Putin chỉ còn 3 lựa chọn đối với Ukraine

Theo ông Ivan Timofeev, Mỹ đã gửi cho Nga một văn bản phản hồi về các yêu cầu an ninh của Moscow. Mặc dù Washington từ chối chấp nhận yêu cầu của Moscow về một cam kết ràng buộc pháp lý rằng NATO sẽ không mở rộng thêm về phía biên giới của mình, nhưng Washington cho biết họ đã sẵn sàng thảo luận về một số vấn đề khác, bao gồm kiểm soát vũ khí và ổn định chiến lược.

Kể từ cuối năm ngoái, cả hai bên đã liên tục nâng cao quan điểm và Nga đã đồn trú một lực lượng quân sự tập trung đáng kể gần biên giới với Ukraine. Mỹ đã công bố một loạt các biện pháp trừng phạt và các biện pháp hạn chế khác mà họ cho rằng sẽ áp dụng đối với Nga trong trường hợp xảy ra chiến tranh. Rõ ràng là một vòng leo thang khác đang diễn ra. Trong tương lai gần, tình hình có thể diễn ra theo một trong ba kịch bản sau:

Kịch bản thứ nhất: Chiến tranh

Không thể tránh khỏi rằng, Ukraine sẽ theo đuổi một lộ trình chống Nga. Bản thân chính phủ Ukraine không thấy có cách nào khác để đảm bảo an ninh của đất nước ngoài việc thông qua tư cách thành viên NATO. Phương Tây cũng sẽ hướng tới việc tích hợp Ukraine vào các cấu trúc an ninh của mình. Do đó, không thể thay đổi đường lối hành động của Ukraine nếu không có chiến tranh.

Ngay cả khi Ukraine không đạt được tư cách thành viên NATO trong những năm hoặc nhiều thập kỷ tới, thì không có gì ngăn cản việc triển khai các hệ thống tấn công hoặc các hệ thống khác trên lãnh thổ Ukraine, cũng như việc các nước phương Tây tiếp tục hỗ trợ Ukraine tái vũ trang quy mô lớn của các lực lượng vũ trang Ukraine.

Không sớm thì muộn, Ukraine sẽ biến thành bàn đạp cho các hoạt động quân sự có thể xảy ra chống lại Nga. Với chiều dài của đường biên giới, tình hình này đặt Nga vào thế bất lợi.  Sự phát triển quân sự của Ukraine do Mỹ và phương Tây hậu thuẫn là mối đe dọa cơ bản đối với Nga.

Quân đội Ukraine có thể bị đánh bại tương đối nhanh chóng, và có thể tránh được một cuộc chiến kéo dài bằng cách thực hiện một chiến dịch chớp nhoáng. Hơn nữa, sau đó có thể chia đất nước thành hai quốc gia, một trong số đó (miền Đông Ukraine) vẫn nằm trong quỹ đạo của Nga và quốc gia còn lại (miền Tây Ukraine) ở miền Tây. Một lựa chọn khác là một sự thay đổi chế độ mạnh mẽ ở Ukraine với kỳ vọng rằng sẽ không có sự phản kháng lớn từ người dân.

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây sẽ là một đòn đau đối với Nga, nhưng không phải là đòn chí tử. Lợi ích đối với an ninh quân sự lớn hơn thiệt hại về kinh tế. Tác hại đối với nền kinh tế Nga có thể được kiểm soát, từ đó uy tín của giới lãnh đạo Nga sẽ tăng lên. Các biện pháp trừng phạt đối với Nga sẽ càng làm xói mòn niềm tin vào hệ thống tài chính lấy Mỹ làm trung tâm.

 Nga sẽ có thể tồn tại như một "pháo đài". Một lối thoát khỏi nền kinh tế toàn cầu là có thể và thậm chí là đáng mơ ước. Trong khi bản thân phương Tây đang suy tàn. Một chiến thắng ở Ukraine sẽ giáng một đòn nữa vào uy quyền của Mỹ và phương Tây trên toàn cầu.

Trở ngại duy nhất của một cuộc chiến tranh lớn sẽ là vũ khí hạt nhân, mặc dù không thể loại trừ nguy cơ leo thang thành xung đột giữa Nga và NATO.

Kịch bản thứ hai: Căng thẳng thường trực

Chi phí cho một giải pháp quân sự cho vấn đề Ukraine là quá cao. Ngay cả trong trường hợp các lực lượng vũ trang Ukraine bị đánh bại nhanh chóng, vấn đề kiểm soát lãnh thổ cũng nảy sinh kéo theo đó là các chi phí tài chính, nạn tham nhũng gia tăng. Chưa kể đến việc đối mặt với những thiệt hại từ các lệnh trừng phạt cũng sẽ khiến tình trạng thiếu tài nguyên bên trong nước Nga.

Ngay cả việc kiểm soát hoàn toàn lãnh thổ Ukraine cũng sẽ không ngăn được phương Tây hình thành và trang bị vũ khí cho các đội hình Ukraine ở các vùng lãnh thổ liền kề, cung cấp tài chính cho một lực lượng ngầm rộng rãi ở chính Ukraine. Chiến tranh sẽ dẫn đến sự suy giảm kinh tế ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, điều này sẽ làm cho dân số của họ thậm chí còn nhiều hơn. Nếu một phần lãnh thổ được giữ lại bởi chế độ thân phương Tây, xung đột sẽ trở thành vĩnh viễn. Đồng thời, không có vấn đề nào về an ninh của Nga sẽ được giải quyết thậm chí các mối lo ngại về an ninh chỉ tăng lên do quá trình quân sự hóa ở Đông Âu.

Sự ổn định nội tại của xã hội Nga không được đảm bảo, nếu xét đến thiệt hại kinh tế từ các lệnh trừng phạt và chi phí chiến tranh tiêu tốn vào Ukraine. Lạm phát bất khả kháng trong trường hợp này và việc giảm thu nhập vốn đã thấp sẽ kéo theo sự gia tăng các cuộc biểu tình phản đối của người dân.

Có thể bù đắp bằng những chiến thắng quân sự, nhưng chỉ trong một thời gian ngắn. Một cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài hay tốt nhất là sự đình trệ tạo cơ sở cho một cuộc phản kháng kéo dài. Đồng thời, các tiêu chuẩn tiêu dùng và lối sống nhất định đã phát triển trong xã hội Nga.

Trong khi đó, không có gì đảm bảo rằng các lệnh trừng phạt chống lại Nga sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến chính phương Tây. Ở châu Âu, phương Tây có nguồn dự trữ đáng kể để kiềm chế Nga, ngay cả trong trường hợp cạnh tranh với Trung Quốc. Sự hỗ trợ của Bắc Kinh dành cho Nga không được đảm bảo trong trường hợp xảy ra chiến tranh.

Duy trì căng thẳng thường trực trong quan hệ với phương Tây đang tạo ra kết quả. Ít nhất thì các cường quốc phương Tây đang bắt đầu lắng nghe Nga. Căng thẳng là một công cụ hữu ích cho ngoại giao. Cần phải giữ nó ở biên giới của Ukraine và cũng áp dụng nó ở các khu vực khác - Mỹ Latinh, Trung Đông, Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (cùng với Trung Quốc) và Châu Phi. Nếu có thể, Nga có thể tiến hành các chiến dịch có chi phí thấp nhưng hiệu quả, tương tự như chiến dịch của Nga ở Syria.

Kịch bản này không làm thay đổi hoàn toàn tình hình ở châu Âu. Mối quan hệ giữa Nga và phương Tây vẫn được phân loại theo sự cạnh tranh, nhưng không vượt qua ranh giới đỏ. Phương Tây đang dần tăng cường áp lực trừng phạt, cũng như liên tục đưa Ukraine vào không gian an ninh của mình.

Kịch bản thứ 3: Dĩ hòa

Nga có khả năng quân sự đáng kể để ngăn chặn bất kỳ mối đe dọa nào xuất phát từ lãnh thổ của Ukraine và các nước NATO. Ngay cả khi không sử dụng vũ khí hạt nhân, Nga trong một cuộc xung đột khu vực có thể gây ra thiệt hại không thể chấp nhận được cho các đối thủ ở châu Âu. Kiểm soát Crimea đảm bảo sự thống trị ở Biển Đen. Việc triển khai các vũ khí tấn công hoặc các yếu tố phòng thủ tên lửa trên lãnh thổ Ukraine là có thể xảy ra trong dài hạn. Nhưng điều đó không ngăn được Nga cải tiến các hệ thống tấn công của riêng mình, trong mọi trường hợp đều có khả năng gây sát thương lớn đối với kẻ thù tiềm tàng.

Mối quan hệ với phương Tây không chỉ giới hạn ở Ukraine. Nga có nhiều khía cạnh mà nước này có thể mặc cả với phương Tây. Việc loại bỏ chương trình nghị sự của Ukraine là hoàn toàn có thể và thậm chí là đáng mong đợi. Sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc có thể sẽ tạo ra nhịp độ cho chính trị toàn cầu trong những thập kỷ tới vì thế thời điểm này Nga nên tránh tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột này.