Tép mỡ - món ăn gợi nhớ quê hương

Sau giấc ngủ trưa, tôi đều được ba hoặc má cho năm cắc bạc lận lưng. Thường thì ăn quà vặt. Nhưng lâu lâu thèm chất béo, tôi chạy ù qua cầu, qua bên kia sông nơi có lò heo tư nhân. Đến đó, tôi chìa đồng xu năm cắc rồi cầm lấy mấy miếng tép mỡ gói trong lá chuối. Rồi thầm tự hỏi sao trưa nào người ta cũng ép tép mỡ mà không vào thời khắc khác. Có lẽ đây là sản phẩm sau một buổi chợ sáng còn lại những miếng thịt mỡ.

Tép mỡ món ăn gợi nhớ quê hương.   Ảnh:  T.L

Mỡ ế từng tảng được người ta xắt nhỏ cho vô chảo nấu thành mỡ nước. Xác mỡ được cho vô khuôn ép thành từng miếng gọi là tép (tóp) mỡ. Cầm miếng tép mỡ trong tay nóng ấm, tôi cắn nhẹ rồi nhai ngấu nghiến. Chất mỡ trơn lùi chảy sâu dạ dày, tươm ứa quanh môi. Nhưng ngon quá đỗi là khi chấm tép mỡ với chút đường cát.

Những miếng tép mỡ của tuổi thơ quê nghèo, nơi miếng ăn thiếu thốn, là nền tảng giúp cơ thể tôi không đến đỗi gày còm. Trái lại, nó giúp tôi hơi có da có thịt…

Hồi đó, nông dân làm ruộng lúa mùa, mỗi năm một vụ, nên hột gạo rất ngon. Thức ăn cũng tinh sạch nên nấu nướng thành món nào cũng quyến rũ khẩu vị người ta. Ngon, nhưng theo tôi còn có một bữa ăn ngon đáo để khác chỉ với món mỡ nước. Xế chiều, bụng đói sớm, nấu cơm gạo lúa mới, chín, giở nắp nồi nghe mùi thơm lan tỏa. Cơm chín chan mỡ nước, rưới chút nước mắm nhĩ hoặc nước tương, trộn đều. Sẽ thưởng thức được mùi vị đất đai quê nhà nồng nã trong những hột cơm tấm đẫm mồ hôi công sức của người làm nông.

Lâu lắm rồi, hình như tôi không thấy ai bán tép mỡ. Mỡ nước có người bán nhưng hiếm người dùng. Ngày nay, thời buổi cơm, áo, gạo, tiền, hiếm thấy ai sử dụng tép mỡ, thay vào đó là gia vị dầu ăn vô cùng tiện lợi lúc nào cũng thường trực trên tất cả gian bếp của mọi gia đình.