Triều Tiên, tối hậu thư với Mỹ và 3 lý do ít người biết

Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

Lý do thứ nhất là thời hạn tối hậu thư của Triều Tiên kết thúc cùng với năm 2019 mà tối hậu thư ấy vẫn không được Mỹ đáp ứng. Đầu mùa hè năm ngoái, Triều Tiên yêu cầu Mỹ chậm nhất cho tới cuối năm 2019 phải đưa ra kế hoạch và lộ trình cụ thể cho việc đưa tiến trình đàm phán hoà bình giữa hai nước đi vào thực chất. Phía Mỹ không coi đấy là tối hậu thư và không có biểu hiện lưu ý đến yêu cầu này của Triều Tiên.

Cho nên chỉ để giữ thể diện không thôi thì Triều Tiên cũng đã phải thể hiện thái độ khác trước đối với Mỹ sau khi thời hạn tối hậu thư kết thúc. Triều Tiên lại càng phải thế bởi nếu tới đây cứ tiếp tục tình trạng đến nay giữa hai nước thì Triều Tiên chỉ tiếp tục bị thiệt trong khi Mỹ tiếp tục được lợi bởi Mỹ vẫn duy trì tất cả những biện pháp trừng phạt Triều Tiên và vẫn tiến hành tập trận chung với Hàn Quốc - cho dù có hạ thấp mức độ - trong khi Triều Tiên thực hiện tuyên bố đơn phương về ngừng thử hạt nhân và trên thực tế chỉ phóng những chủng loại tên lửa không khiến phía Mỹ phải lo ngại thật sự.

Lý do thứ hai là tuyên bố của phía Triều Tiên gửi cái mà Triều Tiên gọi là "Quà Giáng sinh" tới nước Mỹ và cá nhân tổng thống Mỹ Donald Trump mà ai cũng hiểu đấy là thông điệp mạnh mẽ nào đấy của Triều Tiên. Giáng sinh qua nhưng món quà kia chưa thấy Triều Tiên gửi đi. Vì thế, vào dịp bắt đầu năm mới 2020 nhất định phía Triều Tiên sẽ phải chuyển món quà ấy tới phía Mỹ.

Lý do thứ ba là cũng đúng vào dịp này, ở Triều Tiên có hội nghị bất thường của BCH Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên. Rõ ràng là phía Triều Tiên bàn thảo và thông âu những quyết sách mới cho thời gian tới. Và chúng được thể hiện trong bài phát biểu rất dài của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un khi kết thúc hội nghị nói trên và trong thông điệp đầu năm mới của người này. Ở đó có món quà nói trên gửi tới phía Mỹ.

Cứ theo những trình bày của ông Kim Jong-un thì không chỉ có tiến trình đàm phán hoà bình và hoà giải giữa Mỹ và Triều Tiên mà còn cả toàn bộ mối quan hệ song phương này cũng như đất nước Triều Tiên hiện ở thời điểm mang tính định mệnh và trước những biến động rất quyết định. Triều Tiên củng cố sự nhất trí trong đảng cầm quyền và sự đồng thuận trong xã hội để đối phó với những khó khăn và thách thức mới. Triều Tiên sẽ "thắt lưng buộc bụng" để tự lập, tự chủ và tự cường. Món quà của Triều Tiên gửi tới Mỹ là Triều Tiên chấm dứt thực hiện tuyên bố đơn phương về ngừng thử hạt nhân và tuyên cáo sở hữu loại vũ khí chiến lược hiện đại mới, Triều Tiên không chấp nhận kéo dài tình trạng hiện tại nữa giữa Mỹ và Triều Tiên cũng như chuẩn bị sẵn sàng cho khả năng lại đối đầu và đối địch với Mỹ như trước đây.

Với những điều chỉnh chính sách như trên đối với Mỹ, Triều Tiên sẽ không chỉ tiếp tục chương trình phát triển tên lửa mà còn khôi phục chương trình hạt nhân, Triều Tiên có thể sẽ không chỉ lại phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mà còn cả lại thử hạt nhân và Triều Tiên đã trù liệu đến kịch bản tiến trình đàm phán hoà bình và hoà giải giữa Mỹ và Triều Tiên bị đổ vỡ.

Thật ra, thế giới bên ngoài không lạ lẫm gì những sự lựa chọn chính sách của Triều Tiên và cũng không bất ngờ gì nữa khi Triều Tiên điều chỉnh chính sách. Câu hỏi mà thế giới bên ngoài muốn có được câu trả lời là Triều Tiên sẽ thực hiện những điều chỉnh chính sách này như thế nào, theo lộ trình thời gian và mức độ như thế nào.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên chưa khác biệt gì nhiều sau những quyết sách nói trên của Triều Tiên vì phía Triều Tiên hiện mới chỉ đưa ra chúng chứ chưa thực hiện chúng và vì phản ứng của phía Mỹ rất kiềm chế. Nhưng nó rồi đây chắc chắn sẽ khác bởi phía Triều Tiên không có sự lựa chọn thay thế nào khác ngoài phải thực hiện những gì đã tuyên cáo và vì phía Mỹ sẽ không đáp ứng những yêu cầu đòi hỏi của Triều Tiên đủ mức để Triều Tiên ngừng thực thi những quyết sách mới kia.

Cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội ở Mỹ vào đầu tháng 11 tới này hiện là tác nhân quyết định khiến cho phía Triều Tiên thực thi các quyết sách mới theo lộ trình thời gian và mức độ bài bản tuỳ theo ông Trump gặp khó khăn hay được thuận lợi như thế nào và buộc phía Mỹ cũng phải tuỳ thuộc mức độ cần thiết dùng đối ngoại phục vụ đối nội của ông Trump. Với mức độ như thế nào thì hiện khó có thể dự báo được, nhưng điều có thể chắc chắn được là quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên tới đây chỉ có thể được cải thiện hoặc trở nên tồi tệ hơn chứ không còn được yên bình tương đối như trong thời gian vừa qua nữa.