Sai phạm của Trầm Bê: Khi quyền ông chủ ngân hàng cao hơn quy định NHNN

Cho 6 công ty “sân sau” của Phạm Công Danh vay 1.800 tỷ đồng, Trầm Bê đã vi phạm rất nhiều quy định về hoạt động cho vay, bảo lãnh, giám sát của TCTD theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Tại sao một ngân hàng lớn như Sacombank lại có thể giải ngân khoản cho vay này? Không thể nói là quản trị rủi ro của Sacombank chưa tốt, những quy định về hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng Nhà nước chưa rõ ràng mà vì lâu nay, những ông chủ ngân hàng thường tự cho mình quyền lực tối cao, vượt trên cả những quy định của cơ quan quản lý cũng như những quản trị rủi ro trong hoạt động ngân hàng.

Thực tế cho thấy tại các đại án ngân hàng đều cho thấy phần lớn có liên quan đến hoạt động cho vay không đúng quy định của pháp luật. Số tiền của các sai phạm này lên đến hàng ngàn tỷ đồng ảnh hưởng xấu đến hoạt động kinh doanh của các ngân hàng và vai trò của ông chủ ngân hàng trong những quyết định cấp tín dụng này.

Cho vay cấp tập, ngân hàng Xây dựng thiệt hại 1.838 tỷ đồng

Dưới sự giúp sức của Trầm Bê, chỉ trong vòng 7 ngày, Phạm Công Danh đã vay được Sacombank số tiền 1.800 tỷ đồng để trả nợ cho khoản vay 1.700 tỷ đồng tại Chi nhánh Sở giao dịch 2 BIDV và 900 tỷ đồng tại chi nhánh Hải Vân BIDV từ năm 2012.

Khoảng ngày 19.4.2013, Phạm Công Danh đã đề nghị Trầm Bê cho vay tiền. Do có mối quan hệ từ trước nên Trầm Bê đã đồng ý cho Phạm Công Danh vay tiền. Ông Trầm Bê đã trực tiếp dẫn Phạm Công Danh sang gặp Phan Huy Khang (khi đó là tổng giám đốc) và chỉ đạo Khang cho ông Danh vay 1.800 tỷ đồng với tài sản đảm bảo là tiền gửi của Ngân hàng Xây dựng.

Dưới sự giúp sức của Trầm Bê, Phạm Công Danh đã nhanh chóng vay được 1.800 tỷ đồng tại Sacombank gây thiệt hại cho ngân hàng Xây dựng 1.838 tỷ đồng (Ảnh: IT)

Sau khi có sự hậu thuẫn của Trầm Bê, Phạm Công Danh đã lập hồ sơ khống để vay vốn cho 6 công ty: Công ty TNHH MTV TMDV Nhất Nhất Vinh vay 250 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV XD và KD nhà Quốc Thắng vay 350 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV XD – ĐT – PT Địa ốc Bảo Gia vay 340 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV XD&KD Nhà Đại Long vay 310 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV TMDVXD Hương Việt vay 300 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV TMDV Thành Thành Công vay 250 tỷ đồng.

Ngày 25.4.2013, ông Trầm Bê đã ký phê duyệt tại 2 tờ trình về việc chấp thuận chủ trương cấp tín dụng cho Công ty Nhất Nhất Vinh vay 250 tỷ đồng, Công ty Quốc Thắng vay 350 tỷ đồng.  

Ngày 26.4.2013, sau khi Ngân hàng Xây dựng chuyển 1.854 tỷ đồng tiền gửi vào tài khoản Sacombank thì Sacombank cũng đã chuyển khoản vay 1.800 tỷ đồng vào nhóm 6 công ty do Phạm Công Danh lập ra. Toàn bộ số tiền này đã được chuyển vào tài khoản của Phạm Công Danh để đi trả nợ cho BIDV.

Đến ngày 26.4.2014, ngày hết thời hạn của Hợp đồng tín dụng, 6 công ty của Phạm Công Danh không trả được nợ vay nên Sacombank đã tự động thu nợ gốc 1.800 tỷ đồng và lãi vay 35 tỷ đồng. Do 6 công ty không có tài sản đảm bảo, không nhận nợ vay với Ngân hàng Xây dựng nên ngân hàng này không thu hồi được số tiền đã gửi dùng để trả nợ thay cho 6 công ty, gây thiệt hại cho ngân hàng này 1.838 tỷ đồng.

Hàng loạt sai phạm của Sacombank trong cấp tín dụng cho 6 công ty

Theo kết quả xác minh của cơ quan điều tra, 6 công ty này là công ty của Phạm Công Danh thành lập, giám đốc công ty đều là lái xe, bảo vệ, nhân viên tiếp thị của Tập đoàn Thiên Thanh do Phạm Công Danh chỉ định. Lương của những người này đều do Tập đoàn Thiên Thanh trả từ 5 – 10 triệu đồng/tháng. 6 công ty này có treo biển nhưng không hoạt động gì, có kê khai thuế nhưng không phát sinh doanh thu mua vào – bán ra từ ngày thành lập đến nay.

Theo kết luận giám định, việc Sacombank xem xét quyết định cho 6 công ty của Phạm Công Danh vay 1.800 tỷ đồng có sai phạm khi chưa thẩm định nguồn vốn tự có và nguồn trả nợ vốn vay để xác định tính khả thi, hiệu quả của phương án vay vốn và khả năng hoàn trả nợ vay của khách hàng là thực hiện chưa đầy đủ các điều kiện cho vay theo quy định tại Khoản 3, 4 Điều 7 Quyết định 1627/2011/NHNN về quy chế cho vay của các TCTD.

Tại Hợp đồng bảo lãnh, về phía Ngân hàng Đại Tín chỉ có ông Phạm Thành Mai (là người đại diện theo pháp luật), không có chữ ký của người quản lý rủi ro hoạt động bảo lãnh và người thẩm định khoản bảo lãnh là không đúng quy định thẩm quyền ký cam kết bảo lãnh theo quy định tại Khoản 1 Điều 15 Thông tư 28/2016/TT-NHNN.

Việc Sacombank xem xét va quyết định cho vay và ngân hàng Đại Tín chưa thực hiện bảo đảm tiền vay theo đúng quy định về bảo lãnh nêu trên là thực hiện chưa đầy đủ điều kiện cho vay theo quy định tại khoản 5 Điều 7 Quyết định 1627.

Việc Sacombank lập các báo cáo kiểm tra, giám sát vốn vay với nội dung khách hàng sử dụng vốn đúng mục đích, hoạt động kinh doanh bình thường khi chưa có đủ căn cứ là thực hiện chưa đầy đủ các quyền và nghĩa của TCTD theo quy định tại Điều 21 Quyết định 1627 và Khoản 3 Điều 94 Luật các TCTD.

Mặc dù theo kết quả giám định của Ngân hàng Nhà nước, Sacombank không có thiệt hại trong việc cho vay đối với 6 công ty “sân sau” của Phạm Công Danh nhưng quyết định cho vay của Sacombank khi hồ sơ vay vốn có hàng loạt những sai phạm đã khiến cho ngân hàng Xây dựng thiệt hại 1.838 tỷ đồng.

Nếu không có sự giúp sức của Trầm Bê liệu 6 công ty “sân sau” của Phạm Công Danh có vay được số tiền ấy không và ngân hàng Xây dựng có thể sẽ không bị thiệt hại 1.838 tỷ đồng.