Thiếu thuốc chuyên dùng cho mổ tim, bệnh viện muốn mua cũng không có mà mua

Thiếu thuốc, muốn mua cũng không có

Cụ thể, ông Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cho biết, bệnh viện đang thiếu thuốc Protamin sulfat, chỉ còn khoảng một tuần nữa là cạn kiệt. Trong khi đó, nhiều đồng nghiệp ở các bệnh viện khác cũng đang phải đi "vay mượn" loại thuốc này.

Tuy nhiên, hầu hết các bệnh viện đều ở tình trạng cạn kiệt nên rất khó để trợ giúp lẫn nhau.

Theo ông Hiền, thuốc Protamin sulfat là "đôi bạn song hành" với thuốc Heparin trong phẫu thuật tim mạch. Trong khi thuốc Heparin để chống đông máu, ngăn chặn sự hình thành cục máu đông thì thuốc Protamin sulfat có tác dụng trung hòa khả năng chống đông máu của Heparin.

Trong mổ tim, bác sĩ phải dùng thuốc Heparin để chống đông máu, ngăn chặn sự hình thành cục máu đông. Còn khi kết thúc cuộc mổ, bác sĩ lại phải dùng Protamin sulfate được dùng để trung hòa heparin, đưa cơ thể trở về bình thường. Đây là hai loại thuốc không thể thiếu trong phẫu thuật tim mạch, thiếu 1 loại thuốc thì ca phẫu thuật tim sẽ không thực hiện được.

"Nhưng với tình trạng thiếu thuốc Protamin sulfat như hiện nay, chúng tôi chỉ mổ cho các ca cấp cứu, không mổ sẽ chết, còn các ca mổ chưa nguy kịch đều phải trì hoãn", ông Hiền chia sẻ.

Nói về lý do thiếu thuốc Protamin sulfat, ông Hiền cho biết, loại thuốc này đang không có nguồn cung. Cả nước chỉ có 1-2 công ty trong nước nhập các thuốc này, do đó, nếu các công ty ngừng cung cấp thuốc hoặc trì hoãn vì lý do nào đó thì các bệnh viện cũng "bó tay". Bệnh viện Tim Hà Nội cũng đang gấp rút tìm nguồn để mua nhưng không có.

Một nguồn tin từ Bệnh viện Bạch Mai cũng cho biết, thuốc Protamin sulfat cũng đang cạn, dự kiến chỉ dùng trong 1 tháng nữa là hết. Bệnh viện cũng đang tìm cách để mua sắm thuốc này.

Tại buổi Tọa đàm "Các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế" do cổng TTĐT Chính phủ vừa tổ chức, PSG.TS Đào Xuân Cơ – Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, trong khoảng từ năm 2020 đến đầu năm 2022, tình trạng thiếu thuốc thiếu vật tư y tế ở Bệnh viện Bạch Mai diễn ra khá trầm trọng. Tuy nhiên đến nay đã giải quyết cơ bản.

"Thời gian qua, để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế, chúng tôi đã phải làm nhiều cách.

Chúng tôi đã có những giải pháp như liên hệ với các bệnh viện xung quanh thành phố Hà Nội cùng các bệnh viện khác nữa để trao đổi, chia sẻ những thuốc trong gói đấu thầu tập trung, điều tiết những thuốc chưa dùng hết giữa các bệnh viện với nhau… Tất cả những việc đó rất minh bạch, công khai.

Cho đến nay, về thuốc, Bệnh viện Bạch Mai chỉ thiếu khoảng 5-10%, do các nguyên nhân khách quan đem lại như các nhà cung ứng không có, hoặc đang chờ các gói thầu đấu thầu tập trung.

Kết quả đấu thầu có rồi nhưng cần chờ thời gian làm các thủ tục cấp phép. Còn hầu hết các thuốc thiết yếu, cơ bản thì tại Bệnh viện Bạch Mai, mặc dù số lượng bệnh nhân tăng đột biến nhưng từ đầu năm đến nay, bệnh viện cung ứng khá kịp thời các thuốc thiết yếu cho người bệnh", PGS Cơ cho biết.

7 nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế

Cũng tại buổi Tọa đàm "Các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế", TS. Nguyễn Huy Quang, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) nhận định, tình trạng thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị y tế, đặc biệt là vật tư y tế, hóa chất, vật tư tiêu hao, là trầm trọng và trải dài trong cả hệ thống khám chữa bệnh, từ các đơn vị trực thuộc Bộ cho tới các bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện, kể các trạm y tế tuyến xã.

"Việc thiếu thuốc sẽ ảnh hưởng đến chất lượng khám bệnh, chữa bệnh, ảnh hưởng đến công bằng trong khám bệnh, chữa bệnh. Dù được hưởng chế độ BHYT nhưng khi thiếu thuốc thì người bệnh phải bỏ tiền túi của mình ra để mua thuốc ở ngoài. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh, ảnh hưởng luôn cả vấn đề công bằng, cũng như tính chất an sinh xã hội của xã hội", TS Quang nói.

 TS Quang cũng đã chỉ ra 7 nguyên nhân khiến tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư  y tế trầm trọng hiện nay

Về nguyên nhân khách quan, đầu tiên chúng ta cũng biết là do hơn 2 năm chúng ta thực hiện công tác phòng, chống Covid-19 và toàn bộ trên thế giới đều bị ảnh hưởng, nên cắt đứt các chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là các chuỗi liên quan đến logistics, bảo quản, vận chuyển, tiền công, tiền lương của tất cả những người có liên quan đến chuỗi cung ứng này, dẫn đến cũng ảnh hưởng tới tình trạng cung ứng thuốc vào Việt Nam.

Thứ hai là do cả quá trình chúng ta phòng, chống dịch nên người bệnh có nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh nhưng do ảnh hưởng của đại dịch mà không đến khám bệnh, chữa bệnh được.

Nhưng khi dịch đã lắng xuống thì người bệnh đến các cơ sở khám bệnh tăng đột biến, dẫn tới tình trạng cung ứng thuốc của một số cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không bảo đảm.

Thứ 3 là do chúng ta tập trung tất cả nguồn lực, kể cả nhân lực, vật lực, tài lực cho phòng chống dịch bệnh nên việc cung ứng thuốc chữa bệnh hiện nay cũng có những cái bị hạn chế, ảnh hưởng.

Thứ 4 là thiếu nguồn cung ứng dược liệu từ Trung Quốc về. Vì Trung Quốc thực hiện phương thức chống dịch là "Zero Covid" nên đóng cửa biên giới, khiến tất cả nguồn dược liệu của chúng ta hiện nay đều bị ảnh hưởng, đặc biệt là gia hạn cấp GMP đối với các dược liệu, nguyên liệu để làm thuốc.

Đó là các nguyên nhân gây thiếu thuốc khách quan, còn nguyên nhân chủ quan bao gồm: 

Thứ 5 là tình trạng cơ chế pháp lý của chúng ta đang còn những tồn tại. Đây là một nguyên nhân rất chủ yếu mà nếu chúng ta tháo gỡ được thì sẽ giải quyết được tình trạng này.

Hiện thể chế của chúng ta chưa rõ ràng, chưa minh bạch dẫn tới là các đơn vị tham gia đấu thầu, kể cả Bộ Y tế, Sở Y tế và các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không có được hành lang pháp lý đầy đủ, nên e dè và e ngại trong việc thực hiện tổ chức đấu thầu.

Cái này cũng tác động bởi các cơ quan kiểm tra, cơ quan điều tra. Hiện nay đang khởi tố rất nhiều dự án nên người ta có tâm lý e ngại.

Thứ 6 là năng lực tham gia thực hiện công tác đấu thầu cả từ Trung ương cho đến cấp tuyến sở và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cũng có những hạn chế nhất định.

Cần phải có những người có kinh nghiệm, am hiểu về trang thiết bị, am hiểu về vật tư y tế, am hiểu về thuốc, am hiểu về các quy định của pháp luật về đấu thầu. Hiện nay cũng có những cái thiếu mà không phải trong thời gian một sớm một chiều chúng ta có thể khắc phục được.

Thứ 7 là các doanh nghiệp cung ứng hiện nay không tham gia đấu thầu vì người ta không có lợi nhuận trong đó. Do giá thuốc tăng cao nhưng hồ sơ mời thầu, tiêu chí mời thầu giá lại thấp hơn nên người ta không thể tham gia được.

"Ngoài ra còn rất nhiều nguyên nhân khác, ví dụ như vấn đề gia hạn, cấp số đăng ký cũng chậm, vấn đề tham gia đấu thầu tập trung quốc gia, vấn đề đàm phán thuốc quốc gia cũng có những hạn chế nên ảnh hưởng tới nguồn cung.

Nếu chúng ta phân tích được rõ các nguyên nhân chủ quan, khách quan như vậy thì mới có được các giải pháp trước mắt, giải pháp lâu dài để giải quyết căn cơ tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế và thiếu trang thiết bị y tế hiện nay", TS Quang kiến nghị.