"Tự khai hoang" cũng là hành vi "chiếm đất"

Ngày 8/10, thông tin từ Bộ TNMT cho biết, tại TP.HCM đã diễn ra Hội nghị "Tác động của chính sách đất đai đối với thị trường bất động sản". Ngay tại hội nghị này, ông Chu Hồng Sơn – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách – Pháp chế (thuộc Tổng cục Quản lý đất đai – Bộ TNMT) – đã giới thiệu về một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai mới áp dụng gần đây.

Theo ông Sơn, Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ, về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Nghị định này thay thế Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ.

Trong Nghị định số 91 đã có một số sửa đổi bổ sung, làm rõ một số khái niệm (tại Điều 3), mà ở Nghị định trước chưa làm rõ. Cụ thể: Sửa đổi khái niệm "lấn đất" cho thống nhất với "chiếm đất"; quy định cụ thể hành vi "chiếm đất"; trong đó bao gồm cả "trường hợp tự khai hoang"; thay thế "trường hợp chưa thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất" bằng "trường hợp chưa được cơ quan thẩm quyền bàn giao đất trên thực địa".

Ngoài ra, Nghị định số 91 cũng bổ sung giải thích làm rõ thêm thuật ngữ "hủy hoại đất" đã quy định trong Luật Đất đai. 

Trong đó, quy định cụ thể các trường hợp làm biến dạng địa hình, làm suy giảm chất lượng đất, gây ô nhiễm đất, làm mất hoặc làm giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích xác định. 

Bỏ cụm từ "tự ý" trong các điều quy định về các hành vi chuyển mục đích sử dụng đất và hành vi chuyển quyền sử dụng đất, vì khó xác định thế nào là "tự ý"…

Đặc biệt, trong nghị định mới này, còn bổ sung quy định việc xác định số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai. Trong đó có các trường hợp: Chuyển mục đích sử dụng trái phép (số lợi được xác định bằng giá trị chênh lệch của loại đất trước và sau khi vi phạm, tính trên diện tích đất đã chuyển mục đích sử dụng đất, trong thời gian vi phạm…).

Tương tự, các hành vi "lấn, chiếm đất", "chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất không đủ điều kiện", "cho thuê, cho thuê lại đất không đủ điều kiện", "bán tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê đất" … đều được bổ sung số lợi bất hợp pháp, khi xảy ra hành vi vi phạm.

Ông Chu Hồng Sơn khẳng định, những bổ sung, điều chỉnh các quy định về đất đai tại Nghị định số 91, là sự đột phá, góp phần làm rõ thêm các quy định của luật pháp về đất đai. 

Từ đó, giúp cơ quan quản lý đất đai làm tốt hơn trong lĩnh vực này; đồng thời, cũng là "kim chỉ nam" cho cơ quan luật pháp xử lý chính xã, nghiêm minh các hành vi vi phạm, vốn đang phổ biến ở nhiều địa phương.