Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục quảng cáo sai sự thật: “Trục lợi từ niềm tin, sự yêu quý của đồng bào”

Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục quảng cáo sai sự thật: Trục lợi từ niềm tin của đồng bào

Tại cuộc gặp báo chí chiều 14/3, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đều xin lỗi người dùng liên quan đến lùm xùm quảng cáo rầm rộ kẹo rau củ Kera bị dư luận phản ứng vì quảng cáo sai sự thật. Đại diện Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) cho biết, đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính với Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) và Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) vì hành vi quảng cáo không đúng, gây nhầm lẫn về chất lượng đã được công bố.

Nguyễn Thúc Thùy Tiên (Hoa hậu Thùy Tiên) bị nhắc nhở chú ý hơn trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về quảng cáo và các quy định cung cấp thông tin trên mạng, theo Nghị định 147. Hoa hậu Thùy Tiên cũng là người nhiệt tình tham gia các buổi livestream bán hàng, quảng cáo cho kẹo Kera.

Theo đại diện Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử, quyết định xử phạt sẽ được đưa ra trong tuần sau.

Chia sẻ với Dân Việt về vụ việc trên, TS. Lê Ngọc Sơn - chuyên gia xử lý khủng hoảng, Chủ tịch Hãng Quản trị Berlin Crisis Solutions và German Greatway Group (Đức) cho rằng, "đây là một sự việc đáng tiếc" bởi theo anh: "Trước khi trở thành những "chiến thần bán hàng online", hình ảnh của Hoa hậu Thùy Tiên và Quang Linh Vlogs "khá lành". Nhưng những lợi ích về tiền bạc, cuộc chạy đua kiếm tiền của họ bản chất là một cuộc chạy đua tranh giành ảnh hưởng từ "cõi mạng", rồi từ "quyền lực mềm" đó… họ trục lợi và kiếm tiền từ chính những người yêu quý mình, từ đồng bào mình. Cái tai hại ở đây là, những KOLs này đang đùa giỡn trên sức khoẻ của người Việt, trục lợi với công thức "một vốn bốn lời" trên cả sức khoẻ của trẻ em – thế hệ tương lai".

Theo TS. Lê Ngọc Sơn, bằng cách nào đó nổi tiếng và dùng sự nổi tiếng đó để bán các mặt hàng, thường các KOLs đánh vào các nỗi sợ của cộng đồng như sợ con mình dùng loại sữa chưa tốt (để bán sữa), sợ con mình ăn chưa đủ rau (để bán "kẹo rau"), sợ tăng cân (để bán thuốc "giảm cân" dễ dàng)…

TS. Lê Ngọc Sơn thẳng thắn cho rằng, những đối tượng dễ bị tổn thương và bị trục lợi nhất bởi các KOLs này lại chính là những người nghèo, hoặc những nhóm dân cư ít có học vấn. Họ dễ tin, dễ theo, dễ mua theo lời thần tượng.

"Một khi công chúng còn dễ dãi thần tượng, dễ dãi để bị dắt mũi, thì vẫn là con cừu bị các "thần tượng" vặt lông. Người tiêu dùng cần cẩn trọng với các quảng cáo. Liên quan đến các vấn đề sức khoẻ, hãy tin lời khuyên của bác sĩ, thay vì của các KLOs", TS. Lê Ngọc Sơn nói.

Vấn đề quản lý các sản phẩm mà các KOLs quảng cáo cũng được TS. Lê Ngọc Sơn đề cập đến: "Vì sao những sản phẩm liên quan đến sức khoẻ người dân như "kẹo rau Kera" lại được bán tràn lan, không ai kiểm soát? Rõ ràng là cơ quan chức năng trong lĩnh vực này đã quản lý lỏng lẻo.

Tôi nghĩ cần tăng quyền cho các cơ quan quản lý nhà nước về truyền thông và không gian mạng. Những KOLs có hành vi trục lợi bất chính, cần được xử phạt, điều chỉnh", TS. Lê Ngọc Sơn bày tỏ.

Khi KOLs dùng sự nổi tiếng để bán hàng bất chấp: Ở nước ngoài bị xử lý thế nào?

Là một người theo dõi từ đầu lùm xùm kẹo Kera và có những phân tích rất chi tiết về chuyên môn, TS. Nguyễn Hồng Vũ – người nghiên cứu về sinh học phân tử trong Y học, hiện đang làm việc tại Mỹ cho biết, phát ngôn "một viên kẹo bằng một đĩa rau", là phi lý và gây hiểu lầm. Những kết quả xét nghiệm gần đây của người tiêu dùng và của chính công ty sản xuất kẹo Kera đều chứng minh đây là một phát ngôn sai sự thật.

"Việc so sánh như vậy có thể khiến người tiêu dùng kỳ vọng quá mức vào sản phẩm, trong khi thực tế lại không đáp ứng được những yêu cầu dinh dưỡng cơ bản. Điều này có thể dẫn đến thiệt hại về sức khỏe cho người tiêu dùng nếu họ tin vào lời quảng cáo sai sự thật để sẵn sàng thay thế một đĩa rau bằng một viên kẹo", TS. Nguyễn Hồng Vũ nói với PV Dân Việt.

Theo TS. Nguyễn Hồng Vũ, trong ngành thực phẩm, việc công bố rõ ràng và chính xác thông tin về thành phần dinh dưỡng là yêu cầu bắt buộc để người tiêu dùng có thể hiểu và lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình. Nếu không có các thông tin này, người tiêu dùng sẽ khó có cơ sở để đánh giá liệu sản phẩm có thực sự cung cấp đầy đủ dưỡng chất hay không.

TS Nguyễn Hồng Vũ cho biết, ở Mỹ, hành vi "thổi phồng" sản phẩm, hay còn gọi là quảng cáo sai sự thật, là vi phạm các quy định của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và Cơ quan Quản lý Thương mại Liên bang (FTC). Các doanh nghiệp hoặc cá nhân tham gia vào hành vi này có thể bị xử phạt nghiêm khắc như phạt tiền tùy vào mức độ vi phạm và tổn thất gây ra cho người tiêu dùng; yêu cầu thu hồi sản phẩm nếu sản phẩm bị thổi phồng không đúng công dụng hoặc có thông tin sai lệch gây hại cho người tiêu dùng; khởi kiện dân sự.

"KOLs có trách nhiệm pháp lý khi quảng cáo sai sự thật hoặc sản phẩm có thể gây thiệt hại cho sức khỏe của người tiêu dùng. Họ không chỉ phải chịu trách nhiệm với khách hàng mà còn có thể bị phạt hành chính, bồi thường thiệt hại và thậm chí là chịu trách nhiệm hình sự nếu hành động quảng cáo đó vi phạm các điều khoản luật pháp liên quan đến quảng cáo, bảo vệ người tiêu dùng và sức khỏe cộng đồng", TS. Nguyễn Hồng Vũ cho biết.

Còn theo TS. Lê Ngọc Sơn, ở Đức, những hành vi quảng cáo sai sự thật về thực phẩm (đặc biệt là thực phẩm dành cho trẻ em) tương tự như quảng cáo của Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục và đồng sự, có thể là tội hình sự, vi phạm nhiều luật như Luật Cạnh tranh Không lành mạnh (UWG), Luật Thực phẩm và Hàng hóa tiêu dùng (LFGB) và các quy định về bảo vệ người tiêu dùng. Theo Luật Cạnh tranh Không lành mạnh của Đức, cấm tất cả các hành vi quảng cáo gây hiểu lầm, hoặc cung cấp thông tin không đầy đủ làm ảnh hưởng đến quyết định của người tiêu dùng. Điều này có thể quy vào tội lừa dối khách hàng.

Đặc biệt, các KOLs này dễ phạm phải tội "quảng cáo lén lút" (Schleichwerbung). Những hành vi biết thông tin sai sự thật mà vẫn lan truyền, và gây hậu quả thì sẽ đối mặt với Bộ Luật hình sự Đức (StGB). Ở Bộ Luật hình sự, điều 263 sẽ xử lý tội gian lận thương mại (Betrug), và điều 223 sẽ xử lý hành vi gây tổn hại sức khoẻ người tiêu dùng. Tất cả những hành vi trên đều đối diện với các hình phạt đa dạng, từ phạt tiền lên đến 300.000 EURO, bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng, những KOLs vi phạm sẽ bị cấm quảng cáo các sản phẩm.