TIN HOT: Chuyên gia khí tượng: Khi nào miền Bắc sẽ bước vào cao điểm nắng nóng gay gắt kéo dài?

Nhiều trạm quan trắc ghi nhận những giá trị nắng nóng, mưa dông lịch sử

Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, từ ngày 20/5 đến nay, cả nước đã ghi nhận nhiều con số kỷ lục về cả nắng nóng và mưa dông.

Người lao động phải oằn mình trước nắng nóng gay gắt. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN

Theo đó, chiều ngày 30/5, vùng áp thấp trên vùng biển quần đảo Hoàng Sa đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, đến chiều ngày 31/5, áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão và đây là cơn bão đầu tiên trên khu vực Biển Đông trong năm 2024. 

Đến sáng ngày 01/6, sau khi đi vào đất liền khu vực phía Nam tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) bão số 1 đã suy yếu thành ATNĐ, đến chiều cùng ngày đã suy yếu thành một vùng áp thấp và tan dần.

Trong vòng một tháng qua, trên phạm vi toàn quốc đã xảy ra nhiều trận dông, lốc và mưa đá, tập trung nhiều nhất ở các tỉnh phía Bắc Bộ. Tuy nhiên, ở Trung Bộ và Nam Bộ đã xảy ra một số trận dông, lốc gây thiệt hại đáng kể.

Thời kỳ này, ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ đã xảy ra 02 đợt nắng nóng, nắng nóng gay gắt vào các ngày từ 26-30/5 và từ 11-20/6; trong đó, khu vực Hòa Bình, Đồng Bằng Bắc Bộ và Thanh Hóa đến Phú Yên có nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt với mức nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến từ 37-40 độ C, có nơi trên 40 độ C. Tại khu vực Tây Nguyên nắng nóng chỉ xuất hiện cục bộ. Tại khu vực Nam Bộ nắng nóng diện rộng vào các ngày 22/5; 24-27/5 và 12-14/6, nhưng cường độ nắng nóng giảm dần.

Trong thời kỳ này trên cả nước đã ghi nhận nhiều trạm khí tượng xảy ra giá trị nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử. Nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử trong thời kỳ tháng 5/2024 ghi nhận ở Quỳnh Lưu (Nghệ An) là 40,3 độ C, Pham Rí (Bình Thuận) là 37,7 độ C.

Nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử trong thời kỳ tháng 6/2024 là A Lưới (Thừa Thiên Huế) 36,5 độ C, Sơn Hòa (Phú Yên) 40,2 độ, vượt giá trị lịch sử ghi nhận được trong 41 năm, Tuy Hòa (Phú Yên) 40 độ C, Trường Sa (Khánh Hòa) 35,4 độ C, Phan Thiết (Bình Thuận) 37,9 độ C, Nhà Bè (TPHCM) 37 độ C, Ba Tri (Bến Tre) 36.5 độ C...

Nhiệt độ trung bình tại khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa phổ biến cao hơn từ 0,5-1,0 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ; các khu vực còn lại phổ biến cao hơn từ 1,0-2,0 độ C, có nơi cao trên 2,0 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Lượng mưa tại khu vực Bắc Bộ đã xuất hiện nhiều ngày có mưa rào và dông. Ở khu vực Bắc và Trung Trung Bộ đã xảy ra nhiều ngày có mưa rào và dông rải rác, trong đó ngày 31/5 đã có mưa vừa, mưa to trên diện rộng; từ ngày 04-11/6 ở Thanh Hóa có mưa vừa, mưa to và dông diện rộng. Khu vực Nam Trung Bộ có mưa rào và dông rải rác trong các ngày 20-21/5, 06-10/6 và ngày 19/6, cục bộ có mưa vừa, mưa to.

Khu vực Tây Nguyên liên tục có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa vừa, mưa to (tạm gián đoạn từ ngày 11-13/6). Khu vực Nam Bộ có mưa rào và dông nhiều ngày, trong đó các ngày 21/5, 31/5 và 16/6 có mưa vừa, mưa to diện rộng (Hình 2b). Trong thời kỳ này một số nơi có tổng lượng mưa ngày vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ trong tháng 5, tháng 6.

La Nina xuất hiện từ tháng 7, nắng nóng gay gắt, mùa mưa bão sẽ rất phức tạp

Ông Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, hiện tại, hiện tượng ENSO đang ở pha trung tính. Dự báo từ tháng 7-9/2024, ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 65-75%. Từ nay đến tháng 9/2024, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng từ 5-7 cơn bão/áp thấp nhiệt đới; trong đó có 2-3 cơn đổ bộ vào đất liền (số lượng bão/áp thấp nhiệt đới trung bình nhiều năm trên Biển Đông trong thời gian này là từ 6-7 cơn, trung bình nhiều năm đổ bộ vào Việt Nam khoảng 3 cơn). Đề phòng khả năng bão/áp thấp nhiệt đới hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.

Từ tháng 7-9, trên phạm vi cả nước tiếp tục có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét và gió giật mạnh. Tại khu vực Bắc Bộ, nắng nóng còn xảy ra đến tháng 8 và tập trung chính trong tháng 7. Tại Trung Bộ, nắng nóng còn xảy ra đến tháng 9, tập trung chính trong tháng 7-8. Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Khô hạn ở khu vực Trung Bộ, khô hạn có khả năng còn kéo dài đến tháng 8/2024.

Mùa mưa tại khu vực Trung Bộ có khả năng xuất hiện tương đương  so với trung bình nhiều năm (vào khoảng cuối tháng 8 và nửa đầu tháng 9). Tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, gió mùa Tây Nam có xu hướng hoạt động mạnh hơn so với trung bình.

Bão, áp thấp nhiệt đới và gió mùa Tây Nam có khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên khu vực Biển Đông. Hiện tượng nắng nóng sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như các hoạt động sản xuất (đặc biệt thời kỳ nửa cuối tháng 6-7/2024 tại Bắc Bộ và Trung Bộ mức độ nắng nóng có thể gay gắt hơn). Ngoài ra, mưa lớn, dông, lốc, sét có nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sinh hoạt cộng đồng ở các khu vực chịu tác động.

Nhận định xa hơn từ tháng 10 đến tháng 12, TS Hoàng Phúc Lâm cho biết, thời kỳ này dự báo hiện tượng ENSO tiếp tục duy trì ở trạng thái La Nina với xác suất khoảng 80-90%. 

Trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng từ 04-06 cơn bão/áp thấp nhiệt đới, trong đó có khoảng 2-3 cơn đổ bộ vào đất liền (số lượng bão/áp thấp nhiệt đới trung bình nhiều năm trên Biển Đông trong thời kỳ này là từ 4-5 cơn, trung bình nhiều năm đổ bộ vào Việt Nam khoảng 2 cơn). Đề phòng khả năng bão/áp thấp nhiệt đới hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.

Không khí lạnh bắt đầu hoạt động mạnh dần từ khoảng tháng 10. Bão/áp thấp nhiệt đới và gió mùa Đông Bắc có khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên khu vực Biển Đông. Ngoài ra, mưa lớn, lốc, sét có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sức khỏe cộng đồng.