Quảng cáo "nổ" thực phẩm bảo vệ sức khỏe như thuốc chữa bệnh gây nguy hiểm cho bệnh nhân

Tại Hội nghị trực tuyến "Phối hợp quản lý hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe năm 2022" do Bộ Y tế vừa tổ chức, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế cho biết, nhiều doanh nghiệp quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe không đúng, đặc biệt là các quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Google, Facebook, YouTube...

Bỏ lỡ thời gian vàng chữa bệnh vì tin quảng cáo "nổ" thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Theo ông Phong, qua công tác giám sát, hậu kiểm và thanh, kiểm tra, Cục ATTP đã phát hiện không ít trường hợp thuê địa điểm tại nhà dân để đào tạo sinh viên, bán thực phẩm chức năng trái phép. Ca sĩ, diễn viên… quảng cáo sản phẩm không đúng công dụng. Nhiều đơn vị giả mạo các đài truyền hình, lồng ghép video tinh vi để quảng cáo sai.

Ông Phong nhận định, việc thực phẩm bảo vệ sức khỏe quảng cáo "nổ", quảng cáo như thuốc chữa bệnh có tác hại lớn khi người bệnh tin vào thực phẩm bảo vệ sức khỏe "chữa bách bệnh", "chữa bệnh hiểm nghèo" như ung thư, đái tháo đường... nên chỉ dùng thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Đến khi bệnh nặng, quay lại viện để khám và điều trị thì đã đánh mất "thời gian vàng" để chữa bệnh.

"Một số tổ chức, cá nhân vì lợi nhuận nên sẵn sàng vi phạm. Thậm chí có nhiều doanh nghiệp là chủ sở hữu bản công bố sản phẩm nhưng không thừa nhận và không đứng tên thực hiện các quảng cáo vi phạm, do vậy cơ quan chức năng không xác định được đối tượng vi phạm, nên không thể xử lý", ông Phong chia sẻ. 

Trong trường hợp này, Cục ATTP đã tăng cường cảnh báo về các sản phẩm có quảng cáo vi phạm trên các trang web cụ thể để người dân biết và phòng ngừa. 

Ông Phong cho biết, để hạn chế tình trạng quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe như thuốc chữa bệnh, lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm kiến nghị hiện nay có tình trạng chỉ chú trọng giấy tiếp nhận hồ sơ quảng cáo, còn kiểm duyệt nội dung quảng cáo vẫn lơ là, cơ quan phát hành cần lưu ý...

Theo lãnh đạo Thanh tra Bộ Thông tin và truyền thông, từ năm 2014 đến nay, đã xử phạt 43 tổ chức, cá nhân vi phạm, bao gồm trường hợp cảnh cáo và phạt tổng số tiền hơn 1,7 tỉ đồng.

Lãnh đạo Thanh tra Bộ Thông tin và truyền thông cho rằng cần quy định không được đặt mẫu quảng cáo sản phẩm cùng bài viết nghiên cứu, giới thiệu tính năng tác dụng của hoạt chất có trong sản phẩm quảng cáo để ngăn chặn việc lợi dụng kẽ hở để lách luật...

Cần có cách khắc phục triệt để tình trạng thực phẩm bảo vệ sức khỏe quảng cáo sai

Chia sẻ về vấn đề vi phạm quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe tại TP.HCM, bà Phạm Khánh Phong Lan - Trưởng Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM cho biết từ 2018-2020 (chưa tính đến trường hợp tới tận nơi thanh tra xử phạt) đã phạt hơn 1,6 tỉ đồng với 24 cơ sở vi phạm. Để mang tính răn đe, doanh nghiệp vi phạm còn bị nêu tên trên website.

Theo bà Lan, hiện nay việc xử phạt với các vi phạm trên mạng điện tử còn thiếu căn cứ pháp lý để kiểm soát, xử phạt. Đặc biệt nhiều thực phẩm bảo vệ sức khỏe vi phạm quảng cáo trên các trang mạng nhưng đến cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm đó "truy hỏi" thì họ lại chối đây đẩy. 

Bà Lan cho rằng, cần phải có cách để khắc phục triệt để tình trạng này. Không ai rảnh mà tự xây dựng nội dung quảng cáo của sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe của đơn vị khác. Ai cũng thấy rõ nhưng lại không có căn cứ để xử phạt. 

Cần phải quy trách nhiệm kiểm soát quảng cáo sai cho cả doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sản phẩm đó. Nếu thấy quảng cáo sai phải báo cho cơ quan chức năng để xử lý ngay. 

Về quan điểm này, ông Phong cũng nhận định, tới đây đề nghị khi sửa đổi quy định về xử phạt vi phạm hành chính cần quy định: Nếu doanh nghiệp nào đang vi phạm về quảng cáo thì tạm dừng tiếp nhận hồ sơ công bố, quảng cáo mới…

Xử lý nghiêm nghệ sĩ, tổ chức, cá nhân quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đề nghị rà soát lại những văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến vấn đề quảng cáo, trong đó có quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, thực phẩm chức năng để có sự điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn hiện nay. 

Thứ trưởng cũng cho biết về phía Bộ Y tế đã giao cho Cục An toàn thực phẩm phối hợp với Vụ Pháp chế rà soát.

"Quản lý quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, thực phẩm chức năng không phải do riêng một bộ, ngành nào thực hiện mà cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành"- Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh. 

Bộ Y tế cũng đề nghị các Bộ ngành liên quan như Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền Thông, Bộ Công an, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch... cùng hành động để kiểm soát tình trạng vi phạm quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe.