ. Các nhà lãnh đạo Nga dự kiến cuộc phản công chính sẽ đến ở phía nam và phần lớn các nỗ lực của Kiev dường như tập trung vào khu vực đó.

Tuy nhiên, tổn thất ở phía đông là một trở ngại quân sự đáng kể — và một sự bối rối thậm chí còn lớn hơn — đối với bộ chỉ huy quân sự của Nga và các nhà lãnh đạo cấp cao.

Các nhân vật nhiệt thành ủng hộ Ukraine ở châu Âu và Mỹ đang ăn mừng và cho rằng thành công của Kiev là dấu hiệu cho thất bại chung của Nga trong cuộc chiến. Theo luận điểm đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ phải chấp nhận một hiệp định hòa bình không đạt được mục tiêu ban đầu của Điện Kremlin. Điều tốt nhất mà ông có thể hy vọng là một thỏa thuận khôi phục lại nguyên trạng - điều đó có nghĩa là Moscow không giành được lãnh thổ nào, cũng như Ukraine sẽ không bị ngăn cản gia nhập NATO.

Nhưng phán đoán như vậy là quá sớm, Nga vẫn có một số lựa chọn quân sự và một số kịch bản sẽ khiến Mỹ và các đồng minh NATO lo lắng sâu sắc.

Phương án 1: Nga có thể tiến hành một cuộc phản công - một cuộc phản công tập trung vào cảng Biển Đen của Odessa. Thành phố đó là lối thoát cuối cùng của Ukraine trên Biển Đen và việc chiếm giữ Odessa sẽ khiến Ukraine trở thành một quốc gia không giáp biển. Điều này cũng sẽ tạo cho Nga một chỗ đứng trên huyết mạch kinh tế chính của Ukraine, vì phần lớn xuất khẩu và nhập khẩu của Kiev đều chảy qua Odessa. Việc mất thành phố Odessa  sẽ là một đòn kinh tế và tâm lý to lớn đối với Ukraine. 

Với việc Nga đã tái triển khai một số lượng lớn binh lính và số lượng vũ khí từ miền đông Ukraine xuống miền nam ngay cả trước cuộc tấn công miền đông của Kiev, có khả năng cao Odessa hiện là mục tiêu chính của Moscow. Các lực lượng Ukraine ở phía nam đã sử dụng quá mức sẽ rất khó để đẩy lùi một cuộc tấn công phối hợp của Nga.

Phương án 2: Mặc dù có tham vọng phi thường, nhưng người Nga có thể dự tính bắt đầu một "phong trào gọng kìm" lớn, đưa quân đội từ phía bắc từ các thành trì hiện có ở miền nam Ukraine và phát động một cuộc tấn công mới từ Nga vào phía đông bắc của Ukraine. Mục tiêu sẽ là cắt đứt quân đội Ukraine hiện đang chiến thắng gần Kharkov. Một chiến lược như vậy sẽ gợi nhớ đến cuộc tấn công của Liên Xô vào năm 1942 đã mắc kẹt toàn bộ quân đội Đức quá sức ở Stalingrad.

 Một thành công tương tự trong trường hợp này có thể là đòn chí tử đối với sự kháng cự của quân đội Ukraine. Tuy nhiên, công tác hậu cần để thực hiện một cuộc điều động như vậy trên một vùng lãnh thổ rộng lớn sẽ rất khó khăn và hậu cần là một điểm yếu rõ ràng của quân đội Nga ở Ukraine cho đến thời điểm này. Hạn chế đó có thể khiến một hoạt động phức tạp như vậy trở thành lựa chọn kém hấp dẫn nhất đối với Điện Kremlin.

Phương án 3: Ông Putin có thể ra lệnh tổng động viên toàn quốc. Cho đến nay, Nga đã tham chiến ở Ukraine với những phương tiện hạn chế. Rất có thể, quyết định đó phản ánh sự lạc quan thái quá rằng quân đội của Kiev sẽ sụp đổ, những người thân Nga ở các đồn phía nam và phía đông của Ukraine sẽ tập hợp vì mục tiêu của Nga, và chính phủ của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ nhanh chóng thỏa hiệp để có hòa bình. Nhưng đã không có những điều đó xảy ra. Ngoài ra, Điện Kremlin đánh giá thấp quyết tâm của NATO trong việc đổ một lượng lớn vũ khí chất lượng vào Ukraine.

Cuộc chiến tranh đã gây ra một tổn thất lớn cho các nhân viên quân sự của Ukraine. Vì dân số của Nga gần gấp ba lần Ukraine, nên khó có khả năng Kiev có thể tồn tại trong một cuộc chiến tiêu hao kéo dài ngay cả ở mức độ triển khai quân của Nga hiện nay. Việc huy động toàn bộ sẽ mang lại cho Moscow một lợi thế mà Ukraine không thể vượt qua.

Phương án 4: Nga quyết định giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và dứt khoát bằng cách sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật. Một cuộc tấn công như vậy với dù chỉ một vài vũ khí sẽ quét sạch một phần lớn quân đội của Kiev và khiến khả năng kháng cự bị sụp đổ. Việc vi phạm ngưỡng hạt nhân sẽ là một bước đi cực kỳ nguy hiểm và ông Putin chắc chắn hiểu rõ quan điểm đó.

Giới lãnh đạo của Nga coi Ukraine là lợi ích quan trọng về an ninh quốc gia. Các quốc gia đối mặt với mối đe dọa đối với lợi ích quan trọng sẽ làm hầu hết mọi thứ để đẩy lùi một mối đe dọa như vậy. Trong trường hợp của Nga, không thể loại trừ việc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật để đánh bại sự ủy nhiệm của NATO trong cuộc chiến hiện nay. 

Mỹ và các đồng minh châu Âu của họ đã lãng quên một cách nguy hiểm trong nhiều năm trước những cảnh báo ngày càng leo thang của Điện Kremlin rằng Moscow sẽ không bao giờ cho phép Ukraine trở thành một con tốt chính trị và quân sự của NATO. Chính sự không tôn trọng những cảnh báo trong vùng an ninh cốt lõi của Nga là nguyên nhân chính cho cuộc chiến ở Ukraine.

Nhưng giải pháp sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật sẽ là một giải pháp không được cộng đồng quốc tế ủng hộ, bởi hậu quả của nó vô cùng tồi tệ.