Tòng "Thiên Mã" - từ tiếp tân đến đại gia và món nợ khủng 900 tỷ

Tòng “Thiên Mã” tên thật là Phan Bá Tòng (SN 1974), Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thiên Mã (có trụ sở đặt tại Khu công nghiệp Trà Nóc 2, TP.Cần Thơ). Thông tin đại gia này bị Bộ Công an bắt vào tối 31.3 khiến giới kinh doanh, ngân hàng và người dân Cần Thơ xôn xao, chấn động.

Theo một nguồn tin thân cận, một thời gian Tòng có ý định đi Mỹ. Việc đi không hợp pháp bằng đường biển nên Tòng đã bị giữ lại ở một hòn đảo thuộc chủ quyền của Philippines. Sau một thời gian dài định cư bất đắc dĩ, với tài ăn nói, Tòng đã tích cóp được một vốn tiếng Anh kha khá, nói chuyện, giao tiếp lưu loát với người nước ngoài.

Khi bị trục xuất trở về Việt Nam và mở quán ăn tại Cần Thơ, Tòng là tiếp tân với nhiệm vụ tiếp đón, giao tiếp với thực khách quốc tế. Năm 1990, trong một lần tình cờ giao tiếp với thực khách Mỹ chuyên thu mua hàng thủy sản nhập về Mỹ tiêu thụ; vị khách đặt vấn đề mời Tòng về đầu quân cho mình. Từ đó, cuộc đời của Tòng “Thiên Mã” bước sang một trang mới.

Tòng “Thiên Mã” bên chiếc xe Hummer H2 được cho là chống đạn (Ảnh: CTV).

Tòng chập chững bước chân vào con đường kinh doanh bằng cách mở đại lý, làm đối tác thu mua thủy sản tại Cần Thơ và xuất hàng qua Mỹ. Để có nguồn hàng thủy sản chất lượng, uy tính theo tiêu chuẩn Mỹ, Tòng đã phải chạy vạy và nhờ vả ông D.T, chủ một công ty lớn chuyên về chế biến thủy sản xuất khẩu để hợp tác cung hàng. Nhờ nguồn hàng dồi dào, chất lượng những chuyến hàng nguyên liệu cá tra phi lê đông lạnh… được xuất khẩu đều đặn ra nước ngoài, doanh số của Tòng ngày càng tăng.

Sau vài năm làm ăn với nước ngoài thuận lợi, tích lũy được một số vốn không nhỏ và nhận thấy thị trường này phát triển, Tòng bắt đầu tách ra mở công ty riêng vào năm 2005 với tên gọi Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thiên Mã, thuê đất tại khu công nghiệp Trà Nóc để mở trụ sở, xây nhà máy chế biến cá tra.

Gặp thời vận, Tòng làm tới đâu trúng tới đó, tiền và đô la chảy vào như nước khiến vị đại gia này càng vung tiền mua đất, nhà, mở rộng vùng nguyên liệu khép kín từ nuôi trồng đến chế biến và xuất khẩu. Công ty Thiên Mã chế biến thủy sản có ngày đạt 150 tấn và đỉnh điểm của 3 nhà máy là 400 tấn/ngày. Doanh nghiệp này từng có hơn 10 trang trại nuôi thủy sản khép kín và thời đỉnh điểm lên đến 40.000 tấn cá/năm.     

Sau một thời gian dài làm đâu trúng đó, phất lên như diều gặp gió, Tòng bỏ tiền xây dựng căn biệt thự hoành tráng hàng chục tỷ đồng, nằm trong khuôn viên rộng cả ngàn mét vuông trong hẻm 75 đường Trần Phú, quận Ninh Kiều, TP.Cần Thơ. Với vẻ ngoài hào nhoáng cộng thêm có tiền, Tòng chơi ngông sắm xe hơi Hummer H2, được cho là chống đạn, chống bom mìn, chống khủng bố mang biển số “độc” 95H - 3333.

Có nhiều tiền trong tay, cuộc sống vật chất của vị đại gia bắt đầu chuyển sang hướng khác, vung tiền như nước. Xe đắt tiền, biển số đẹp như là một minh chứng cho sở thích chơi xe của vị đại gia trẻ. Thậm chí Tòng còn chơi “ngông” làm đơn gửi lên chính quyền đề đạt nguyên vọng được phép mua và nhập khẩu máy bay trực thăng từ Mỹ và tự mình qua Mỹ học làm phi công. Đến năm 2012, công việc kinh doanh của Tòng “Thiên Mã” bắt đầu chững lại và tuột dốc nợ ngập đầu buộc Tòng phải bán căn biệt thự trị giá 11 tỷ đồng; chiếc xe hầm hố Hummer H2 trị giá trên 4 tỉ đồng cũng bị kê biên để trả nợ…  

Khả năng tuyên bố phá sản doanh nghiệp

Sau khi Tòng “Thiên Mã” bị bắt, di lý ra Hà Nội để phục vụ cho công tác điều tra, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động bình thường, tránh xảy ra điểm “nóng”, Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ đã chỉ đạo  thành lập Tổ công tác để giải quyết các vấn đề liên quan đến vị đại gia này.

Sau gần một tháng làm việc, Tổ công tác đặc biệt bước đầu đã xác định được số nợ “khủng” của đại gia Tòng “Thiên Mã” với món nợ lên đến gần 900 tỷ đồng.

Ngày 23.5, ông Võ Thanh Hùng, Trưởng Ban quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ cho biết: số nợ đến ngày 20.5 của công ty này là 891 tỷ đồng (trong đó lãi vay ngân hàng là 383 tỷ đồng). Trong khi đó tổng giá trị tài sản hiện tại của công ty chỉ khoảng 110 tỷ đồng, đã thế chấp, cầm cố. Tổng nợ của công ty đối với các tổ chức tín dụng là 516 tỷ đồng; nợ 98 nhà cung cấp vật tư 95 tỷ đồng; nợ 28 hộ bán cá 16,6 tỷ đồng; nợ cá nhân 5,4 tỷ đồng…

Được biết, do mục tiêu ưu tiên của tổ công tác là giải quyết nợ lương cho công nhân. Qua rà soát tài khoản do Tòng đứng tên tại ngân hàng thấy còn 350 triệu đồng và 27.000USD, tuy nhiên ngân hàng mới cho tổ công tác rút khoản 350 triệu đồng để giải quyết nợ lương công nhân.

Hiện còn 400 công nhân làm việc cho Công ty Thiên Mã, chủ yếu là gia công và hưởng lương theo tuần. Tổ công tác cũng đã làm việc với các công ty thủy sản khác trong khu công nghiệp Trà Nóc và họ sẵn sàng nhận hết 400 công nhân nếu Công ty Thiên Mã phá sản.

Sở dĩ doanh nghiệp đứng bên bờ vực phá sản nguyên do trong quá trình làm ăn Tòng “Thiên Mã” vay vốn ngắn hạn để đầu tư trung dài hạn (với lãi suất vay ngân hàng quá cao, có lúc lên đến 21%/năm).

Song song đó, với tham vọng làm giàu đại gia này còn tham gia đổ vốn đầu tư vào bất động sản, trong khi thị trường nhà đất đóng băng; ngành cá tra rơi vào khủng hoảng thừa đã làm cho danh nghiệp mất cân đối nghiêm trọng.

Căn biệt thự hoành tráng một thời của Tòng “Thiên Mã” (Ảnh Huỳnh Xây).

Với số nợ “khủng” trên, để không phát sinh nợ mới và ổn định việc làm, thu nhập của 400 công nhân tại đây, Tổ công tác đã đề nghị UBND TP.Cần Thơ phương án cho thuê nhà xưởng hoặc kêu gọi các chủ nợ lớn tham gia tái cơ cấu doanh nghiệp. Nếu tình hình nghiêm trọng hơn thì đề nghị tuyên bố phá sản doanh nghiệp này.