TP.HCM xin cơ chế huy động 16 tỷ USD từ trái phiếu quốc tế để làm metro

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi vừa ký Công văn số 2551/UBND-TH ngày 13/6/2023 gửi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ về việc xin ý kiến chỉ đạo để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Theo đó, liên quan vấn đề cơ chế phát hành trái phiếu quốc tế, dự thảo Nghị quyết hiện đã quy định một số cơ chế cho phép TP.HCM được linh hoạt trong việc huy động nguồn vốn từ trái phiếu.

Cụ thể, trong Khoản 4 Điều 6 của dự thảo Nghị quyết, TP.HCM được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ về cho thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp.

Tổng mức dư nợ như đề xuất tại dự thảo Nghị quyết có tăng so với mức trần 90% tại Nghị quyết số 54/2017 được Quốc hội khóa XIV thông qua năm 2017. Tuy nhiên, qua nghiên cứu thực tiễn triển khai, cơ chế trên vẫn chưa phát huy hết hiệu quả của việc phát hành trái phiếu.

Do Điều 28 Luật Quản lý nợ công năm 2017 quy định, việc phát hành trái phiếu trên thị trường vốn quốc tế thuộc thẩm quyền Chính phủ. Dẫn đến việc thành phố chỉ có thể phát hành trái phiếu chính quyền địa phương để huy động vốn trong nước.

Vướng quy định này, TP.HCM muốn vay nước ngoài vẫn phải thực hiện quy trình theo pháp luật hiện hành, về cơ bản sẽ không rút ngắn được thời gian thực hiện, chưa tạo sự thông thoáng và chưa nâng cao trách nhiệm của địa phương đối với nguồn vốn trái phiếu trả từ ngân sách thành phố.

Theo UBND TP.HCM, nếu chỉ phát hành trái phiếu trong nước thì số lượng trái chủ tiềm năng ít, lãi suất huy động cũng thường cao hơn việc huy động vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế, hiệu quả huy động thấp và chi phí huy động cao, tiềm ẩn rủi ro về lãng phí ngân sách.

Trong khi đó, nhu cầu vốn đầu tư cho các dự án hạ tầng trọng điểm của TP.HCM là rất lớn. Riêng đối với hệ thống đường sắt đô thị, hiện chỉ tuyến Metro 1 (1,9 tỷ USD) về cơ bản đã hoàn thành, Metro 2 (giai đoạn 1) 2 tỷ USD và Metro 5 (giai đoạn 1) 1,7 tỷ USD) đã xác định được nguồn vốn từ các nhà tài trợ.

"Còn lại 9 dự án metro và 3 dự án đường sắt nhẹ với tổng vốn đầu tư dự kiến là 16 tỷ USD hiện chưa xác định được nguồn vốn đầu tư", Công văn nêu rõ.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi nhận định, nếu chỉ phát hành trái phiếu trong nước thì không thể huy động được nguồn vốn lớn và rẻ để có thể triển khai các dự án này. Do đó, UBND TP đề xuất Chủ tịch Quốc hội xem xét và ủng hộ bổ sung cơ chế cho phép thành phố được phát hành trái phiếu chính quyền địa phương ra thị trường quốc tế để thực hiện hoàn thành đồng bộ các tuyến đường sắt đô thị của thành phố theo kế hoạch đến năm 2035. Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TP.HCM là tổ chức phát hành theo ủy quyền của UBND TP.HCM.