Thi công 2 thủy điện ở Cát Tiên: Dùng hơn 1.000 tấn thuốc nổ

Trước cuộc hội thảo “Quản lý tổng hợp rừng đầu nguồn và lưu vực sông Đồng Nai” tổ chức hôm qua (7.8) tại Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên., NTNN đã có loạt bài “Cắt vườn quốc gia làm thuỷ điện”, phản ánh việc Bộ NNPTNT xin điều chỉnh quy hoạch, chuyển đổi 137ha đất rừng thuộc VQG Cát Tiên sang làm hai dự án thuỷ điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, bỏ qua những tác động về sinh thái, môi trường khi dự án được triển khai.

Hệ sinh thái của Vườn quốc gia Cát Tiên chắc chắn bị ảnh hưởng khi xây dựng Thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A.

Rừng đặc dụng không có giá trị?

Tại hội thảo hôm qua (7.8), các vấn đề trên tiếp tục được cảnh báo. Cụ thể, Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A nếu được xây dựng sẽ phá hủy 327ha rừng, trong đó có 136,98ha thuộc vùng lõi VQG Cát Tiên. Tuy nhiên, đại diện nhà đầu tư là Tập đoàn Đức Long Gia Lai cho biết vùng bị lấy chủ yếu là rừng tạp, không có các loại gỗ quý, chỉ có 19ha rừng thuộc nhóm 3B, còn lại là rừng nghèo.

Trái ngược với thông tin của nhà đầu tư, bà Phạm Thị Cẩm Nhung - điều phối viên Tổ chức Bảo vệ thiên nhiên thế giới (WWF) đánh giá rất cao sự đa dạng, phong phú về mặt sinh học của khu vực dự kiến làm hai thủy điện nói trên.

Kết quả điều tra mới nhất của WWF cho thấy, hệ thực vật tại đó rất phong phú với khoảng 850 loài thực vật bậc cao mọc tự nhiên. Trong số 6 ngành thực vật bậc cao có mạch của Việt Nam thì ở đây có đến 5 ngành...

Ông Trần Văn Thành - Giám đốc VQG Cát Tiên rất bức xúc khi rừng thuộc vùng lõi mà chủ đầu tư đánh giá không có giá trị lâm sản. Hàng chục loại gỗ quý như gõ đỏ, gõ mật, cẩm lai, giáng hương… có mặt ở đó với trữ lượng rất lớn. Ông Thành nói sẵn sàng dẫn các đại biểu tham dự hội thảo đến tận nơi để tận mắt chứng kiến sự thật trái ngược so với bản đánh giá tác động môi trường.

Sử dụng 1.000 tấn thuốc nổ

Đại diện nhà đầu tư Đức Long Gia Lai viện dẫn những ưu điểm của dự án như chiếm đất ít nhất chỉ 1,54ha cho 1 MW điện. Sản lượng điện hàng năm đủ sức cung cấp cho nhu cầu của ba tỉnh Đăk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước… nên việc xây dựng thủy điện không thể trì hoãn. Hiện công ty đã chuẩn bị sẵn sàng và chờ quyết định cuối cùng của Chính phủ để thực hiện dự án.

Bà Phạm Thị Cẩm Nhung cảnh báo khi thi công dự án sẽ có hàng trăm công nhân tham gia xây dựng. VQG Cát Tiên sẽ đối mặt với sự biến động khi nhà ở, đường sá vận chuyển được xây dựng. Nạn phá rừng săn bắt thú sẽ gia tăng khi những đối tượng xấu lợi dụng xâm nhập...

Từ năm 2009 trở lại đây, Bộ Công Thương đã đình chỉ 38 dự án thủy điện nhỏ không hiệu quả, ảnh hưởng lớn tới môi trường. Riêng Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, chúng tôi mới đang xem xét. Hiện chưa phê duyệt dự án này.

Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng

Các đại biểu tham dự hội thảo thật sự giật mình về thông tin sẽ có hơn 1.000 tấn thuốc nổ sẽ được sử dụng trong thi công hai công trình thủy điện này. Nhà đầu tư trấn an rằng họ sẽ sử dụng công nghệ mới nhất để hạn chế tiếng ồn bằng phương pháp nổ nhỏ, nổ om. Tuy nhiên Giáo sư Đặng Vũ Minh - Chủ tịch Hội Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam khẳng định, việc nổ mìn sẽ khiến các loài động vật bị ảnh hưởng, đặc biệt là tê giác (nếu còn tồn tại ở VQG Cát Tiên).

Ông Hoàng Văn Thống - Chánh thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường Đồng Nai lo ngại việc phát triển thêm hai dự án thủy điện 6 và 6A khiến sông Đồng Nai quá tải. Nguy cơ đe dọa môi trường sinh thái là không thể tránh khỏi, nhất là tài nguyên nước lưu vực sông sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ông Thống kiến nghị Chính phủ không nên cho triển khai, hoặc giảm quy mô hai dự án này để hạn chế tác động môi trường, tài nguyên động thực vật, đa dạng sinh học, xâm nhập mặn, an sinh xã hội…

Đồng ý với quan điểm trên, TS. Lê Anh Tuấn (Trường ĐH Cần Thơ), kêu gọi phải thực hiện lại việc đánh giá tác động môi trường của hai dự án. Bên cạnh đó cần phải có một bản đánh giá môi trường toàn bộ hệ thống thủy điện trên sông Đồng Nai.

Đình Thức