Tham gia chương trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả, nông dân Đồng Tháp thu được những gì?

Năm 2022, lần đầu tiên, 337 hộ nông dân của HTX Dịch vụ Nông nghiệp Bình Thành, xã Bình Thành, huyện Lấp Vò (Đồng Tháp) được tham gia mô hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) an toàn, hiệu quả với tổng diện tích 240ha.

Tham gia dự án, bà con được tập huấn 3 lần/vụ về hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả trên cây lúa, quy trình và cách phòng trừ các sinh vật gây hại trên cây lúa qua từng giai đoạn của cây trồng, thu gom và xử lý vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng,… 

15 bể chứa bao gói thuốc BVTV được dự án lắp đặt ngay trên bờ ruộng, ngoài ra bà con ở Lấp Vò còn ra quân thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV với tổng số lượng rác thải BVTV đã thu gom là 390kg.

Tại TP.Sa Đéc (Đồng Tháp), dự án triển khai trên diện tích trồng hoa kiểng với 160 hộ nông dân tham gia. Bà con cũng được tập huấn về hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả trên cây hoa hồng và cúc mâm xôi, tổ chức 02 đợt ra quân thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV tại mô hình với tổng số lượng rác thải BVTV đã thu gom là 750kg.

Đến nay, sau hai năm triển khai, dự án đã tập huấn cho hơn 2.000 nông dân, 700 đại lý vật tư nông nghiệp và 50 cán bộ tỉnh Đồng Tháp về nguyên tắc sử dụng, quản lý và buôn bán thuốc BVTV có trách nhiệm; các nguyên tắc quản lý IPM; thu gom bao gói thuốc BVTV đúng cách cũng như các phương thức thực hành về an toàn, sơ cứu khi phun thuốc, bao gồm sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE), đồng thời cung cấp gần 3.000 bộ thiết bị PPE cho nông dân sử dụng khi phun và pha chế thuốc.

Triển khai 4 mô hình trên các cây trồng chủ lực của tỉnh: mô hình lúa tại Lấp Vò, mô hình hoa kiểng tại Sa Đéc, mô hình sầu riêng tại Châu Thành và mô hình ớt tại Thanh Bình với tổng diện tích là hơn 300ha và 550 hộ tham gia. 

Tại các mô hình, các cán bộ sẽ "cầm tay chỉ việc", không chỉ cung cấp các kiến thức chung liên quan tới sử dụng thuốc BVTV, các cán bộ kỹ thuật của tỉnh và công ty sẽ hướng dẫn thực hành thực tế trên đồng ruộng thông qua các ba lớp tập huấn lý thuyết chuyên sâu cho nông dân chia thành 3 đợt: đầu vụ, giữa vụ và cuối vụ và một lớp thực hành về kỹ thuật phun thuốc, nhận biết và phòng trừ dịch hại trên cây trồng, sử dụng thiết bị bảo hộ khi tiếp xúc với thuốc. 

Tại các mô hình, những bể chứa để thu gom thuốc BVTV sẽ được bố trí để hướng dẫn nông dân cách thức xử lý và thu gom bao gói thuốc BVTV đúng cách; các chương trình vận động thu gom cũng sẽ được tổ chức xuyên suốt mùa vụ.

Bên cạnh đó, dự án cũng phối hợp với Hội Nông dân tỉnh tổ chức Ngày hội Thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại 12 huyện, thành phố thuộc tỉnh Đồng Tháp với tổng số bao gói thuốc thu được qua 2 năm là hơn 20 tấn.

Chương trình cũng thực hiện nhiều hoạt động truyền thông, tuyên truyền để phổ biến thông tin đến bà con, nâng cao nhận thức về việc sử dụng thuốc có trách nhiệm thông qua: sản xuất và cấp phát 1.200 tờ rơi, 440 áp phích, 1.350 quạt in thông tin về hướng dẫn sử dụng thuốc, thu gom bao gói thuốc sau sử dụng, lắp đặt bộ 4 pano tuyên truyền tại 4 mô hình và phát sóng chuỗi 15 video về hướng dẫn sử dụng thuốc trong 2 kỳ trên Đài truyền hình Đồng Tháp. 

Theo đại diện Hiệp hội CropLife Việt Nam, dự án tại Đồng Tháp được kỳ vọng sẽ là dự án thí điểm, các lợi ích và kết quả đạt được của dự án sẽ tạo động lực nhân rộng tại các địa bàn lân cận thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long – khu vực sản xuất nông nghiệp trọng điểm của cả nước. 

Dự án này cũng cho thấy sự cần thiết của việc phối hợp và chia sẻ trách nhiệm giữa các bên Chính phủ - địa phương – khối tư nhân (hiệp hội và doanh nghiệp) trong các dự án về sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm.

Tại sự kiện Ngày hội Stewardship được tổ chức trong hai ngày 19 và 20 tháng 3 vừa qua, Tổ chức CropLife Quốc tế công bố số lượng nông dân tham gia các chương trình Stewardship trên toàn cầu đã đạt con số 20 triệu trong năm 2022, tăng gấp đôi trong vòng ba năm qua. 

Thêm vào đó, thống kê cũng cho thấy những hoạt động stewardship của CropLife đã góp phần thu gom khoảng 140.000 tấn bao gói thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) sau sử dụng vào năm 2022 và hơn 1 triệu tấn bao gói thuốc tính từ năm 2005 đến nay.

Ngày hội Stewardship của CropLife Quốc tế là một sự kiện thường niên quy tụ nhiều đơn vị liên quan từ khắp nơi trên thế giới nhằm chia sẻ kinh nghiệm và nâng cao hiểu biết về thực tiễn quản lý sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm, từ đó giúp cải thiện sinh kế của cộng đồng nông dân và tăng cường an ninh lương thực, đồng thời bảo vệ sức khỏe và môi trường. 

Stewardship là phương pháp quản lý thuốc BVTV theo cách tiếp cận vòng đời - tức là đảm bảo sản phẩm sẽ được quản lý và sử dụng hiệu quả, an toàn và có trách nhiệm trong tất cả các giai đoạn: từ nghiên cứu - phát triển - sản xuất, tới thương mại - phân phối ra thị trường và tiêu huỷ thu gom bao bì sau sử dụng. Mục đích của cách tiếp cận này là tối đa hóa lợi ích và giảm thiểu mọi rủi ro có thể có khi sử dụng thuốc BVTV.

Phát biểu khai mạc tại sự kiện, ông Livio Tedeschi, Chủ tịch CropLife Quốc tế đồng thời là Chủ tịch toàn cầu mảng Giải pháp Nông nghiệp của BASF cho biết: "Hiệp hội CropLife Quốc tế đóng vai trò quan trọng trong chương trình Stewardship thông qua việc xử lý hài hòa các biện pháp canh tác hiệu quả và nỗ lực giải quyết các vấn đề toàn ngành. Nếu không có CropLife, các đơn vị biệt lập khó có thể giải quyết các thách thức trong ngành và giới thiệu phương thức thực hành Stewardship đến với tất cả các bên liên quan. Vì vậy việc hợp tác là cần thiết để mở rộng quy mô, mức độ tiếp cận và nâng cao uy tín".

Bà Emily Rees, Giám đốc Điều hành CropLife Quốc tế cũng nhấn mạnh: "Tôi rất tự hào khi có cơ hội giới thiệu bức tranh sống động về những bước tiến mới của CropLife Quốc tế: từ quản lý dịch hại đến quản lý rủi ro và quản lý sau sử dụng. Mọi hoạt động trong chương trình Stewardship của chúng tôi đều được thiết kế để nâng cao an ninh lương thực, năng suất cây trồng, hiệu quả đất canh tác và lợi ích của nông dân. Đây là những chương trình tương đối mới với tham vọng lớn nên chắc chắn sẽ đem lại nhiều thành tựu mới trong tương lai".

Song song với nỗ lực của CropLife trên toàn cầu, CropLife Việt Nam và các công ty thành viên cũng đã phối hợp với Cục BVTV, Bộ NNPTNT triển khai hàng loạt chương trình Stewardship tại nhiều địa phương trên cả nước nhằm hỗ trợ thực thi các quy định hiện hành liên quan tới quản lý và sử dụng thuốc BVTV cũng như mục tiêu chung của CropLife. Trong đó, nổi bật là dự án hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả tại địa bàn tỉnh Đồng Tháp trong 5 năm từ 2022-2026. 

Dự án hướng tới mục tiêu hỗ trợ nông dân tại trong tỉnh Đồng Tháp tiếp cận và được tập huấn về các nguyên tắc sử dụng thuốc BVTV và phòng trừ dịch hại trên các cây trồng chủ lực một cách an toàn, hiệu quả; từ đó giúp nâng cao nhận thức và hình thành thói quen sử dụng thuốc và làm nông một cách có trách nhiệm; giảm tình trạng lạm dụng thuốc. 

Dự án cũng đồng thời xây dựng chuỗi các mô hình sản xuất nông sản an toàn, chất lượng cao trong đó kết hợp với tập huấn nông dân về sử dụng thuốc BVTV và quản lý dịch hại. Các mô hình sẽ tập trung vào cây trồng chủ lực của tỉnh cho mục tiêu xuất khẩu và tiêu dùng trong nước.