Putin kích hoạt: Hàng nghìn quân Nga đổ bộ gần Ukraine

Lo ngại chiến tranh tiếp tục gia tăng khi khoảng 3.000 quân Nga đã bắt đầu các cuộc tập trận gần Ukraine vào ngày 11/1, chỉ một ngày sau khi Mỹ thúc giục Điện Kremlin rút khoảng 100.000 quân từ gần biên giới.

Việc huấn luyện chiến đấu, bao gồm các trận đánh giả định ở 4 khu vực phía tây nam nước Nga, cho thấy Moscow không có ý định lùi bước. Căng thẳng gia tăng trong suốt nửa năm qua dẫn đến việc Washington tham gia vào bàn đàm phán tại Geneva vào ngày 10/1 vừa qua.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đã đưa ra bình luận chỉ vài giờ sau khi Nga công bố các cuộc tập trận mới ở các vùng Voronezh, Belgorod, Bryansk và Smolensk, tất cả đều nằm ở biên giới phía Tây của Nga. Theo đó, Mỹ yêu cầu giải thích khi Nga bắt đầu các cuộc tập trận mới gần Ukraine. Washington cho biết Moscow phải chuyển quân từ biên giới tới các căn cứ chính quy của họ.

Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh, nếu Nga muốn đạt được thỏa thuận về đảm bảo an ninh, nước này nên dừng các cuộc tập trận quân sự gần biên giới Ukraine hoặc cung cấp thông tin làm rõ và minh bạch về việc chuyển quân.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov và Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã thảo luận về các vấn đề an ninh quan trọng để lại viễn cảnh xung đột đáng báo động cho tương lai gần đang treo lơ lửng trên khắp châu Âu. Cho đến nay, Điện Kremlin vẫn kiên trì theo đuổi sự đảm bảo an ninh từ phương Tây. Moscow khẳng định họ muốn NATO cam kết hạn chế sự hiện diện của liên quân ở Ukraine. Đối với Nga, mối quan hệ chặt chẽ của Ukraine với các thành viên NATO là một mối đe dọa và không muốn nước này gia nhập liên minh.

NATO đã hứa từ năm 2008 sẽ thừa nhận Ukraine vào một ngày nào đó.  Mặc dù NATO không có kế hoạch kết nạp Ukraine ngay lập tức, nhưng họ nói rằng Moscow không thể ra lệnh cho các mối quan hệ của mình với các quốc gia có chủ quyền khác.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba, nhận thức được điều này, đã tuyên bố: "Nga không có quyền bỏ phiếu về tư cách thành viên NATO của Ukraine. Đây là lằn ranh đỏ mà cả Ukraine và các đối tác của chúng tôi sẽ không vượt qua. Bất kể các nhà ngoại giao Nga đi vòng quanh bao nhiêu lần, điểm khởi đầu để thảo luận về đảm bảo an ninh trong không gian Euro-Đại Tây Dương nên bắt đầu bằng việc Nga giảm leo thang tình hình an ninh gần biên giới Ukraine và việc Nga rút khỏi Donbass và Crimea".

Crimea là chủ đề của mối quan hệ rạn nứt giữa Nga và Ukraine, từng là hai nước cộng hòa lớn nhất của Liên Xô, kể từ khi Moscow sáp nhập Crimea, một bán đảo ở Biển Đen vào năm 2014. Sự leo thang hiện tại là bước mới nhất trong cuộc xung đột diễn ra hồi tháng 10 sau một thời gian ngắn gây dựng hồi đầu tháng 4.

Kể từ đó, ông Putin đã bị cáo buộc lên kế hoạch tấn công Ukraine nhưng đã được thông báo rằng ông sẽ phải đối mặt với "hậu quả lớn" nếu đi xa hơn.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cảnh báo ông Putin trong hai hội nghị thượng đỉnh trực tuyến vào tháng trước rằng ông sẵn sàng áp dụng các biện pháp trừng phạt chưa từng có trước những tổn thất kinh tế nghiêm trọng trong trường hợp Nga gây hấn mới.

Ông Putin đã đáp trả rằng những động thái như vậy sẽ là một sai lầm lớn và dẫn đến sự rạn nứt hoàn toàn trong mối quan hệ.

Ngày 11/1, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cáo buộc các phương tiện truyền thông phương Tây sản xuất tin tức giả, cáo buộc rằng Moscow đang lên kế hoạch cho một chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Sau cuộc hội đàm Nga-Mỹ ngày 10/1, ông Ryabkov nói rằng: "Đối với chúng tôi, điều bắt buộc là phải đảm bảo rằng Ukraine không bao giờ  trở thành thành viên của NATO."

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết không có lý do thực sự nào khiến họ lạc quan mặc dù các cuộc đàm phán diễn ra cởi mở và thẳng thắn. Ông  Peskov tuyên bố: "Không có thời hạn rõ ràng ở đây, không ai sắp đặt chúng - chỉ có quan điểm của Nga rằng chúng tôi sẽ không hài lòng với sự kéo dài vô tận của quá trình này".